ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΩΤΗΡΑ: Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ

Η παραλιακή περιοχή της Σωτήρας έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου οδήγησε στην ανάδειξη τριών παραλιών στις οποίες παρέχονται στους επισκέπτες όλες οι υπηρεσίες. Μόλις κατηφορίσεις από τη γέφυρα του αυτοκινητόδρομου, θα δεις την πασίγνωστη παραλία της Αγίας Θέκλας να ξεδιπλώνεται μπροστά σου. Τα καταγάλανα νερά της βραβευμένης με γαλάζια σημαία παραλίας θα σε μαγέψουν, ενώ μπορείς να δεις την παραλία και από το μικρό νησάκι που βρίσκεται μερικές δεκάδες μέτρα μακριά. Η παραλία της Αγίας Θέκλας είναι ιδανική για οικογένειες και μικρά παιδιά, χάρη στο νησάκι που βρίσκεται απέναντι το οποίο λειτουργεί ως φυσικός κυματοθραύστης.

Μοναδικό στοιχείο στην περιοχή είναι το κατάλευκο εξωκλήσι της Αγίας Θέκλας που υψώνεται στο λόφο δίπλα στη θάλασσα και αποτελεί ένα νοητό σύνορο μεταξύ της Σωτήρας και της γειτονικής Αγίας Νάπας.

Το ‘πρόσφατα ανεγερθέν’ δημοτικό παραλιακό εστιατόριο της Αγίας Θέκλας (“Nissaki Ayia Thekla Beach Bar & Restaurant”), αποτελεί  μία all-day επιλογή, αφού συνδυάζει από πρόγευμα μέχρι κοκτέιλ. Σου συστήνουμε ανεπιφύλακτα το μινέρι, ενώ δοκίμασε οπωσδήποτε και τους υπόλοιπους ψαρομεζέδες που οι ίδιοι οι διαχειριστές του εστιατορίου ψαρεύουν κάθε πρωί. Στο μπαράκι του εστιατορίου που βρίσκεται πάνω στην άμμο μπορείς να παραγγείλεις τον καφέ αλλά και το κοκτέιλ σου το οποίο θα έρθει να σε βρει στην ξαπλώστρα σου.
Το παραλιακό μέτωπο της Αγίας Θέκλας της Σωτήρας είναι επίσης διάσημο και για τις γαμήλιες τελετές, αφού αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς για beach weddings για τα ζευγάρια από Μεγάλη Βρετανία, Ρωσία και άλλες χώρες. Το 2017, μάλιστα, το τμήμα πολιτικών γάμων του Δήμου έχει κατακτήσει και πιστοποιητικό ποιότητας ISO 9001:2008 για την ποιότητα των υπηρεσιών του.

Στα παράλια της Σωτήρας Αμμοχώστου ξεπροβάλλει περήφανο στον ορίζοντα το κατάλευκο εκκλησάκι της αγαπημένης Αγίας των Κοκκινοχωρίων, της πρωτομάρτυρος και ιασαπόστολου Θέκλας, σήμα κατατεθέν της περιοχής. Το εκκλησάκι που βρίσκεται μόλις δύο χιλιόμετρα από τον Δήμο Σωτήρας και μερικά χιλιόμετρα από την Αγία Νάπα αποτελεί μέχρι και σήμερα μήλον της έριδος για τις δύο κοινότητες. Χωροταξικά όμως ανήκει στη Σωτήρα και βρίσκεται ακριβώς δίπλα από μια ολοκαίνουργια παραλία που φέρει το όνομα της Αγίας Θέκλας.  Η συγκεκριμένη παραλία πρόσφατα αναδιαμορφώθηκε αφού τοποθετήθηκε εκεί ξανθή άμμος, φτιάχτηκε ένα άκρως καλοκαιρινό και εντυπωσιακό εστιατόριο λίγα μόνο μέτρα από την παραλία και τοποθετήθηκαν εκεί ψάθινες ομπρέλες και ξαπλώστρες.

Μέσα στο ξωκλήσι υπάρχουν φορητές εικόνες οι οποίες έχουν ζωγραφιστεί στην κατεχόμενη μονή του Αποστόλου Βαρνάβα κοντά στη Σαλαμίνα.

Ο λαξευτός ναός και το παλιό μοναστήρι
Στα δυτικά του σύγχρονου ξωκλησιού υπάρχει ένα υπόγειος λαξευτός ναός αφιερωμένος στην Αγία Θέκλα. Όπως μας είπε ο πάτερ Γεώργιος πιθανώς να πρόκειται για αρχαίο τάφο, που μετατράπηκε σε κατακόμβη κατά την περίοδο των διωγμών των Χριστιανών και έπειτα μετατράπηκε σε ναό στη μέση βυζαντινή περίοδο ή στα χρόνια της φραγκοκρατίας. Σε εκείνο τον χώρο μας είπε ο πάτερ Γεώργιος έχουν εντοπιστεί τα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής εκκλησίας στα βόρεια του σημερινού ναού με ψηφιδωτά που καταστράφηκαν. 

Η επαναστάτρια μοναχή Χριστοφόρα
Η Αγία Θέκλη όμως λειτούργησε και ως γυναικείο μοναστήρι από το 1937. Εκείνη την περίοδο χτίστηκαν κελιά πάνω στα ερείπια της παλιάς μονής με την χρηματοδότηση του Μιχαήλ Φασαρία από τη Σωτήρα. Μοναχές τότε εκεί ήταν οι Μακαρία, Μακρίνα, Αγάθη, Άννα και Χριστοφόρα. Η τελευταία μοναχή έγραψε τη δική της ιστορία στην περιοχή αφού την θυμάμαι και εγώ παιδάκι τέλη της δεκαετίας του ’80 αρχές τους ’90 μαζί με τον παππού μου επισκεπτόμασταν την περιοχή για την περισυλλογή θαλασσινού άλατος. Η μοναχή Χριστοφόρα ζούσε σε μια καλύβα δυτικά του ξωκλησιού καλλιεργώντας λαχανικά και εκτρέφοντας κότες. Θυμάμαι αυτή την μαυροφορεμένη μορφή πάντα χαμογελαστή, αμίλητη και αγέρωχη να βρίσκεται εκεί άγρυπνος φύλακας.

Ο πάτερ Γεώργιος με ενημέρωσε ότι η μοναχή Χριστοφόρα ήταν λίγο αγύριστο κεφάλι αφού όταν οι υπόλοιπες μοναχές μεταφέρθηκαν στη Μονή του Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου κοντά στο χωριό Πεντάκωμο εκείνη επέλεξε να μείνει μόνη της εκεί και να ασκητέψει. «Δεν έκανε το καλό με κανένα», μας εξήγησε ο πάτερ.

Για γάμους και βαφτίσεις
Σήμερα, το ξωκλήσι γνωρίζει μεγάλες δόξες αφού ένεκα της γεωγραφικής του θέσης και της θέας του στην πανέμορφη θάλασσα και τα άγρια βράχια της Αμμοχωστιανής γης έλκει πολλούς Κύπριους της περιοχής και όχι μόνο αλλά και ξένους για να τελέσουν εκεί είτε το γάμο τους και είτε τη βάπτιση του παιδιού τους.  

Το ξωκλήσι είναι μια καλή ευκαιρία είτε για να απολαύεις τη θέα, να ηρεμήσεις, να γαληνέψεις είτε να ανακαλύψεις και μόνος σου κομμάτια της ιστορίας της Αγίας αλλά και εκείνης της επαναστάτριας μοναχής Χριστοφόρας την οποία κάποτε λήστεψαν και είπε: «Άσε τον κόσμο να κλέψει, θα τα φάνε όλα οι παπάδες;».

Πηγή: Οικόνομος Γεώργιος Ιωάννου, Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Σωτήρα Αμμοχώστου, Η Βζαντινή κωμόπολη, Ιστορία και Τέχνη, Λευκωσία, 2002. 

Αν κατευθυνθείς βορειότερα, προς το κέντρο της κωμόπολης, τότε το σκηνικό αλλάζει εντελώς. Τα κατάφυτα με κολοκάσι, πατάτες και άλλα λαχανικά περιβόλια, σου υπενθυμίζουν πως επισκέπτεσαι μία κατά βάση γεωργική κοινότητα. Στο κέντρο της Σωτήρας θα ανακαλύψεις τους λόγους για τους οποίους τη χαρακτηρίζουν και ως ‘Βυζαντινή Κωμόπολη’. Δεκάδες Βυζαντινά εξωκλήσια, μοναδικής τέχνης και ομορφιάς σε καλούν να τα ανακαλύψεις, ενώ αν είσαι τυχερός μπορείς να συναντήσεις τον πατήρ Γεώργιο, το σοφό γέροντα που συνέδεσε το όνομά του με την ιστορία της Σωτήρας.

Στο κέντρο της Σωτήρας δεσπόζουν οι σημαντικής αρχαιολογικής αξίας εκκλησίες του Αγίου Μάμαντος και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Στην τελευταία, αυτό το διάστημα πραγματοποιείται ερευνητικό πρόγραμμα από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τμήμα Αρχαιοτήτων με τη συνεισφορά του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντης, το οποίο επιβεβαιώνει τη σημαντική αξία του ναού, αφού πρόκειται τουλάχιστον για κτίσμα πρωτοχριστιανικής περιόδου.

Ο μεγάλος αριθμός εκκλησιαστικών μνημείων της Σωτήρας, μερικά από τα οποία και τα τρία εξωκλήσια στην περιοχή Χορτάκια (Άγιος Θεόδωρος, Παναγία Χορδακιώτισσα, Άγιος Γεώργιος), έχουν οδηγήσει τον Δήμο να επικεντρώνεται και στον προσκυνηματικό-θρησκευτικό τουρισμό, αφού τα μνημεία αυτά αποτελούν πολύτιμους θησαυρούς για την ιστορία του Δήμου.

Μέσα στην πλατεία και σε κοντινή απόσταση, τα δύο μουσεία της Σωτήρας, το Εκκλησιαστικό Εικονοφυλάκιο-Σκευοφυλάκιο και το Μουσείο Μνήμης ΕΟΚΑ 1955-59 στο οποίο εκτίθεται το φορτηγό με το οποίο δραπέτευσαν από τα Κρατητήρια Πύλας οι ήρωες Φώτης Πίττας και Ανδρέας Κάρυος μαζί με δύο συναγωνιστές τους στις 12 Μαρτίου 1958.

Πέρα από το γαμήλιο και τον προσκυνηματικό τουρισμό, στον οποίο δίνει έμφαση ο Δήμος της Σωτήρας, όταν επισκέπτεσαι την κοινότητα δεν μπορείς να μην απολαύσεις τις αμέτρητες γαστρονομικές επιλογές. Η βραβευμένη ως Καλύτερη Ταβέρνα στα βραβεία Time Out Eating Awards 2013 και πολλές φορές υποψήφια, ταβέρνα “Μουσικός” (23828833) είναι διάσημη για τις αυθεντικές και καλομαγειρεμένες παραδοσιακές γεύσεις της, όπως το σπιτικό χαλούμι, ενώ η ταβέρνα ‘Πλουμί’ (99658333) προσφέρει ξεχωριστούς κυπριακούς μεζέδες.

Στην ταβέρνα ‘Το Πανέρι’ (97870182) μπορείς να απολαύσεις νοστιμότατα κυπριακά πιάτα υπό τη συνοδεία μουσικής τα Παρασκευοσάββατα, αφού βέβαια μεριμνήσεις να κρατήσεις τραπέζι μερικές ημέρες πριν!

Ξεχωριστή ατμόσφαιρα προσφέρει η ταβέρνα ‘Old Simos Cafe – Restaurant’ (23730189) που θα τη βρεις ερχόμενος από το δρόμο που συνδέει τη Σωτήρα με το Παραλίμνι, αφού στεγάζεται σε ένα παλιό διατηρητέο, ενώ ο ιδιοκτήτης του Σίμος Σίμου, φροντίζει να διακοσμεί το χώρο με δικά του ξεχωριστά χειροποίητα έργα τέχνης.

Κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορείς να δοκιμάσεις το σουβλάκι του ‘Στράππου’ στη γνωστή ‘Square Tavern’ (23824859) αλλά και στο καφεστιατόριο ‘Φάρμα’.

Μιλώντας για φαγητό δεν θα μπορούσαμε να μη μιλήσουμε για το κολοκάσι. Το τοπικό προϊόν της Σωτήρας που τον Αύγουστο του 2016 κατάφερε να γίνει ένα από τα τρία κυπριακά παραδοσιακά προϊόντα (μαζί με το Γλυκό Τριαντάφυλλο Αγρού και το Παφίτικο Λουκάνικο) που κατοχυρώνονται στο Μητρώο Ονομασιών Προέλευσης και Προστατευόμενων Προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το πρώτο πιστοποιημένο με Ονομασία Προέλευσης Προϊόν της χώρας μας.

Μέσα στο καλοκαίρι διοργανώνονται στη Σωτήρα δύο μεγάλες εκδηλώσεις. Το τριήμερο Παραδοσιακό Φεστιβάλ αρχίζει κάθε πρώτη Δευτέρα του Ιούλη. Φέτος, στο 6ο Παραδοσιακό Φεστιβάλ (3-5 Ιουλίου) παρακολουθήσαμε μία από τις 3 ξεχωριστές εκδηλώσεις κάθε μέρας, όπως το Χορωδιακό Φεστιβάλ Παραδοσιακού Τραγουδιού (3 Ιουλίου), την παραδοσιακή βραδιά με το παραδοσιακό σχήμα ‘Προσκυνητές’ στην πλατεία του Δήμου (4 Ιουλίου) αλλά και το Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών στο Παραλιακό Αμφιθέατρο της Αγίας Θέκλας (5 Ιουλίου).

Το Φεστιβάλ Κολοκασιού πραγματοποιείται ανά δύο χρόνια, εναλλάξ με τη Βραδιά Γευσιγνωσίας Κολοκασιού περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Φέτος στο 42ο Φεστιβάλ Κολοκασιού θα έχεις την ευκαιρία (όπως και κάθε χρόνο) να δοκιμάσεις δεκάδες παραδοσιακές αλλά και εναλλακτικές συνταγές με βάση το Κολοκάσι Σωτήρας.