Δημοσιεύτηκε στις 02 Μαρτίου 2020
Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.
Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».
Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής.
Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης».
Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.
Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της«κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.
Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας.
Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ. Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές.
Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.
Σχετικά
AMANO Kitchen Bar - Νέα γαστρονομική εποχή με τον Ιωσήφ Γιαννιτσόπουλο ως Consultant & Culinary Director
Ο Ιωσήφ Γιαννιτσόπουλος αναλαμβάνει Consultant & Culinary Director του AMANO Kitchen Bar στη Λευκωσία.
Το Φαρμακείον της Φανερωμένης είναι η νέα… “θεραπευτική” στάση για καφέ και ποτό στην πόλη
Ένα νέο café bar με ιστορία, έρχεται να δώσει στην περιοχή της Φανερωμένης γεύση, άρωμα και νέα αίσθηση!
A Night of New Tastes: Το αγαπημένο εστιατόριο Akakiko μας σύστησε τις νέες προσθήκες του μενού σε ένα ξεχωριστό gathering
Μια εμπειρία για όλες τις αισθήσεις στο Akakiko του Hilton Nicosia
Μάθαμε πότε ανοίγει το Khora, το νέο ελληνικό εστιατόριο της πρωτεύουσας
Το νέο εστιατόριο της Λευκωσίας, δέχεται ήδη κρατήσεις
Pinolo: Επιστρέφει για ακόμη μια χρονιά το Pasta Week!
Από 20 έως 26 Οκτωβρίου, το αγαπημένο ιταλικό εστιατόριο Pinolo, γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Ζυμαρικών, με ένα sharing menu που σε ταξιδεύει στην καρδιά της Ιταλίας!
Πομιλορού: Η νέα γευστική «απογείωση» στην πόλη!
Το νέο ψητοπωλείο–μαγειρείο φέρνει τις παραδοσιακές συνταγές στην πόρτα σου μέσω Foody — ζεστές, αυθεντικές και φτιαγμένες με μεράκι.
Γνωστή κυπριακή εταιρεία δημιούργησε την Σοκολάτα Μελομακάρονο
Ένα γλυκό αφιέρωμα στην ελληνική κληρονομιά και στη δεξιοτεχνία της χειροποίητης σοκολάτας
Ο Πορφύριος θα σερβίρει το διάσημο οφτό του και παραδοσιακό σουβλάκι (για δύο μέρες)
Με αφορμή το πανηγύρι στην Περιστερώνα, ο Πορφύριος προσφέρει ένα special μενού
Ο διάσημος Ιταλός σεφ και κριτής του MasterChef Italia, Giorgio Locatelli, έρχεται Κύπρο για τη γιορτή της Λευκής Τρούφας
Μαζί του και ο προμηθευτής τρούφας του σεφ, Carlo Caporicci, που θα μοιραστεί τα μυστικά αυτού του πολύτιμου συστατικού
25 χρόνια «Κυρά Γιωργένα»: Μια ιστορία γεμάτη αυθεντικές γεύσεις και διασκέδαση
Η αγαπημένη ταβέρνα της Λάρνακας γιορτάζει ένα τέταρτο του αιώνα με αυθεντικές συνταγές, φιλοξενία και στιγμές που έγιναν αναμνήσεις
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να βρεις τραπέζι στους 7 Λινούς
Πήγαμε, δοκιμάσαμε και μεταφέρουμε εικόνες, γεύσεις κι εντυπώσεις από ένα χώρο που έχει καταφέρει να γίνει το πιο πολυσυζητημένο τραπέζι της επαρχίας Λεμεσου
25 στάσεις για καλό φαγητό με θέα το βουνό
Αυθεντικοί μεζέδες, ζεστή φιλοξενία και τοπικές νοστιμιές αναδεικνύουν τις ορεινές γωνιές του νησιού
