Δημοσιεύτηκε στις 02 Μαρτίου 2020
Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.
Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».
Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής.
Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης».
Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.
Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της«κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.
Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας.
Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ. Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές.
Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.
Σχετικά
Τα 10 πιο εντυπωσιακά Christmas cakes για τις φετινές γιορτές
Με εξαιρετική εμφάνιση αλλά και μοναδική γεύση
15 εντυπωσιακά εστιατόρια για γιορτινή εξοδο, καλό φαγητό και οινική κατάνυξη
15 εστιατόρια και wine bars στην Κύπρο για γιορτινή έξοδο, με ενημερωμένες λίστες κρασιών, σομελιέ και ξεχωριστές γαστρονομικές εμπειρίες
Τοπ 10 artisan bakeries της Κύπρου που αξίζει να γνωρίσεις
Η νέα γενιά φούρνων που τιμά την τέχνη της αρτοποιίας
GRAPES / Sips & Scenes: Ένα διαφορετικό event για το κρασί
Ένα μοναδικό bar, μουσική, επώνυμα κρασιά, ένα premium tasting και τα Grapes Talks, συνδυάζονται ώστε οι συμμετέχοντες να ζήσουν ένα διαφορετικό πάρτι για όλους!
Κατεβάζει ρολά ένα από τα πιο νόστιμα food truck της Λεμεσού
Αλλά ετοιμάζεται να επιστρέψει αλλιώς!
Το καλύτερο μπισκότο στον κόσμο για το 2025 είναι ελληνικό
Το μελομακάρονο, το αγαπημένο χριστουγεννιάτικο γλυκό της Ελλάδας, κατέκτησε την κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης του TasteAtlas
Το Maestro του Ηλία Λέκα, έφτιαξε ένα γιορτινό μενού για την Παραμονή Χριστουγέννων
Ελληνικές γεύσεις και παράδοση σε γιορτινή εκδοχή, στη Λευκωσία
Η μεγαλύτερη γιορτή whisky & rum στην Κύπρο μόλις ανακοινώθηκε!
270+ λόγοι να μην χάσετε το Nicosia Whisky & Rum Experience 2026
Ένα νέο all-day spot φέρνει τη φρεσκάδα στο κέντρο της Λευκωσίας
Η πιο φρέσκια άφιξη της πόλης, με δημιουργικά πιάτα και τοπικές πρώτες ύλες σε πρωταγωνιστικό ρόλο
Η πιο λαχταριστή λίστα, με τις καλύτερες διευθύνσεις, για τα γλυκά των γιορτών
Σε ποια ζαχαροπλαστεία και bakeries θα βρούμε μελένια μελομακάρονα και μοσχοβολιστούς κουραμπιέδες;
Κυπριακό "μπούκκωμα" σε ένα πάρκο μέσα στο δάσος με γεύσεις που μυρίζουν παράδοση
Οι επιλογές θυμίζουν δημιουργική κουζίνα που αγαπά το comfort food, αλλά και την φρέσκια πρώτη ύλη.
Η ιταλική κουζίνα μόλις αναγνωρίστηκε από την UNESCO ως «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας»
Η ιταλική κουζίνα είναι τόσο καλή που η UNESCO μόλις την αναγνώρισε ως «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά»
