4 εκκλησάκια αφιερωμένα στην Παναγία για να επισκεφτείς το Σαββατοκύριακο

Δημοσιεύτηκε στις 09 Απριλίου 2021

Τα Σαββατοκύριακα υπάρχουν για να μας προσφέρουν ηρεμία και το αίσθημα της απόδρασης από την καθημερινότητα.

Μόνοι ακόμα και με παρέα, πολλοί από εμάς, καθώς ξεκινάμε για μία εκδρομή, μακριά από την κατοικία μας, συνηθίζουμε να περνάμε από διάφορα εξωκλήσια που βλέπουμε στο δρόμο προς τον τελικό προορισμό.  Και δεν είναι ένα, αλλά πολλά.

Αν σκοπεύεις να ταξιδέψεις με το αυτοκίνητο αυτό το Σαββατοκύριακο, σου προτείνουμε να επισκεφτείς, 4 πολύ ξεχωριστά εκκλησάκια, αφιερωμένα στην Παναγία.

Βάβλα, Παναγία της Αγάπης
Πρόκειται για ένα ξεχωριστό, πετρόκτιστο εξωκλήσι και είναι, φυσικά, αφιερωμένο στους ερωτευμένους.  Το κάνει επίσης, πιο ξεχωριστό, εφόσον είναι το μοναδικό σ’ ολόκληρη την Κύπρο και στον κόσμο, που φέρει το όνομα αυτό.  Το βουνό, ο ποταμός και τα πράσινα χρώματα της φύσης, προκαλούν μια εξωτική ατμόσφαιρα. Βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βόρεια του χωριού Βάβλα, κοντά στην όχθη του ποταμού του Αγίου Μηνά, όπου διασχίζει την ίδια την κοινότητα.  Η «Παναγία της Αγάπης» κτίστηκε το 1935, ενώ η εικόνα της, λέγεται ότι ζωγραφίστηκε τον 16ο αιώνα.

Σύμφωνα, με ιστορικές πηγές, πριν 75 χρόνια, η εικόνα κλάπηκε από άγνωστα άτομα, τα οποία ήθελαν να την πάρουν στο εξωτερικό. Η θαυματουργή, όμως, παρέμβαση της Παναγίας, έκανε τους ιερόσυλους, να επιστρέψουν την εικόνα, έξω από τον ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος είναι ο κύριος ναός της κοινότητας. Οι κλέφτες, αφού κτύπησαν την καμπάνα, εξαφανίστηκαν.  Τότε, οι κάτοικοι έτρεξαν μέσα στη νύχτα, είδαν την κλεμμένη εικόνα, την πήραν και την τοποθέτησαν ξανά στη θέση της.

Σ’ αυτό το εξωκλήσι, πίσω από την Αγία Τράπεζα, υπάρχει ένα μάρμαρο κάτω από το οποίο βρίσκεται το ιερό χώμα της Παναγίας. Σύμφωνα, μάλιστα, με την παράδοση, αυτός ή αυτή που επιθυμεί να ερωτευτεί κάποιον ή κάποιαν που δεν «ανταποκρίνεται», πηγαίνει στο εκκλησάκι και έπειτα, παίρνει μία μικρή ποσότητα από το ιερό χώμα. Ο ενδιαφερόμενος χρειάζεται να ρίξει (κρυφά) στον καφέ ή νερό που θα πιει το πρόσωπο αυτό.  Τότε, όπως λέγεται, θα νιώσει την αιώνια αγάπη και αυτός ή αυτή. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και πολλά ερωτευμένα ζευγάρια που επισκέπτονται το εξωκλήσι για να επισφραγίσουν την αγάπη τους.

Πάνω Λεύκαρα, Παναγία της Ομορφιάς
Στα πανέμορφα Λεύκαρα υπάρχει ένα αλλιώτικο εξωκλήσι που φέρει το όνομα «Παναγία της Ομορφιάς», και πρόκειται για το μοναδικό εξωκλήσι στην Κύπρο που ονομάζεται έτσι. Είναι κτισμένο σε μια μικρή κάμαρα, στον τότε παλιό ελιόμυλο του δήμου.  Ουσιαστικά, είναι ενσωματωμένο και όχι ξεχωριστό, όπως συνηθίζουμε να βλέπουμε τ’ άλλα εξωκλήσια• και ίσως αυτό να το κάνει να ξεχωρίζει περισσότερο, πέραν του ονόματός του.

Είναι κτισμένο με υπόλευκο ασβεστόλιθο και πυριτόλιθο, όπως είναι η αρχιτεκτονική όλων των σπιτιών και των σοκακιών του δήμου που τον κάνουν να μυρίζει απόλυτη παράδοση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το προσωνύμιο που έχει αποδοθεί στην Παναγία, αποδίδεται στην αρχαία εικόνα της Παναγίας, που την παρουσιάζει με μια γλυκιά ομορφιά, λαμπερή, όπως τον ήλιο. Αυτή η ομορφιά, που παρουσιάζεται και στο Απολυτίκιο της, πηγάζει ασφαλώς από την κύηση και τη γέννα του Θεανθρώπου.

Ο Κώστας Παπαγεωργίου, στο βιβλίο του «Η Παναγία της Κύπρου – Η δική μας Παναγία» αναφέρεται στα επώνυμα της Παναγίας που συναντάμε στην Κύπρο, και για το προσωνύμιο «Ομορφιά», λέγεται ότι υπάρχουν τρεις εκδοχές. Η πρώτη εκδοχή κάνει λόγο για την εικόνα της Παναγίας, που την παρουσιάζει πολύ όμορφη, η άλλη εκδοχή αναφέρεται στο χαρακτηρισμό της Παναγίας ως «Θεόμορφη κόρη» και τέλος μια τρίτη και απλούστερη εκδοχή αναφέρει πως η εικόνα της Παναγίας αποτέλεσε δωρεά από κάποια γυναίκα που έφερε το όνομα Ευμορφία ή Ομορφιά.

Καλοπαναγιώτης, Παναγία της Θεοσκέπαστης
Στον Καλοπαναγιώτη, της κοιλάδας της Μαραθάσας, ανατολικά του Μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή βρίσκεται ένα μοναδικό εξωκλήσι το οποίο είναι αφιερωμένο στην Παναγία της Θεοσκέπαστης «αγκαλιασμένο» από ένα δέντρο. Είναι κτισμένο στην πλαγιά της κοίτης του παραποταμού Σέτραχου και προσφέρει στους πιστούς την απόλυτη ηρεμία, εξαιτίας της ατμόσφαιρας που δημιουργείται. Το εξωκλήσι αυτό, χαρακτηρίζεται από την αρχιτεκτονική του και γενικά το παλιό κτίσμα του, εφόσον χρονολογείται από τον 12ο αιώνα.

Πρόκειται για ένα εκκλησάκι με αρχιτεκτονική μονόκλιτης βασιλικής, ενώ η στέγη του είναι ξύλινη και φέρει κεραμίδια, κάτι που το κάνει ακόμα πιο ξεχωριστό. Η ιστορία του εξωκλησιού εξίσου και η ονομασία του έχει άμεση σχέση με το φυτό πρίνος που λέγεται ότι φύτρωσε στην άκρη της βαθιάς ρεματιάς που βρίσκεται το εξωκλήσι.

Να σημειωθεί ότι την περίοδο της επιδρομής των Σαρακηνών και άλλων πειρατών στην Κύπρο το εξωκλήσι έγινε καταφύγιο πολλών κατοίκων του χωριού.  Ο πρίνος αυτός που αναφέρθηκε νωρίτερα, την περίοδο εκείνη μετατράπηκε σε λίγα δευτερόλεπτα σε μεγάλο δέντρο, το οποίο με τα κλαδιά του «έκρυψε» το εξωκλήσι με αποτέλεσμα να μην γίνει αντιληπτό από τους εχθρούς. Την εμφάνισή της έκανε και η Παναγία προστατεύοντάς τους, γι’ αυτό και το εξωκλήσι είναι αφιερωμένο στην Παναγία της Θεοσκέπαστης.

Νικητάρι, Παναγία της Ασίνου, (Παναγίας Φορβιώτισσα)
Πρόκειται για ένα «ξεχασμένο» χωριό Νικητάρι της Επαρχίας Λευκωσίας.  Η ιστορία που κρύβει το χωριό είναι μεγάλη, αφού λέγεται ότι στο σημερινό χωριό, υπήρχε κτισμένος ένας αρχαίος οικισμός που έφερε το όνομα «Ασίνη».

Γι’ αυτό και το Νικητάρι είναι γνωστό, μεταξύ άλλων και για το ναό της Παναγίας της Ασίνου, αλλιώς Παναγίας Φορβιώτισσας.  Μπορείς να τον συναντήσεις 3 χιλιόμετρα από το χωριό Νικητάρι και βρίσκεται στην ανατολική όχθη ενός χειμάρρου.

Πρόκειται για μια από τις δέκα μοναδικές βυζαντινές εκκλησίες στην Κύπρο που συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.  Βρίσκεται σε μία περιοχή, όπου η σιωπή και η ηρεμία είναι αισθητή, καθώς, τα τοπία και το σκηνικό των γύρω βουνών καλύπτονται με δένδρα, προσφέροντας την απόλυτη ξεγνοιασιά.

Κτίστηκε το 1099 από τον Βυζαντινό δάσκαλο Νικηφόρο Ισχύριο, ενώ στη συνέχεια ο Ισχύριος έγινε μοναχός με το όνομα Νικόλαος.  Ο ναός, λειτούργησε μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, οπότε και εγκαταλείφθηκε.

Αυτό που χαρακτηρίζει κυρίως την εκκλησία, είναι οι ξεχωριστές τοιχογραφίες, που καλύπτουν πλήρως τους εσωτερικούς τοίχους.  Λέγεται ότι δημιουργήθηκαν από τεχνίτες τον 12-14ο αιώνα, ενώ τα πιο αρχαία είναι τα πρόσωπα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.  Την ίδια ώρα, το ξύλινο τέμπλο μέσα στην εκκλησία το οποίο χρονολογείται από τον 16ο αιώνα, την κάνει να ξεχωρίζει.