Στέλιος Καυκαρίδης

Δημοσιεύτηκε στις 27 Μαρτίου 2014

Ο μεγάλος ηθοποιός και σκηνοθέτης του κυπριακού θεάτρου, Στέλιος Καυκαρίδης σκηνοθετεί το έργο ‘Ο Βιολιστής στη Στέγη’ του Γιόζεφ Στάιν και αναμοχλεύει τις μνήμες. Τις δικές του, της Κύπρου αλλά και του Σατιρικού Θεάτρου, το οποίο φέτος συμπληρώνει τριάντα χρόνια θεατρικής δημιουργίας! Με μια πορεία πέραν των πενήντα χρόνων στο θέατρο ο Στέλιος Καυκαρίδης θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους ηθοποιούς σε Κύπρο και Ελλάδα. Από το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και το Θεατράκι του ΡΙΚ μέχρι τον ΘΟΚ και το Σατιρικό θέατρο, έχει ζήσει μοναδικές στιγμές και έχει αφήσει έντονα το δικό του ‘αποτύπωμα’ στο θέατρο. Αυτήν την περίοδο ο σπουδαίος ηθοποιός σκηνοθετεί για το Σατιρικό Θέατρο το μιούζικαλ του Γιόζεφ Στάιν, ‘Ο Βιολιστής στη Στέγη’. Ένα έργο που σχετίζεται και με την κυπριακή πραγματικότητα και τη σαραντάχρονη Τουρκική κατοχή της Κύπρου.

Ο Βιολιστής στη Στέγη

Όλα ξεκίνησαν όταν οι τελειόφοιτοι φοιτητές της Δραματικής Σχολής Βλαδίμηρος Καυκαρίδης ανέβασαν το έργο του Γιόζεφ Στάιν. Αυτό αποτέλεσε και την αφορμή για την ένταξη του έργου στο ρεπερτόριο του Σατιρικού τη φετινή περίοδο. ‘Είναι ένα μιούζικαλ με υπέροχη μουσική, χιούμορ, τρυφερότητα, ανθρωπιά, δυνατές σχέσεις φιλίας και οικογένειας. Κυρίως όμως είναι ένα έργο που δείχνει μια προσήλωση στις παραδόσεις. Αναφέρεται στην ιστορία μιας κοινότητας ανθρώπων απλών, του καθημερινού μόχθου, που ζουν αδελφωμένα, ειρηνικά, με σεβασμό στις αρχές της οικογένειας και της παράδοσης, αλλά εξαναγκάζονται εξαιτίας πολιτικών σκοπιμοτήτων να γίνουν πρόσφυγες. Οικογένειες χωρίζονται, σκορπούν μακριά από τα πατρικά τους χώματα σε ξένους τόπους, άγνωστους, ελπίζοντας να ξανακτίσουν τη ζωή τους. Όμως το άγνωστο προξενεί φόβο και ανασφάλεια και κυρίως πόνο στον ξεριζωμένο για τη χαμένη του πατρίδα αλλά και την ελπίδα πως κάποτε θα επιστρέψει στο γενέθλιο τόπο του. Το έργο είναι φανερό πως δεν διαφέρει και πολύ από την κυπριακή πραγματικότητα’, τονίζει ο κύριος Στέλιος Καυκαρίδης, ο οποίος σκηνοθετεί την παράσταση.

Τον ρωτώ ποια συναισθήματα θα βιώσει ο θεατής παρακολουθώντας το μιούζικαλ αυτό. ‘Ο θεατής εύκολα θα παραλληλίσει την ιστορία της παράστασης με το πρόβλημα της δικής του πατρίδας και σίγουρα θα συγκινηθεί, θα προβληματιστεί και θα ταυτιστεί με τους ήρωες’.

Μια θεατρική ιστορία

Τριάντα χρόνια γιορτάζει φέτος το Σατιρικό Θέατρο, το οποίο είναι άμεσα συνδεδεμένο με το μεγάλο δάσκαλο Βλαδίμηρο Καυκαρίδη αλλά και με την εξέλιξη του ελεύθερου θεάτρου στην Κύπρο. Αναρωτιέμαι ποια συναισθήματα ξυπνά στον Στέλιο Καυκαρίδη αυτό το χρονικό ορόσημο. ‘Το κυρίαρχο συναίσθημα είναι το κενό που άφησε ο Βλαδίμηρος με την απουσία του. Έφυγε πολύ νωρίς, 52 χρονών, χωρίς να πραγματοποιήσει τους στόχους του. Χρέος μας είναι να πραγματοποιηθούν τα όνειρά του και αυτό προσπαθούμε εδώ και τριάντα χρόνια. Να εφαρμόσουμε -όσο μας επιτρέπουν οι συνθήκες- το καλλιτεχνικό του όραμα που ήταν ένα θέατρο από το λαό για το λαό’. Διερωτώμαι εάν έχει επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Απαντά καταφατικά. ‘Το Σατιρικό είναι ένα λαϊκό θέατρο που στοχεύει στο να ψυχαγωγήσει το ευρύ κοινό, ενώ παράλληλα εκτός από την Κεντρική Σκηνή και την Παιδική διαθέτει και δυο μικρότερες σκηνές όπου ανεβαίνουν έργα που καλύπτουν τις αισθητικές ανάγκες και αναζητήσεις νέων καλλιτεχνών και ενός άλλου κοινού, όπως απαιτούν οι καιροί μας’.

Θέατρο και οικονομική κρίση

Ανέκαθεν, όταν η οικονομία ήταν στο ναδίρ, ο πολιτισμός μεσουρανούσε. Διερωτώμαι εάν η κατάσταση της οικονομίας στην Κύπρο επηρέασε τη θεατρική δημιουργία και εάν ο κόσμος έχει στραφεί στο θέατρο. ‘Η ψυχαγωγία είναι ανάγκη και διέξοδος για τον άνθρωπο και στις καλές και στις κακές εποχές. Αλλά σ’ αυτή την πρωτοφανή δεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο τόπος μας και ταυτόχρονα και η ζωή μας, τι περιθώρια έχει ο Κύπριος να ενδιαφερθεί για την ψυχαγωγία του, όταν έχει μείνει άνεργος, άστεγος και όταν περιμένει να θρέψει τα παιδιά του από τα Κοινωνικά Παντοπωλεία; Ο αριθμός των θεατών έχει μειωθεί. Υπάρχει πάντα βέβαια ένας αριθμός σταθερός που βλέπει θέατρο. Όλο και περισσότερο ακούω τον κόσμο να μου λέει ‘Θέλουμε κωμωδίες. Θέλουμε να γελάσουμε’. Ξέρετε, η τέχνη θεραπεύει. Είναι βάλσαμο το τραγούδι, ο χορός, μια καλή ταινία, μια καλή παράσταση, έστω και παροδικά βοηθά τον άνθρωπο να ηρεμήσει, να λησμονήσει, να γελάσει, ακόμη και να ξεσπάσει σε κλάμα για να εκτονωθεί’, εξομολογείται ο Στέλιος Καυκαρίδης.

Το μέλλον όμως του κυπριακού θεάτρου πώς φαντάζει μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου που υπηρετεί την υποκριτική από το 1962;

‘Χρειάζεται μια διαρκής πάλη για να κρατηθεί ζωντανό. Όχι μόνο το θέατρο αλλά όλες οι τέχνες. Πώς να παλέψεις όμως για τον πνευματικό σου πολιτισμό ιδίως στην Κύπρο του σήμερα, όπου τα πάντα έχουν καταρρεύσει; Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι τραγικές. Βγήκαν στο φως πράγματα που προκαλούν οργή και ντροπή. Ηθικές αρχές και αξίες γκρεμίστηκαν. Ο πνευματικός κόσμος δίνει μάχες μέσα από το έργο του μόνος του. Έτσι κι αλλιώς το κράτος πάντα κρατούσε τον πνευματικό δημιουργό στο περιθώριο. Το ίδιο κάνουν και τώρα. Διαρκώς στο προσκήνιο ο πολιτικός κόσμος ως ο μόνος αρμόδιος να κατευθύνει την τύχη και τη ζωή του Κύπριου.