Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για επιδόματα και άδειες λόγω κορονωϊού

Δημοσιεύτηκε στις 19 Μαρτίου 2020

Το Υπουργείο Εργασίας σε γραπτή ανακοίνωσή του δημοσιεύει απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για το πρόγραμμα στήριξης, για αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού. Το πρόγραμμα στήριξης υπενθυμίζεται ότι εξαγγέλθηκε από την Υπουργό Εργασίας την περασμένη Κυριακή. 

Ειδικό Επίδομα Ασθενείας

1.  Ποιοι είναι οι Δικαιούχοι του Ειδικού Επιδόματος Ασθενείας;

Στο πλαίσιο της λήψης έκτακτων μέτρων στήριξης θα καταβάλλεται Ειδικό Επίδομα Ασθενείας σε:

- Εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα υγείας και εμπίπτουν στον Κατάλογο που έχει δημοσιευτεί από το Υπουργείο Υγείας, οι οποίοι πρέπει να απουσιάσουν από την εργασία τους για σκοπούς προστασίας της υγείας τους και μη επιδείνωσή της. Προϋπόθεση η προσκόμιση πιστοποιητικού από τον προσωπικό ιατρό τους.

- Περιπτώσεις υποχρεωτικής απουσίας από την εργασία σε πρόσωπα με οδηγίες ή εντολή των Αρχών (Κατηγορία 1 [υποχρεωτικός περιορισμός υπό ιατρική παρακολούθηση (καραντίνα)] και Κατηγορία 2 [αυτοπεριορισμός υπό τηλεφωνική παρακολούθηση]), νοουμένου ότι οι υπό περιορισμό εργαζόμενοι κατέχουν πιστοποιητικό που εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας.

- Πρόσωπα πέραν της ηλικίας του 63ου έτους μέχρι την ηλικία του 65ο έτους, οι οποίοι δεν λαμβάνουν θεσμοθετημένη σύνταξη και συνεχίζουν να εργάζονται και οι οποίοι εμπίπτουν στις Κατηγορίες 1 και 2 του Υπουργείου Υγείας, νοουμένου ότι οι υπό περιορισμό εργαζόμενοι κατέχουν πιστοποιητικό που εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας.

- Οι αυτοτελώς εργαζόμενοι δικαιούνται το ειδικό επίδομα ασθενείας;

- Οι αυτοτελώς εργαζόμενοι δικαιούνται το ειδικό επίδομα ασθενείας, νοουμένου ότι πληρούν τις πιο πάνω προϋποθέσεις. Επισημαίνεται ότι για σκοπούς στήριξής τους, θα καταβάλλεται όπως και στους μισθωτούς, από την τέταρτη μέρα.

2.  Πόσες μέρες δικαιούμαι το ειδικό επίδομα ασθενείας;

Το ειδικό επίδομα ασθενείας θα καταβάλλεται για όσες μέρες ο αιτητής είναι πρόσωπο που εμπίπτει στις κατηγορίες δικαιούχων, δηλαδή: (α) εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα υγείας, (β) περιπτώσεις υποχρεωτικής απουσίας από την εργασία και (γ) πρόσωπα πέραν του 63ου έτους μέχρι την ηλικία του 65ου ηλικίας. Η περίοδος κάλυψης επιδόματος ασθενείας λήγει στις 30 Απριλίου 2020.

3.  Θα ακολουθηθούν οι ίδιες διαδικασίες των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την καταβολή του επιδόματος ασθενείας;

Το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα ακολουθήσει απλοποιημένες διαδικασίες για την καταβολή του επιδόματος ασθενείας σε όλες τις κατηγορίες δικαιούχων (εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα υγείας, περιπτώσεις υποχρεωτικής απουσίας από την εργασία και πρόσωπα πέραν του 63ου έτους μέχρι την ηλικία του 65ου ηλικίας). Το ειδικό επίδομα ασθενείας θα καταβάλλεται σε όλους τους δικαιούχους, μισθωτούς και αυτοτελώς εργαζομένους, από την τέταρτη μέρα.

4.  Στο πιστοποιητικό ιατρού θα πρέπει να αναγράφονται ημερομηνίες απουσίας από την εργασία;

Στο πιστοποιητικό ιατρού θα πρέπει να αναφέρονται οι ιατρικοί λόγοι που συντρέχουν και περιλαμβάνονται στην Ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας για την παραχώρηση Άδειας Ασθενείας σε ευάλωτες ομάδες που βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.pio.gov.cy/coronavirus Στη σχετική αίτηση που θα υποβληθεί θα πρέπει να αναγράφεται η περίοδος απουσίας από την εργασία για σκοπούς άδειας ασθενείας.

Ειδική Άδεια

5.  Τι είναι η Ειδική Άδεια;

Η «Ειδική Άδεια» αφορά σε γονείς που εργάζονται τόσο στον Ιδιωτικό, όσο και στον Δημόσιο / Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα για τη φροντίδα παιδιών ηλικίας μέχρι 15 ετών (μέχρι και την τρίτη τάξη Γυμνασίου), λόγω αναστολής της φοίτησης σε σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, σε βρεφοκομικούς και παιδοκομικούς σταθμούς.

Επισημαίνεται ότι οι γονείς προσώπων με αναπηρίες δικαιούνται την ειδική άδεια ανεξαρτήτου ηλικίας, νοουμένου ότι δεν παραχωρείται επίδομα φροντίδας για τα παιδιά τους.

Η περίοδος της ειδικής άδειας, θα θεωρείται περίοδος εξομοιουμένης ασφάλισης.

6.  Πόση διάρκεια έχει η Ειδική Άδεια και τι ποσοστό του μισθού καλύπτει;

Η Ειδική Άδεια δύναται να έχει διάρκεια μέχρι και 4 εβδομάδες στο παρόν στάδιο και δεν περιλαμβάνει αργίες, ενώ θα παραχωρείται σε γονέα με μηναίο μισθό μέχρι €2.500 (ακάθαρτα) επίδομα ως ακολούθως:

Για τα πρώτα €1.000 του μισθού του γονέα θα καταβληθεί επίδομα «ειδικής άδειας» σε ποσοστό 60% του μισθού και για τα επόμενα €1.000 του μισθού του, θα καταβληθεί επίδομα σε ποσοστό 40%. Σημειώνεται ότι σε περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών, η αναλογία για καταβολή του επιδόματος διαφοροποιείται στο 70% και 50% αντίστοιχα.

Η περίοδος κάλυψης επιδόματος Ειδικής Άδειας λήγει στις 30 Απριλίου 2020.

7.  Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για παραχώρησή της;

Η άδεια παραχωρείται σε γονέα με μηναίο μισθό μέχρι €2.500 (ακάθαρτα). Γονέας με μισθό που υπερβαίνει τις €2.500 (ακάθαρτα) δεν δικαιούται την ειδική άδεια.

Η άδεια θα παραχωρείται σε έναν από τους δύο γονείς και αν ο ένας γονέας λάβει την υπό αναφορά άδεια, ο άλλος δεν μπορεί να λάβει αντίστοιχη άδεια ταυτοχρόνως. Επίσης, αν ο ένας γονέας εργάζεται / λαμβάνει επίδομα ανεργίας/ συμμετέχει σε Σχέδιο Αναστολής Εργασιών και ο άλλος όχι, ο εργαζόμενος γονέας δεν την δικαιούται, εκτός αν ο γονέας που δεν εργάζεται έχει νοσήσει ο ίδιος με τον ιό ή νοσηλεύεται ή είναι πρόσωπο με αναπηρία ή είναι πρόσωπο σε υποχρεωτικό περιορισμό.

Τονίζεται ότι η υπό αναφορά άδεια θα παραχωρείται, αν η φύση της εργασίας τους δεν επιτρέπει την τηλεργασία ή την εργασία από το σπίτι ή την εργασία με ευέλικτο ωράριο και αν δεν υπάρχει εσωτερική βοήθεια. Η άδεια θα παραχωρείται σε συνεννόηση με τον εργοδότη, εφόσον υποβληθεί σχετική αίτηση.

8.  Το υπόλοιπο ποσό από την ειδική άδεια θα την καταβάλλει ο εργοδότης;

Η ειδική άδεια προνοεί για γονέα με μισθό μέχρι €2.500 (ακαθάριστα) τα ακόλουθα: για τα πρώτα €1.000 του μισθού του γονέα θα καταβληθεί επίδομα «ειδικής άδειας» σε ποσοστό 60% του μισθού και για τα επόμενα €1.000 του μισθού του, θα καταβληθεί επίδομα σε ποσοστό 40%. Σε περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών, η αναλογία για καταβολή του επιδόματος διαφοροποιείται στο 70% και 50% αντίστοιχα.

Ο εργοδότης δεν θα καταβάλλει το υπόλοιπο του μισθού.

Οποιοσδήποτε εργαζόμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει και από την άδεια ανάπαυσης που έχει σε πίστη του.

9.  Η ειδική άδεια θα πρέπει να λαμβάνεται συνεχόμενα;

Η ειδική άδεια θα παραχωρείται για περίοδο μέχρι και 4 εβδομάδων και μπορεί να λαμβάνεται είτε συνεχόμενα, είτε αποσπασματικά σε συνεννόηση με τον εργοδότη. Ο γονέας θα πρέπει να υποβάλλει ξεχωριστή αίτηση για κάθε περίοδο που επιθυμεί να λάβει ειδική άδεια.

10.  Μπορώ να πάρω ειδική άδεια για σύζυγο / γονέα σε ευπαθή ομάδα (π.χ. σύζυγος έγκυος);

Η ειδική άδεια παραχωρείται μόνο για τη φροντίδα παιδιών μέχρι 15 ετών. Σε περίπτωση που τα παιδιά αφορούν σε άτομα με αναπηρίες, η ειδική άδεια παραχωρείται ανεξαρτήτως της ηλικίας του παιδιού.

Ωστόσο, αν δεν υπάρχει φροντίδα για τον γονέα / σύζυγο σε ευπαθή ομάδα όπως αυτές καθορίζονται από το Υπουργείο Υγείας, μπορεί να υποβληθεί αίτηση, η οποία θα εξεταστεί στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Η ίδια διαδικασία θα ισχύσει και σε περιπτώσεις που σύζυγος εργαζόμενου είναι εγκυμονούσα.

11.  Η ειδική άδεια αφορά μόνο σε εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης;

Δικαίωμα σε ειδική άδεια έχουν οι εργαζόμενοι πλήρους, αλλά και μερικής απασχόλησης καθώς και εργαζόμενοι με κυλιόμενο ωράριο (σύστημα βάρδιας). Αφορά σε ιδιωτικούς υπάλληλους και υπάλληλους στον Δημόσιο και Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα.  Δεν αφορά σε αυτοτελώς εργαζομένους.

Σχέδιο Αναστολής Εργασίας

12.  Τι είναι το Σχέδιο Αναστολής Εργασιών;

Σε όσες επιχειρήσεις έχει αποφασισθεί να αναστείλουν τις εργασίες τους και σε όσες επιχειρήσεις θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους και θα υποστούν μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 25%, εφαρμόζεται Σχέδιο Αναστολής των εργασιών των επιχειρήσεων με στόχο να αποφευχθούν οι απολύσεις εργαζομένων και ταυτόχρονα οι  επηρεαζόμενοι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν ανεργιακό επίδομα για όσο χρονικό διάστημα η επιχείρηση θα βρίσκεται σε αναστολή εργασιών.

Για να ισχύσει το Σχέδιο Αναστολών Εργασιών σε μια επιχείρηση θα πρέπει απαραιτήτως να υποβληθεί σχετική αίτηση στο Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στην οποία θα αναγράφονται οι όροι και προϋποθέσεις για συμμετοχή στο Σχέδιο. Επιχειρήσεις που θα προβούν σε οποιεσδήποτε απολύσεις δεν θα μπορούν να συμμετάσχουν στο Σχέδιο.

13.  Όσοι προσλήφθηκαν πρόσφατα και δεν πληρούν τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις θα πάρουν ανεργιακό επίδομα στο πλαίσιο Σχεδίου Αναστολής;

Όχι, οι περιπτώσεις αυτές δεν εμπίπτον στο ανεργιακό επίδομα. Τα πρόσωπα που επηρεάζονται μπορούν να υποβάλουν αίτηση, η οποία θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης.

14.  Με ποιο τρόπο αποδεικνύεται η μείωση κύκλου εργασιών κατά 25%;

Θα υποβάλλεται τυποποιημένη πιστοποίηση από τους εγκεκριμένους λογιστές της επιχείρησης, οι οποίοι, αφού μελετήσουν τα δεδομένα της αντίστοιχης περιόδου της προηγούμενης χρονιάς και με βάση όλα τα διαθέσιμα δεδομένα για την κατάσταση που ισχύει και τον τύπο και δραστηριότητες της επιχείρησης, θα πιστοποιούν την εκτιμώμενη ή και υφιστάμενη μείωση του κύκλου εργασιών για την περίοδο Μαρτίου και Απριλίου 2020. Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που δεν δραστηριοποιούνταν κατά την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρονιάς, η βάση σύγκριση ς θα είναι οι αμέσως προηγούμενοι μήνες.

15.  Εργάζομαι σε επιχείρηση που εμπίπτει σε οικονομική δραστηριότητα υποχρεωτικής αναστολής (νηπιαγωγείο, φροντιστήριο). Μπορώ να συμμετάσχω σε Σχέδιο Αναστολής;

Στο Σχέδιο Αναστολής Εργασιών έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν τόσο επιχειρήσεις που τελούν υπό υποχρεωτική αναστολή όπως αναφέρονται στα Διατάγματα του Υπουργού Υγείας που βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα www.pio.gov.cy/coronavirus, όσο και επιχειρήσεις που θα υποστούν σημαντική μείωση κύκλου εργασιών (πέραν του 25%), οι οποίες δεν εμπίπτουν στις οικονομικές δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στα σχετικά Διατάγματα του Υπουργού Υγείας.

16.  Για επιχειρήσεις που θα συμμετάσχουν σε Σχέδια Αναστολής Εργασίας και εργοδοτούν υπηκόους τρίτων χωρών ή εποχικούς εργάτες, οι εν λόγω εργαζόμενοι δικαιούνται ανεργιακό επίδομα;

Υπήκοοι Τρίτων Χωρών και Εποχικοί Εργάτες είναι δικαιούχοι του επιδόματος, νοουμένου ότι διαθέτουν εν ισχύ σχετικές άδειες παραμονής και εργασίας στην Κυπριακή Δημοκρατία και ότι πληρούν τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις.

17.  Θα καλύπτονται και ενοίκια για τις επιχειρήσεις που τίθενται σε υποχρεωτική αναστολή;

Το Σχέδιο Αναστολής καλύπτει μισθούς των εργαζομένων σε επιχειρήσεις και όχι οποιαδήποτε λειτουργικά έξοδα. Συνεπώς, δεν καλύπτει ενοίκια.

Γενικά Ερωτήματα

18.  Ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την παραχώρηση των πιο πάνω επιδομάτων;

Το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα ανακοινώσει εντός των αμέσως επόμενων ημερών τη διαδικασία υποβολής των σχετικών αιτήσεων, η οποία θα πραγματοποιείται ηλεκτρονικά και θα είναι απλή και συνοπτική, με σκοπό να καταβληθούν τα επιδόματα το συντομότερο δυνατόν. Επισημαίνεται ότι οι αιτήσεις θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά για όλα τα πιο πάνω μέτρα.

19.  Θα επεκταθεί η διάρκεια του ανεργιακού, λόγω της έκτακτης κατάστασης;

Σε αυτό το στάδιο, όλες οι μελέτες και τα μέτρα λαμβάνονται για την περίοδο μέχρι και 30 Απριλίου 2020. Τα μέτρα θα παρακολουθούνται και σε περίπτωση που χρειαστεί, θα επαναξιολογηθούν.

20.  Υπάρχει μέτρο για παράταση στην αποπληρωμή οφειλόμενων εισφορών (τρέχουσες, ληξιπρόθεσμες, καθυστερημένες) στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων;

Δεν υπάρχει μέτρο για παράταση στην αποπληρωμή οφειλόμενων εισφορών.

21.  Υπάρχει οποιοδήποτε μέτρο προς στήριξη των Αυτοτελώς Εργαζομένων;

To Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μελετά τρόπους στήριξης προσώπων που είναι αυτοτελώς εργοδοτούμενοι και εμπίπτουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες οικονομικής δραστηριότητας. Θα υπάρξουν σχετικές Ανακοινώσεις σύντομα.

22.  Μέχρι πότε μπορούν να υποβληθούν ενστάσεις στις Υπηρεσίες Κοινωνικών  Ασφαλίσεων από αυτοτελώς εργαζομένους;

Η χρονική περίοδος υποβολής ενστάσεων στις κοινωνικές ασφαλίσεις από αυτοτελώς εργαζομένους επεκτάθηκε για ένα μήνα, δηλαδή μέχρι τις 30 Απριλίου 2020 (αντί 31 Μαρτίου 2020).

23.  Πως μπορώ να ενημερωθώ ποιες οικονομικές δραστηριότητες τίθενται σε υποχρεωτική αναστολή;

Οι οικονομικές δραστηριότητες που αναστέλλουν υποχρεωτικά τη λειτουργία τους παρουσιάζονται σε Διάταγμα του αρμόδιου Υπουργού Υγείας, το οποίο βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.pio.gov.cy/coronavirus