Οδοιπορικό σε ένα από τα πιο μαγευτικά μέρη της Ελλάδας

Δημοσιεύτηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2023

Παρόλο που δεν έχω κάνει πολλά ταξίδια στη ζωή μου, πάντα πίστευα πως είναι μια δραστηριότητα που μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή. Όπως λέει άλλωστε και το (κοινότυπο πλέον) quote που βλέπεις γραμμένο σε φλυτζάνια καφέ και αναρτήσεις στο instagram: «Traveling is the only thing you buy that makes you richer (Τα ταξίδια είναι το μόνο πράγμα που αγοράζεις και σε κάνουν πλουσιότερο)».

Μετά το ταξίδι στο οποίο μάς προσκάλεσε η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σε έναν άγνωστο για εμένα προορισμό, επέστρεψα όντως πλουσιότερος. Όποτε η ζωή μάλιστα, πάει να γίνει λίγο ζόρικη, πιάνω τη σκέψη μου να ανατρέχει σε αυτά τα άκρως γραφικά τοπία που αβίαστα καταχωρίστηκαν στη νοητή λίστα του μυαλού με τις πιο γαλήνιες εικόνες.

Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, συνάντησα τοπία που δεν μπορείς να βρεις πουθενά αλλού, φιλόξενους ανθρώπους που με έκαναν να νιώθω σαν στο σπίτι μου, μυρωδιές που θα μου θυμίζουν για πάντα τα σοκάκια που περπάτησα και μια νηνεμία που καθιστούσε τον χρόνο στάσιμο, παρά τη βιασύνη μας να προλάβουμε να δούμε όλα τα αξιοθέατα της Περιφέρειας.

Αλεξανδρούπολη, στο πέρασμα τριών πολιτισμών
Το ταξίδι μας ξεκίνησε στα εδάφη της Αλεξανδρούπολης, στο βορειοανατολικότερο μέρος της Ελλάδας, που συνορεύει με την Τουρκία και τη Βουλγαρία.

Στην περιήγησή μας στο παραλιακό μέτωπο της πόλης δεν μπορούσαμε να αγνοήσουμε το κτίσμα που δεσπόζει πάνω από τα στενά σοκάκια με τις ταβέρνες και τα σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Ο 18 μέτρων φάρος, το σήμα κατατεθέν της, ατενίζει ολόκληρη την περιοχή από τη μια πλευρά και από την άλλη βλέπει το νησί της Σαμοθράκης που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τη γραφική πόλη.

Στη Σαμοθράκη, το νησί των μεγάλων θεών, όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, είναι γνωστό πως βρέθηκε το 1863 το αρχαιοελληνικό άγαλμα της Νίκης, ύψους 2.75 μ., το οποίο πλέον εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι. Παρόλο που το πρωτότυπο βρίσκεται στο Λούβρο, το μουσείο επέτρεψε την αντιγραφή του, με τα δύο αντίγραφα να βρίσκονται ένα στη Σαμοθράκη και ένα άλλο στην Αλεξανδρούπολη στον προαύλιο χώρο του Νομαρχείου. Η μόνη διαφορά μεταξύ του πρωτότυπου και των αντίτυπων είναι πως στα δεύτερα απουσιάζει η βάρκα μέσα στην οποία βρίσκεται η Νίκη, η όψη τους όμως παραμένει εντυπωσιακή και μπορεί να σε ταξιδέψει με τον δικό της τρόπο πίσω στην εποχή των αρχαίων Ελλήνων.

Προχωρώντας νοτιοανατολικά, με τα σύνορα μεταξύ των χωρών να φαντάζουν πλέον ακόμα ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα, πήραμε τον δρόμο για ένα από τα πιο μαγευτικά τοπία που είχα αντικρίσει ποτέ: το Δέλτα του Έβρου. Αυτό και ένα άλλο σημείο το οποίο επισκεφθήκαμε αργότερα μπορούν να αποτελέσουν πράγματι τους μοναδικούς λόγους για να κάνεις αυτό το ταξίδι.

Δέλτα του Έβρου, εκεί όπου ο χρόνος σταματά
Ο ουρανός ήταν πεντακάθαρος και ο καιρός ευνοϊκός, έτσι η επερχόμενη βαρκάδα μέσα στα νερά των υγρών συνόρων αναμενόταν ήρεμη και γαλήνια. Για να φτάσουμε όμως στο λιμανάκι απ’ όπου θα ξεκινούσαμε, κάναμε ένα σαφάρι, διανύοντας ένα μεγάλο μέρος του υγροβιότοπου σε τετρακίνηση.

Καθώς διανύαμε τον χωματόδρομο, στο πλάι του οποίου ξεπηδούσαν κάθε λογής φυτά μέσα από τη λάσπη, ανταμώσαμε έναν μεγάλο αριθμό πουλιών εκ των 320 ειδών που αποκαλούν αυτό το φυσικό τοπίο «σπίτι» τους. Μεταξύ των πτηνών ζούσαν και άλλα ζώα που δεν περιμένει κανείς να δει σε ένα τόσο υγρό και λασπωμένο μέρος, όπως ένα κοπάδι αδέσποτων αλόγων που περιηγούνται ελεύθερα στην περιοχή, κοπάδια από αγελάδες και μοσχάρια ελευθέρας βοσκής, αλλά και μερικά αδέσποτα σκυλιά, που συμφιλιωθήκαν με όλα τα υπόλοιπα «άγρια» ζώα.

Αφιχθείς πλέον στην αφετηρία της βαρκάδας, η αίσθηση πως ο χρόνος έχει σταματήσει και η μεταφορά σου σε έναν άλλο κόσμο είναι πλέον πιο αισθητή από ποτέ. Τα νερά του ποταμού φτάνουν μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι και το ταξίδι μας ξεκινά.

Κατά την πλεύση μας το μόνο που ακουγόταν ήταν τα επιφωνήματα θαυμασμού της ομάδας και περιστασιακά ο ήχος της μηχανής της βάρκας μας. Στο πλάι του ποταμού είδαμε για πρώτη φορά τα πλωτά σπίτια των ντόπιων ψαράδων, τους οποίους αν συναντήσεις φρόντισε να μην ευχηθείς «καλή ψαριά» ή κάτι σχετικό, το θεωρούν κακοτυχία, κι εμείς το μάθαμε εκ πείρας.

Ο αντικατοπτρισμός των πλωτών σπιτιών πάνω στο βαθύ μπλε του ποταμού δεν ήταν το μόνο πράγμα που ξεχώριζε σε αυτήν την βαρκάδα, αφού λίγο αργότερα ο βαρκάρης μας πήρε μια στροφή, πίσω από την οποία κρυβόταν το πιο γοητευτικό τοπίο της περιοχής. Ένα μακρόστενο σημείο, στα πλάγια του οποίου η φύση «χόρευε» τον δικό της χορό, υπνωτίζοντάς μας με την όψη της.

Όπως όλα τα καλά πάντοτε, έτσι και η αλησμόνητη βαρκάδα έφτασε στο τέλος της και το μυαλό μου έναν μήνα αργότερα κρατάει σφιχτά ακόμη τις εικόνες που είδε και αναπαράγει τα συναισθήματα που ένιωσε τότε, ξεκλειδώνοντας τη μαγεία που ρίζωσε μέσα μου.

Σουφλί, το χωριό του μεταξιού και της μπάμπως
Τα φυσικά τοπία όπως το Δέλτα του Έβρου είναι πάντα καλοδεχούμενα σε ένα ταξίδι, αλλά τώρα ήρθε η ώρα για λίγο περισσότερο πολιτισμό και γι’ αυτό ο επόμενός μας προορισμός θα ήταν το χωριό Σουφλί, με μια μικρή στάση όμως πρώτα στις Φέρες. Εκεί επισκεφθήκαμε τον ιστορικό ναό της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας, ο οποίος δεσπόζει πάνω σε έναν λοφίσκο, με τα συντρίμμια των τειχών του να αναδεικνύουν την αρχιτεκτονική του 12ου αιώνα.

Αφήνοντας πίσω μας τον ναό οδεύουμε πλέον στο χωριό Σουφλί, γνωστό για την παραγωγή κρασιού, λουκάνικου και κυρίως μεταξιού. Εκεί επισκεφθήκαμε τα μουσεία μεταξιού όπου μάθαμε ό,τι μπορούσε να μάθει κανείς για το μετάξι, από την ιστορία και τη μυθολογία του μέχρι τον παραδοσιακό και σύγχρονο τρόπο παραγωγής του.

Στο Σουφλί φάγαμε επίσης μερικά από τα πιο ιδιαίτερα πιάτα ολόκληρου του ταξιδιού: τον καβουρμά και την μπάμπω, δύο είδη κρέατος που σε πρώτη όψη δεν σε πείθουν και πολύ, αλλά μόλις τα γευτείς, «ζεις το όνειρο», όπως ονομαζόταν και η ταβέρνα η οποία μας φίλεψε.

Ο καβουρμάς, του οποίου η όψη θα μπορούσε να πει κανείς πως θυμίζει κάπως τη δική μας ζαλατίνα, αποτελείται από κομμάτια κρέατος, τα οποία αλατίζονται για να στεγνώσουν και στη συνέχεια σιγομαγειρεύονται με μπαχαρικά, ενώ για να διατηρηθεί τον σκεπάζουν με το λίπος του.

Η μπάμπω, ακόμη ένα πιάτο με παράξενη όψη, αποτελεί χριστουγεννιάτικο έδεσμα. Όπως μας ενημέρωσαν μάλιστα οι ντόπιοι, «μπάμπω» αποκαλείται επίσης και η γιαγιά, από εκεί βγαίνει εξάλλου και το μειωτικό επίθετο «μπαμπόγρια». Το πιάτο αυτό έχει το σχήμα ενός πολύ μακριού λουκάνικου, το οποίο φτιάχνεται από κρέας με λαχανικά και μπαχαρικά και σερβίρεται με πολύ λεμόνι.

Μετά τη γευστική περιπέτεια συνεχίσαμε στην τελευταία μας στάση στο χωριό του Σουφλίου, το εργοστάσιο παραγωγής μεταξωτών «Μουχταρίδης». Εκεί είδαμε στην πράξη όλη τη θεωρία που είχαμε μάθει στα μουσεία και είδαμε την παραγωγή «εν ώρα δράσης».

(Not so Fun) Facts για το μετάξι: Το μετάξι παράγεται από τους μεταξοσκώληκες, οι οποίοι μετά από 35 ημέρες ασταμάτητης τροφής ξεκινούν να φτιάχνουν ένα κουκούλι από μετάξι μέσα στο οποίο θα αρχίσουν να μεταμορφώνονται σε πεταλούδες. Οι πεταλούδες αυτές δεν έχουν κάποιο σκοπό εκτός από την τροφή και την αναπαραγωγή, έτσι για να παραχθεί καλής ποιότητας μετάξι, μαζεύουν τα κουκούλια των μεταξοσκωλήκων και τα ζεσταίνουν, με αποτέλεσμα η μελλοντική πεταλούδα να πεθαίνει πριν καταστρέψει το κουκούλι. Κάθε νήμα μεταξιού φτάνει τα 2 χλμ. σε συνεχόμενο μάκρος και για να δημιουργηθεί μια λεπτή μεταξένια κλωστή χρειάζονται περίπου 6 κουκούλια. Η Vegan εκδοχή του μεταξιού επιτρέπει στην πεταλούδα να σκίσει το κουκούλι και να βγει έξω, αλλά το συγκεκριμένο μετάξι θεωρείται δευτερεύουσας ποιότητας.

Μετά από όλες αυτές τις καινούργιες πληροφορίες πήραμε τον δρόμο της επιστροφής προς την Αλεξανδρούπολη, όπου δειπνήσαμε με εκλεκτής ποιότητας ψαρικά στην ταβέρνα Αγ. Γεώργιος, την οποία πρέπει να επισκεφθείς σίγουρα αν είσαι λάτρης του εύγευστου ψαριού και της άνετης αλλά λαμπερής ατμόσφαιρας.

Κομοτηνή, αυτό θα πει πολυπολιτισμικότητα
Το επόμενο πρωινό μάς βρήκε να κάνουμε από νωρίς check-out από το ξενοδοχείο Ramada Plaza, που μας φιλοξένησε στις άνετες και χλιδάτες εγκαταστάσεις του για δύο βράδια και πήραμε τον δρόμο για μια ακόμα ιδιαίτερη περιοχή της περιφέρειας, την Κομοτηνή.

Περιηγηθήκαμε στην πόλη με τον μεικτό πληθυσμό, όπου η μυρωδιά του καφέ γεμίζει την ατμόσφαιρα και συνοδεύει την κάπως ιδιαίτερη εικόνα της συνύπαρξης τζαμιών με τους ορθόδοξους ναούς. Ξεκινήσαμε από το μνημείο του Σπαθιού, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία της πόλης, το οποίο ονομάζεται «Ηρώο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».

Η πλατεία Αγίας Ειρήνης έσφυζε από ζωή και τα χριστουγεννιάτικα στολίδια είχαν ήδη αρχίσει σιγά-σιγά να κάνουν την εμφάνισή τους στον πεζόδρομο.

Η περιήγηση στα σοκάκια της πόλης μάς οδήγησε στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος είναι κτισμένος στα ερείπια του βυζαντινού Φρουρίου της Κομοτηνής και χρονολογείται από το 1800.

Ο ορθόδοξος ναός δεν ήταν ο μόνος που ξεχώριζε όμως στην πόλη, αφού καθώς συνεχίζαμε τη βόλτα μας διέκρινα μύτες από τζαμιά να ξεπροβάλουν πάνω από κτήρια και να «καρφώνουν» τον συννεφιασμένο ουρανό.

Το πιο ξεχωριστό τζαμί όμως είναι εκείνο που βρίσκεται δίπλα στον χαρακτηριστικό πύργο του ρολογιού της πόλης. Μαζί αποτελούν μια συμμετρικά όμορφη εικόνα που μπορεί να καθηλώσει το βλέμμα για λίγο.

Ο μεικτός πληθυσμός της πόλης έχει ως αποτέλεσμα να βλέπεις μια πολυπολιτισμικότητα σχεδόν πρωτόγνωρη. Καθώς περιπλανιέσαι στους πεζόδρομους, τους οποίους πλαισιώνει ακόμη η μυρωδιά του φρέσκου καφέ, παρατηρείς την αντίθεση μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γυναικείες φιγούρες, όπου άλλες κυκλοφορούν με τζιν και μπουφάν, ενώ δίπλα τους περνάνε ή συναναστρέφονται μαζί τους γυναίκες με μαντίλες και φουστάνια. Όλα σε απόλυτη αρμονία.

Το μοναστήρι που «δεν επιπλέει μόνο στο νερό»
Μετά την αγορά ενός φρέσκου κουτιού τοπικού καφέ επιβιβαστήκαμε στο πούλμαν με κατεύθυνση το δεύτερο σημείο που χαράχτηκε στη μνήμη μου μετά από αυτό το ταξίδι.

Το Πόρτο Λάγος, λίγες δεκάδες χιλιόμετρα απόσταση από την Κομοτηνή, ξεχωρίζει για τη γραφικότητά του, τον υγροβιότοπό του, μα κυρίως για το μαγευτικό πλωτό μοναστήρι του Αγίου Νικολάου.

Ο ουρανός εκείνη την ημέρα είχε μαζέψει συννεφιά και ο αντικατοπτρισμός τους πάνω στη λίμνη όπου είναι κτισμένο το μοναστήρι δημιουργούσε μια απόκοσμη εικόνα, με το κτίσμα να φαντάζει πως πλέει στα ουράνια, αντί στο νερό.

Διασχίζοντας την πρώτη γέφυρα και περνώντας το μοναστήρι, αντικρίζεις ένα δεύτερο εκκλησάκι, το οποίο συνδέει μια άλλη γέφυρα. Πρόκειται για το παρεκκλήσι της Παναγίας Παντάνασσας. Κάπου εκεί, στο κέντρο της λίμνης, θα νιώσεις πως βρίσκεσαι στο κέντρο της ύπαρξης, σαν να ανασαίνεις για πρώτη φορά.

Επόμενη στάση, η φοιτητούπολη Ξάνθη
Στην Ξάνθη ένιωσα μια παράξενη οικειότητα, σαν να την έχω ξαναεπισκεφτεί, παρόλο που ήταν η πρώτη μου φορά εκεί. Κάτι στα πετρόκτιστά της δρομάκια και στα μοντέρνα της καφέ, πλάι στα νεοκλασικά σπίτια, μού θύμισε τη δική μου πόλη, τη Λεμεσό – το ιστορικό κέντρο της τουλάχιστον.

Το πούλμαν μάς είχε αφήσει μπροστά στην κεντρική πλατεία της πόλης, με τον πύργο του ρολογιού να βρίσκεται στο κέντρο της και τα λουλούδια να την πλαισιώνουν περιμετρικά.

Από εκεί, τα στολισμένα πέτρινα σοκάκια οδηγούσαν σε μοντέρνα καφέ και ταβέρνες γεμάτες φοιτητές και τα πολύχρωμα σπίτια ολοκλήρωναν το άκρως αστικό τοπίο.

Δράμα, κρασί και ιστορία
Η περιήγησή μας στην Ξάνθη ολοκληρώθηκε και σειρά είχε τώρα η επίσκεψή μας στο Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη στην Ανδριανή Δράμας, όπου μας ξενάγησαν στη μακριά κάβα τους με τα εκατοντάδες βαρέλια κρασιού, μερικών εκ των οποίων δοκιμάσαμε τις άψογες γεύσεις αργότερα.

Η Δράμα φιλοξενεί μερικά από τα μεγαλύτερα οινοποιεία της

περιοχής, αλλά δεν ξεχωρίζει μόνο για αυτό, καθώς έχει πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες να πει.

Εκείνη που μου κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον αφορούσε την γκρεμισμένη εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, της οποίας η βάση βρίσκεται ακόμη βυθισμένη σε μια λιμνούλα, έξω από το ομώνυμο πάρκο.

Η ιστορία λέει πως επί Οθωμανικής κατοχής, όταν έγινε προσπάθεια να γκρεμιστεί ο ναός ώστε να κατασκευαστεί στη θέση του τζαμί, έγινε ένας σεισμός ανήμερα της εορτής της Αγίας και η εκκλησία καλύφθηκε από τα τρεχούμενα νερά της περιοχής και έτσι σώθηκε από τους Οθωμανούς. Οι ντόπιοι θεώρησαν πως επρόκειτο για θαύμα και από τότε, κάθε χρόνο στις 4 Δεκεμβρίου, που γιορτάζει η Αγία Βαρβάρα, οι Δραμινοί τοποθετούν κεριά μέσα σε καραβάκια, τα οποία επιπλέουν στη λίμνη, δημιουργώντας ένα πανέμορφο θέαμα.

Καβάλα: Πολλές οι ανηφόρες αλλά η θέα…
Επόμενος και τελευταίος προορισμός μας ήταν η Καβάλα, κτισμένη πάνω στους πρόποδες του όρους Σύμβολο. Είχαμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε μόνο το βράδυ, αλλά ο θαλασσινός αέρας του λιμανιού και η γραφικότητα των πεζόδρομων και των κτισμάτων της κατάφεραν να μας κεντρίσουν το ενδιαφέρον.

Πρόκειται για μια πόλη που ξέρει να διασκεδάζει, καθώς οι δρόμοι με τα μεζεδοπωλεία, τα μπαρ ελληνικού στυλ και τα εστιατόρια έσφυζαν από ζωή.

Το οδοιπορικό μας στην πόλη ήταν σχεδόν μεταμεσονύχτιο, αλλά μου αρέσει έτσι, εκεί κρύβονται οι αληθινές ιστορίες, στο βράδυ, όπου όλοι οι άνθρωποι είναι οι πραγματικοί εαυτοί τους, χωρίς τις «επαγγελματικές μάσκες» τους. Μόνη εξαίρεση αποτελούσαν οι ψαράδες, των οποίων η παρουσία μάς τίμησε καθώς ετοίμαζαν τις βάρκες τους για να βγουν στα ανοιχτά.

Το βράδυ μας ολοκληρώθηκε με μια βόλτα στα ανηφορικά σοκάκια της πόλης, δεν φτάσαμε μέχρι την κορυφή όμως, αφού όσο ανέβαινες, τόσο ένιωθες και τη θερμοκρασία να πέφτει. Φτάσαμε μέχρι ένα ικανοποιητικό ύψος και πλησιάσαμε στα τείχη της πόλης, έχοντας για θέα την ολόφωτη βραδινή εκδοχή της Καβάλας, την οποία δεν θα την άλλαζα με τίποτα.

Η κατηφόρα κατά την επιστροφή μας στο ξενοδοχείο ήταν και η στιγμή που συνειδητοποίησα πλέον πως το ταξίδι μας έφτανε στο τέλος του.

Αναλογίστηκα λίγο τις απόκοσμες εικόνες που είδα τις τελευταίες 3 ημέρες, τις ευωδιαστές μυρωδιές που μου χάιδεψαν τα ρουθούνια και τους καλοσυνάτους ανθρώπους που είχα συναντήσει. «Όντως, φεύγω από αυτό το ταξίδι πιο πλούσιος από ποτέ άλλοτε», σκέφτηκα και αυτήν τη σκέψη διατηρώ μέχρι σήμερα.

γράφει ο Ανδρέας Ποταμίτης