Τι αλλάζει σε ΚΟΤ και τουρισμό

Δημοσιεύτηκε στις 12 Ιουλίου 2018

Ενάμιση χρόνο μετά την κατάθεσή του στη Βουλή  και κατόπιν έντονων συζητήσεων και διαφωνιών, το νομοσχέδιο που προβλέπει τη δημιουργία Υφυπουργείου Τουρισμού, εγκρίθηκε από την Ολομέλεια, με τις πρόνοιες του να καθορίζουν την έναρξη της λειτουργίας του νεοσύστατου Υφυπουργείου στις 2 Ιανουαρίου 2019. Βάσει του νέου νόμου, επικεφαλής της τουριστικής βιομηχανίας του νησιού θα είναι από τις αρχές της νέας χρονιάς  ο  Υφυπουργός Τουρισμού.

Βάσει της νέας νομοθεσίας, ο ΚΟΤ και το Διοικητικό του Συμβούλιο θα καταργηθούν, ενώ το προσωπικό του Οργανισμού θα μεταφερθεί στο υφυπουργείο Τουρισμού. Ταυτόχρονα, το τουριστικό χαρτοφυλάκιο που αυτή τη στιγμή κατέχει το Υπουργείο Εμπορίου, θα μεταφερθεί στο νεοσύστατο Υφυπουργείο, συνεπώς το Υπουργείο παύει να έχει οποιαδήποτε σχέση με τον κομμάτι του τουρισμού. 

Ειδικότερα, με την εισαγωγή του Υφυπουργείου Τουρισμού, θα επέλθουν σε γενικές γραμμές, οι ακόλουθες αλλαγές:

1.    Μετεξέλιξη του ΚΟΤ σε Υφυπουργείο και αναδιοργάνωσή του, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός σύγχρονου πλαισίου διακυβέρνησης στο κομμάτι του τουρισμού – κατάργηση του ΔΣ του ΚΟΤ
2.    Μεταφορά αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Εμπορίου σε θέματα τουρισμού σε Υφυπουργείο Τουρισμού
3.    Κατάργηση πληθώρας υφιστάμενων επιτροπών και υποεπιτροπών για θέματα τουρισμού υπό τον ΚΟΤ και το Υπουργείο Εμπορίου και σύσταση μόνο των απαραίτητων
4.    Διορισμός Υφυπουργού τουρισμού, δηλαδή ενός μόνο πολιτικού προϊσταμένου, με χαρτοφυλάκιο που θα αφορά μόνο τον τουρισμό, περιλαμβανομένων συντονιστικών και οριζόντιων αρμοδιοτήτων και εξουσιών.
5.    Για ενίσχυση της Συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων στον τομέα του τουρισμού, δημιουργείται η Συμβουλευτική Επιτροπή Τουρισμού, η οποία θα έχει συμβουλευτικό ρόλο στον Υφυπουργό.
6.    Στο νόμο ενσωματώθηκαν τροπολογίες της ΕΔΕΚ, με τις οποίες εισάγεται η υποχρέωση διεξαγωγής διαβούλευσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής που συστήνεται βάσει του νόμου, με τους εμπλεκόμενους φορείς, σε όλα τα στάδια ετοιμασίας και υλοποίησης της ολοκληρωμένης στρατηγικής τουρισμού. Καθορίζεται ο γενικός διευθυντής του υφυπουργείου τουρισμού ως αρμόδιος λειτουργός για την άσκηση της διοίκησης του υφυπουργείου.

Οι αρμοδιότητες
Ο θεσμός του Υφυπουργού Τουρισμού αναμένεται να ενισχύσει και να αναβαθμίσει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα θέματα τουρισμού, έχοντας αυξημένες αρμοδιότητες, αλλά και την ευθύνη χάραξης οριζόντιας πολιτικής για θέματα τουρισμού, γεγονός που δεν μπορεί να υλοποιήσει το διοικητικό συμβούλιο του ΚΟΤ. Ειδικότερα, το Υφυπουργείο Τουρισμού θα λειτουργεί με διοικητική αυτονομία, κατ’ αναλογίαν προς τη λειτουργία των υπουργείων, και έχει ως κύριες αρμοδιότητες τις ακόλουθες:

α.    Τη χάραξη τουριστικής πολιτικής και τον επιτελικό σχεδιασμό της τουριστικής ανάπτυξης της Κύπρου στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής, περιλαμβανομένης και της διατύπωσης θέσεων για τη χωροθέτηση των τουριστικών τοποθεσιών.
β.    Το συντονισμό και την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού, που περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος.
γ.    Τη στήριξη των επενδύσεων στον τομέα του τουρισμού, περιλαμβανομένων της επεξεργασίας και της υλοποίησης κινήτρων, της προώθησης της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και της συντονισμένης επικοινωνιακής προβολής της εικόνας της Κύπρου στο εξωτερικό. 
δ.    Την εποπτεία του τουριστικού τομέα, τη συνεργασία με άλλες εποπτικές αρχές, καθώς και την ορθή πληροφόρηση και ενημέρωση των τουριστικών επιχειρήσεων και των καταναλωτών για τη νομοθεσία που αφορά τον τομέα του τουρισμού. 

Σε ότι αφορά τον Υφυπουργό, στο νόμο προνοούνται τα ακόλουθα:   

1. Ο Υφυπουργός Τουρισμού διορίζεται από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έχει την αποκλειστική πολιτική ευθύνη του χαρτοφυλακίου του, διαχειρίζεται ζητήματα και υποθέσεις που εμπίπτουν στις εξουσίες και στα καθήκοντα που του ανατίθενται, καταρτίζει τον προϋπολογισμό του υφυπουργείου, υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη Βουλή των Αντιπροσώπων, λογοδοτεί απευθείας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρακάθηται στις συνεδρίες του Υπουργικού Συμβουλίου για θέματα που αφορούν το χαρτοφυλάκιό του και μπορεί να υποβάλλει προτάσεις πολιτικής κατόπιν εντολών του Προέδρου της Δημοκρατίας.
2. Ο Υφυπουργός Τουρισμού δεν υποβάλλει προτάσεις για νομοθετικές ρυθμίσεις και δεν έχει δικαίωμα ψήφου, προς αποφυγή συνταγματικών κωλυμάτων.  Οι νομοθετικές ρυθμίσεις υποβάλλονται μέσω υπουργείων, κατ’ αναλογίαν προς την υφιστάμενη πρακτική που εφαρμόζεται στην περίπτωση του Υφυπουργού παρά τω Προέδρω. 
    

Στόχος η αναδιοργάνωση του τουριστικού τομέα 
Η ανάγκη για τη σύσταση Υφυπουργείου Τουρισμού οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες:

1. Την ανεπάρκεια όσον αφορά τη διαμόρφωση πλαισίου διακυβέρνησης στον τουριστικό τομέα, γεγονός που έχει διαπιστωθεί και από τα ευρήματα μελετών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και από Ισπανούς εμπειρογνώμονες που διεξάγουν την Εθνική Στρατηγική Τουρισμού. 
2. Την αναχρονιστική πρακτική ύπαρξης ενός διοικητικού συμβουλίου, στη συγκεκριμένη περίπτωση του ΚΟΤ, το οποίο να είναι αρμόδιο για τη χάραξη τουριστικής πολιτικής και το οποίο δεν μπορεί να έχει αρμοδιότητες διαμόρφωσης και προώθησης οριζόντιων πολιτικών για αποτελεσματική προώθηση του τουρισμού.
3. Την πρακτική που εφαρμόζεται στις πλείστες τουριστικές χώρες στις οποίες η ευθύνη για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα ανήκει στην εκτελεστική εξουσία.     
4. Περαιτέρω, δεν αναμένεται να προκύψει οποιοδήποτε πρόσθετο δημοσιονομικό κόστος για τη στελέχωση του υφυπουργείου, καθότι το όλο εγχείρημα θα πραγματοποιηθεί μέσω της μετεξέλιξης και αναδιοργάνωσης του ΚΟΤ. 

Το Υφυπουργείο άργησε 1,5 χρόνο
Το εν λόγω νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, ωστόσο οι διαφωνίες που υπήρξαν μεταξύ των πολιτικών ομάδων στο κοινοβούλιο καθυστέρησαν πολύ την ψήφιση του. Παράλληλα, την περίοδο αυτή, το νομοσχέδιο είχε αλλάξει και μορφή, προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα κομμάτων της αντιπολίτευσης, ωστόσο στο τέλος οδηγήθηκε στην Ολομέλεια υπό την αρχική του μορφή. Αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης, κυρίως εκ μέρους του ΑΚΕΛ, υπήρξε το θέμα της μη κατάργησης και διατήρησης στη ζωή του ΚΟΤ και του Διοικητικού του Συμβουλίου. Βλέποντας μια μεγάλη περίοδο στασιμότητας επί του θέματος, η Κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να συγκεντρώσει την απαραίτητη κοινοβουλευτική συναίνεση, είχε προχωρήσει τον προηγούμενο Νοέμβριο, σε τροποποίηση του  ν/σ, με ρύθμιση που θα διατηρούσε τη λειτουργία του ΚΟΤ (και του ΔΣ του), ο οποίος όμως θα έμπαινε κάτω από την ομπρέλα του νεοσύστατου Υφυπουργείου. Και σε αυτή την περίπτωση, βεβαίως διατηρούντο επιφυλάξεις, ενώ στο χρονικό διάστημα που ακολούθησε, η Κυβέρνηση άρχισε να κάνει δεύτερες σκέψεις, διαβλέποντας τον κίνδυνο διαρχίας. Αφού πέτυχε τη συναίνεση του Δημοκρατικού Κόμματος, η Κυβέρνηση επανέφερε στη Βουλή το νομοσχέδιο με την αρχική του μορφή, η οποία προβλέπει την κατάργηση του ΚΟΤ, όπως και τελικά ψηφίστηκε.  Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της συζήτηση του θέματος στην Ολομέλεια της Βουλής στις 10 Ιουλίου, το ΑΚΕΛ είχε καταθέσει τροπολογία για διατήρηση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΟΤ, κάτω από την ομπρέλα του Υφυπουργείου, η οποία ωστόσο καταψηφίστηκε από τους υπόλοιπους βουλευτές.