Κριτική: Μέθοδος Γκρόνχολμ

Δημοσιεύτηκε στις 28 Ιανουαρίου 2013

Με την πρεμιέρα του πολυβραβευμένου έργου του Καταλανού Jordi Galceran εγκαινίασε ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου τη Δεύτερη Σκηνή του νέου κτιρίου, ή όπως συνηθίζεται να λέγεται τη Νέα Σκηνή ΘΟΚ -μια θεατρική αίθουσα στην οποία, ενώ είναι σχεδιασμένη τύπου ‘μαύρο κουτί’, οι μόνιμες καρέκλες αναιρούν, οριστικά δυστυχώς, την ευέλικτη λειτουργία της. Το ισπανικό έργο, σχεδιασμένο σαν ένα έξυπνο εγκεφαλικό θρίλερ με δεικτικό χιούμορ, που στήνεται γύρω από μία κοινή, ‘νέου τύπου’ συνέντευξη τεσσάρων υποψηφίων, παρουσιάζει και ‘καταγγέλλει’ τρόπον τινά την ισοπέδωση της ατομικής αξιοπρέπειας από τις απάνθρωπες και αδυσώπητες τεχνικές που χρησιμοποιούν μεγάλες πολυεθνικές στην επιλογή διευθυντικού προσωπικού. Ένα συρτάρι που ανοιγοκλείνει μόνο του παραδίδει εντολές και οι τέσσερις φιλόδοξοι διεκδικητές πασχίζουν να τις εκτελέσουν, όσο ακραίες και παράλογες κι αν γίνονται στη συνέχεια, επιδεικνύοντας το γνωστό μοτίβο καχυποψίας, δουλοπρέπειας και ιδιοτέλειας που επικρατεί στο χώρο των χρυσοπληρωμένων managers, το οποίο μας έχει κατά κόρον επιδείξει το Hollywood. Ο συγγραφέας μιλά για καρικατούρες γελοιοποίησης και αναγνωρίσιμα μοντέλα, από αυτά που μας αρέσει να βλέπουμε για να σκεφτούμε ‘όχι, εγώ δεν είμαι σαν κι αυτόν’. Το ανατρεπτικό αλλά και απογοητευτικό τέλος αποκαλύπτει από τη μια την ψευτιά των εταιρικών υπαλλήλων, που ευχαριστιούνται τη δουλειά τους ασκώντας σαδιστική εξουσία εκεί όπου μπορούν, δηλαδή στον επόμενο υποψήφιο. Τι κι αν έχουν διαλύσει ψυχολογικά τον τελευταίο, αφού ‘δεν ψάχνουν έναν καλό άνθρωπο, που μοιάζει με τσογλάνι, αλλά ένα τσογλάνι που να μοιάζει καλός άνθρωπος’, όπως δηλώνει η εταιρική αρχιψυχολόγος. Από την άλλη, και ο υποψήφιος που έχει χάσει το παιχνίδι γυρνά συντετριμμένος ίσως, πάντως συμβιβασμένος, πίσω στην αγέλη των ομοίων του για μπίρες, μάλλον θα ξαναδοκιμάσει για μια τέτοια θέση στο σύστημα, και με τέτοιους μισθούς δεν θα αναμένει σεβασμό στην ιδιωτική του ζωή, κάθε άλλο… Το απόλυτο μαύρο δηλαδή, καμία λύση στο δίλημμα της αξιοπρέπειας, καμία λύτρωση από την παραδοχή μιας σκληρής πραγματικότητας, αλλά μία κωμωδία παρ’ όλα αυτά, όπως γράφει ο Galceran στο πρόγραμμα, για τις ‘μικρές, παράπλευρες επιπτώσεις από τον καπιταλισμό’. 
Η παραγωγή του ΘΟΚ, σε σκηνοθεσία του φιλοξενούμενου Έλληνα σκηνοθέτη Διαγόρα Χρονόπουλου, είχε ρεαλιστική ζωντάνια, μυστήριο, έντονο ρυθμό, ροή και δραματικές εντάσεις, χρησιμοποιώντας διάφορα παραστατικά στίγματα, χωρίς όμως να παρασύρει με το χιούμορ του, έστω και μαύρο, σε μια άλλου είδους απόλαυση του ‘χαριτωμένου’, όπως λέει ο συγγραφέας, δραματουργικού πυροτεχνήματος. Σε ένα γκρίζο, μινιμαλιστικό και λίγο φουτουριστικό company setup, σε σκηνογραφία του Άντυ Παρτζίλη, κτίζεται η αγωνία με την ατμοσφαιρική παρεμβολή κάθε που ανοίγει το συρτάρι, ενώ σύντομα οι δοκιμασίες κορυφώνουν τις κοκορομαχίες μεταξύ υποψηφίων. Εκεί που κάνει κοιλιά η παράσταση είναι στο μάλλον αμήχανο solo-show με τα καπέλα αρχέτυπα. Άνισες οι ερμηνείες, με τον Ανδρέα Τσουρή να δίνει ακόμη ένα ρεσιτάλ τεχνικής και ρυθμού σε ένα ευέλικτο χαρακτήρα, δίπλα στο σαφώς νεότερο και άπειρο Ανδρέα Φυλακτού που, παρ’ όλη την ορμή του, είχε μια συνεχή νευρικότητα και ιδιαίτερα ενοχλητικές ψηλές νότες. Απολαυστικός, ανθρώπινος και ισορροπημένος ο Φερνάντο του Ανδρέα Τσέλεπου, ιδιαίτερα στο ρόλο του τρανσέξουαλ, όπως και η συγκροτημένη, επιθετική έως δολοφονική Μερσέντες της Χριστίνας Χριστόφια.