«Οι Γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα» στο Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας

Δημοσιεύτηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2025

Μετά από μια πορεία που άφησε έντονο αποτύπωμα στο ελληνικό θεατρικό τοπίο, η πολυσυζητημένη παράσταση του Κωνσταντίνου Ντέλλα «Οι Γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα», του Θεσσαλικού Θεάτρου ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Κύπρο, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας 2025. Η παράσταση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2025, στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας (20:30).

Με έμπνευση από τη θεσσαλική λαογραφία, ο Ντέλλας σκηνοθετεί μια παράσταση, που αποτελεί σκηνική προσέγγιση του γυναικείου σώματος της τρίτης ηλικίας και της σύνδεσης του με τη λαϊκή μαγεία, τη μαγειρική και τις τελετουργικές πρακτικές. Σύμφωνα με την παράδοση της Θεσσαλίας οι «μάγισσες» απέκτησαν μυστικές δεξιότητες από τη Μήδεια, η οποία έριξε τη σακούλα με τα μαγικά πάνω από την περιοχή και τις εξειδίκευσε στο κατέβασμα του φεγγαριού, γνωστό ως «άρμεγμα του φεγγαριού».

Η τσουκνίδα, το «παρεξηγημένο» βότανο

Κέντρο και σύμβολο της παράστασης: η τσουκνίδα. Ένα «παρεξηγημένο» βότανο, που τσούζει όταν την αγγίξεις, αλλά παράλληλα θεραπεύει. Όπως και οι γριές της παράστασης. Άλλοτε μαγείρισσες, άλλοτε μάγισσες, άλλοτε θεραπεύτριες, άλλοτε αποκλεισμένες, παραγκωνισμένες και κοινωνικά απομονωμένες. Μέσα από ιστορίες, θρύλους και προσωπικές αφηγήσεις, οι γριές αυτές μιλούν – επιτέλους – με τη δική τους φωνή.

Τρεις άνδρες, τρεις γριές

Ο Κωνσταντίνος Ντέλλας επέλεξε ηθοποιούς του αντίθετου φύλου, νέους σε ηλικία, για να μελετήσουν τις τρεις γυναικείες μορφές. Οι ηθοποιοί καλούνται να φορέσουν το σώμα, τις κινήσεις και τον τρόπο των γυναικών της τρίτης ηλικίας.

Δεν είναι απλώς ένα θεατρικό τέχνασμα, αλλά μια χειρονομία βαθιάς κατανόησης και σεβασμού προς τη θηλυκή εμπειρία, τη μητριαρχική γνώση, τις «αόρατες» γυναίκες του παρελθόντος. Η μεταμόρφωση είναι άκρως εντυπωσιακή κι ανατρεπτική. Φοράνε μάσκες, με ρυτίδες που έχει χαράξει ο χρόνος, έχουν βασανισμένα, από τη χειρωνακτική εργασία, σώματα, «αφρόντιστα», αόρατα κάτω από τα μαύρα ρούχα και ασήμαντα, όταν δεν έχουν εκπληρώσει την αποστολή τους, την «αναπαραγωγή». Μιλούν για τη ζωή τους στη σκιά της κυρίαρχης ανδροκρατικής εξουσίας, συνδιαλέγονται μεταξύ του οικείου και του αρχετυπικού, της ακίνδυνης «γιαγιάς» και της επικίνδυνης θεραπεύτριας και μιλάνε γι’ αυτά που έμαθαν από τις παλιές, αυτά που έπαθαν ως γυναίκες και αυτά που παραδίδουν στις επόμενες. «Οι Γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα» είναι μια παράσταση που δεν βλέπεις. Τη θυμάσαι. Είναι ένας φόρος τιμής στις γυναίκες που μας μεγάλωσαν. Στις γιαγιάδες μας. Στις θεραπεύτριες της ζωής μας.

Τι είπαν για την παράσταση

«Σε ελεύθερο συνειρμό, και αξιοποιώντας τη διαίσθησή του, ο Ντέλλας συνθέτει ένα κείμενο βατό και ποιητικό» -  Νίκος Ξένιος, bookpress.gr

«Συγκινητική η χειροποίητη αυτή παράσταση που έχει δημιουργηθεί από "ανδρικά χέρια", σαν μια τρυφερή χειρονομία κατανόησης εκ μέρους του σκηνοθέτη και των τριών ερμηνευτών που αποτίνουν φόρο τιμής μέσω των γιαγιάδων τους στις Ελληνίδες του παρελθόντος» - Τώνια Καράογλου, Αθηνόραμα.

«Ένα συνταίριασμα ντοκουμέντου και σωματικού θεάτρου, παραπέμποντας συχνά στο χορό της αρχαίας τραγωδίας. Οι τρεις άντρες ηθοποιοί –πολύ έξυπνη επιλογή- απέδωσαν εξαιρετικά την κίνηση αυτών των γυναικών (σε όλους μας θύμισαν κάποιες… γιαγιάδες, θείες, παλιές γειτόνισσες)» - Όλγα Σελλά, Ο Αναγνώστης.

«Ίσως ένα από τα πιο ουσιαστικά σκηνικά “μανιφέστα” κατά της πατριαρχίας που έχει δύναμη και τρυφερότητα, αποβάλλοντας κάθε μορφής δογματισμό και φανατισμό» - Ελένη Κουτσιλαίου, elculture.gr

«Παρακολουθώντας την παράσταση νιώθεις μια παράξενη οικειότητα. Σαν να μπαίνεις σε ένα παλιό σπίτι, γεμάτο μνήμες, πρόσωπα και φωνές που νόμιζες πως είχες ξεχάσει…. Βιώνεται σαν ένα είδος τελετουργίας» - Μαρία Βαλτζάκη, Monopoli.

«Είναι απλά, παράσταση μαγική. Σε όλα της! Τρεις γριές απίθανες, δυναμικές, πλακατζούδες, μυσταγωγικές, βασανισμένες, χορεύουν, τραγουδάνε, θρηνούν. Και υπομένουν τη βιαιότητα. Τόσο ευφάνταστη δουλειά, ρυθμική, με άψογη κινησιολογία. Είναι αξιοθαύμαστο το πως οι τρεις νέοι άνδρες ηθοποιοί προσεγγίζουν αριστοτεχνικά τη γυναίκα μέσα από το αρσενικό, πόσω μάλλον το ηλικιωμένο σώμα» -  Παύλος Λεμοντζής, thesspress.gr.

«Είναι μια παράσταση μεγάλης συλλεκτικής αξίας. Επιβάλλεται ο καθένας μας να την έχει στο αρχείο της μνήμης του, εκεί στο εσωτερικό μας συρτάρι που βάζουμε τα πολύτιμα και τα ιερά. Είναι η μακραίωνη ιστορία της δημιουργίας του κόσμου και η εξέλιξη της μέχρι σήμερα, μέσα από την σταδιακή γυναικεία απελευθέρωση» - Λένα Σάββα, θεατρο.gr.

Ο σχεδιασμός των κοστουμιών είναι ευγενική χορηγία του Λυκείου των Ελληνίδων.

Ταυτότητα Φεστιβάλ

Διοργανωτές: Δήμος Λευκωσίας, Nicosia For Art
Χορηγοί φεστιβάλ:
Αργυρός χορηγός: ΟΠΑΠ Κύπρου, more.com
Χάλκινος χορηγός: Ιταλική πρεσβεία, Cyprus Public Transport
Υποστηρικτές: Travelhouse, UCLan Cyprus, WINECORE
Χορηγοί επικοινωνίας: Εκδοτικός Οίκος ΔΙΑΣ & Τηλεόραση ΣΙΓΜΑ