"Δεν μπορώ να φανταστώ τον ΘΟΚ να ομφαλοσκοπεί"

Δημοσιεύτηκε στις 30 Οκτωβρίου 2017

Για πρώτη φορά στην ιστορία του ο ΘΟΚ διόρισε καλλιτεχνικό διευθυντή και τον ρόλο αυτό ανέλαβε πριν από περίπου πέντε μήνες -έπειτα από προκήρυξη θέσης- ο εξ Ελλάδος Σάββας Κυριακίδης. Ένας άνθρωπος με βαθιά γνώση και εμπειρία στο θέατρο, αφού έχει διανύσει μία εικοσάχρονη σχεδόν πορεία στο Εθνικό Θέατρο Ελλάδας. Ο κ. Κυριακίδης εργάστηκε στα τμήματα δραματολογίου, αρχείου, εκδόσεων και βιβλιοθήκης και καλλιτεχνικού έργου-δραµατολογίου διδάσκοντας ιστορία θεάτρου και δραματολογία στο Εθνικό.

Ήδη, η παρουσία του στον ΘΟΚ έδειξε, πως ο άνθρωπος αυτός θα συμβάλει στην αναζωογόνηση του Οργανισμού και την εισαγωγή του ΘΟΚ σε μία νέα εποχή.

Πως πήρατε την απόφαση να αφήσετε το Εθνικό Θέατρο για τον ΘΟΚ; Ήταν ένα ρίσκο;
Ήταν ένας συνδυασμός μίας προσωπικής στιγμής της ζωής μου και της πρόκλησης της θέσης. Στο Εθνικό Θέατρο είχα ήδη μία 20χρονη παρουσία σε θέσεις μεγάλης ευθύνης, όπως του υπεύθυνου του δραματολογίου του αρχείου και της βιβλιοθήκης του Εθνικού που σημαίνει ουσιαστικά και μία παρέμβαση στα καλλιτεχνικά δρώμενα στο Εθνικό. Παράλληλα, είχα εξαιρετικές σχέσεις με όλους του διευθυντές του Εθνικού. Έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου μία πρόκληση διότι θεωρώ πως η θέση του διευθυντή ενός κρατικού θεάτρου είναι μία ουσιαστική πρόκληση για ένα άνθρωπο που θέλει να κάνει μία πορεία μέσα σε αυτό το χώρο. Δεν ήρθα ποτέ με την αίσθηση πως έρχομαι σε ένα μικρότερο θέατρο, αντιθέτως, βρήκα ένα θέατρο που έχει τις δομές, με άνθρώπους που έχουν τη διάθεση να το λειτουργήσουν με ουσιαστικό τρόπο. Αναμφισβήτητα, ήταν ένα προσωπικό ρίσκο αλλά μικρής επικινδυνότητας.

Ποια ήταν τα πρώτα προβλήματα ή αδυναμίες που εντοπίσαμε στον ΘΟΚ στους πρώτους μήνες ανάληψης των καθηκόντων σας;
Δεν θα τις χαρακτήριζα προβλήματα και αδυναμίες αλλά κάποιες μικρές δυσλειτουργίες που ίσως να οφείλονταν στο γεγονός ότι ο ΘΟΚ δεν είχε καλλιτεχνικό διευθυντή. Έτσι, κάποια πράγματα έπρεπε να ξαναμπούν στα γρανάζια λειτουργίας τους. Οι άνθρωποι εδώ με δέχτηκαν πολύ θερμά και κάποιες ανάγκες που προκύπτει να έχει ο Οργανισμός, λίγο διαφορετικές από τις συνηθισμένες, έχουν προσπαθήσει και νομίζω σε μεγάλο βαθμό έχουν κατορθώσει να τις υλοποιήσουν. Για παράδειγμα ο ΘΟΚ συνήθιζε να λειτουργεί συγκεκριμένες μέρες της εβδομάδας. Τώρα με το πρόγραμμα του Στέφανου Δρουσιώτη ο ΘΟΚ θα εργάζεται και μέρες εκτός των παραδοσιακών. Ο ΘΟΚ μπήκε σε μία τέτοια λογική και ευτυχώς φαίνεται να λειτουργεί θετικά. Πρόκειται για ένα Οργανισμό που έχει μία γραφειοκρατία και αυτό σίγουρα κάνει κάποια πράγματα να κινούνται λίγο πιο αργά αλλά πρέπει να το σεβαστούμε. Αυτό το λέω με αφορμή την επιθυμία που έχω για τη λειτουργία μίας δραματικής σχολής στον ΘΟΚ. Αυτό θα χρειαστεί ένα χρονικό διάστημα για να επιτευχθεί με κάποιες τυπικές διαδικασίες και διεργασίες που πρέπει να γίνουν όπως ακριβώς αρμόζει σε ένα κρατικό οργανισμό που ελέγχεται.

Ένας από τους βασικότερούς σας στόχους είναι φέρετε και καινούργιο κοινό στον οργανισμό. Πως θα επιτευχθεί αυτό;
Ακόμα δεν το έχω ξεκαθαρίσει. Νομίζω με δράσεις που απευθύνονται σε ένα διαφορετικό κοινό όπως αυτές που γίνονται στο Dubitanda με τον Στέφανο Δρουσιώτη και αργότερα με τον Παναγιώτη Λάρκου στο Θέατρο Αποθήκες. Θέλω να πιστεύω πως αυτές οι δράσεις αφορούν και ένα νεότερο κοινό το οποίο βλέπω να είναι επιφυλακτικό απέναντι στον ΘΟΚ. Αυτό μπορεί να φέρει καινούργιο κόσμο αλλά ταυτόχρονα ο δρόμος θα ανοίξει με καλές και ποιοτικές παραστάσεις που απευθύνονται σε ευρύ κοινό. Παράλληλα, η προσέλευση θα επιτευχθεί και με προσωπικές παρεμβάσεις ζητώντας από τον κόσμο να έρθει στον ΘΟΚ.

Tο Dubitanda και οι δράσεις στις Αποθήκες είναι απαρχή δημιουργίας ενός μόνιμου φεστιβάλ θεάτρου από τον ΘΟΚ;
Ο σχεδιασμός είναι αυτός. Αν όλα πάνε καλά με αυτά τα δύο τρίμηνα των δράσεων φέτος θα επαναληφθεί και του χρόνου με δύο άλλους νέους ανθρώπους. Η λογική είναι να υπάρχει εναλλαγή διότι θεωρώ πως υπάρχουν αρκετοί νέοι άνθρωποι που αξίζει να έχουν αυτή την ευκαιρία. Αν μπορούν αυτές οι δράσεις να γίνουν θεσμός μέσα σε αυτή τη διετία θα ήθελα να περάσουν έξι διαφορετικοί καλλιτέχνες.

Σήμερα, μιλάμε πλέον για την εξωστρέφεια του ΘΟΚ. Θεωρείτε πως αυτό είναι μια μικρή επιτυχία;
Χαίρομαι που ακούω πως σχολιάστηκε θετικά η διάθεσή μου να εμπιστευτώ νέους, Κύπριους καλλιτέχνες και παραστάσεις. Δεν μπορώ να φανταστώ τον οργανισμό να ομφαλοσκοπεί και να είναι κλεισμένος στα δεδομένα του. Πρέπει να παλέψουμε όλοι για αυτή την εξωστρέφεια την οποία ελπίζω πως θα τη δούμε και σε άλλα επίπεδα πέραν από τη δική μου δραστηριότητα.

Πως θα γεφυρώσετε τις 'πληγωμένες' σχέσεις του ΘΟΚ με τα ελεύθερα θέατρα;
Το πρόβλημα στη σχέση ΘΟΚ-ελεύθερων θεάτρων θεωρώ πως πηγάζει από το γεγονός πως ο ΘΟΚ διαχειρίζεται τι επιχορηγήσεις και κατά συνέπεια σε ένα μεγάλο βαθμό αποφασίζει για το ποιος και πόσα χρήματα θα πάρει για το ρεπερτόριό του. Το πρόγραμμα Θυμέλη είναι μία διαδικασία που δεν συνδέεται άμεσα με τη δική μου παρουσία. Η δική μου θέση είναι ότι θα ήταν πράγματι καλό αυτή η διαδικασία να γίνεται από ένα ανεξάρτητο οργανισμό και θα ευχόμουν κάποια στιγμή να το σκεφτόταν αυτό το Υπουργείο ώστε να δημιουργηθεί ένας αυτόνομος οργανισμός που να διανέμει τις επιχορηγήσεις αν αυτό πιστεύουν και τα ελεύθερα θέατρα πως είναι πιο αξιοκρατικό. Οι αξιολογήσεις δεν πρέπει να αμφισβητούνται διότι είναι υψηλού και αξιόπιστου επιπέδου. Το γεγονός ότι γίνονται από τον ΘΟΚ δημιουργεί αυτόματα, κακώς, μία γκρίζα ζώνη. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος πως αν υπήρχε ένας ανεξάρτητος φορέας θα γινόταν πιο αντικειμενική αξιολόγηση. Θα επέτρεπε όμως σε κάποιους να μην λένε ότι φταίει ο ΘΟΚ για όλα. Έχω κάνει συναντήσεις με ανθρώπους από τα ελεύθερα θέατρα διότι ήθελα να μιλήσω μαζί τους αλλά δεν μπορώ να παρέμβω στο Θυμέλη. Όμως, σαν ΘΟΚ θα ήθελα να διερευνήσω και για άλλου είδους συνεργασίες και σχέσεις με τα ελεύθερα θέατρα της Κύπρου. Ήδη έχω πει στους ανθρώπους από τα ελεύθερα θέατρα που συναντήθηκα πως μέσα στην επόμενη περίοδο θα ψάξω να βρω άλλους τρόπους συνεργασίας.

Πως προχωρά το θέμα των συμβολαίων των ηθοποιών;
Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν έχει επιστροφή. Δηλαδή τα συμβόλαια πλέον λειτουργούν εδώ και δύο χρόνια με συγκεκριμένο τρόπο συνδεδεμένα με τις παραστάσεις. Δεν προτίθεμαι να το επανεξετάσω σε αυτή τη φάση διότι θεωρώ πως αυτός είναι ο σωστότερος και πιο τρόπος σε σχέση με τον πάγιο και μόνιμο θίασο. Έτσι, λοιπόν θα συνεχίσουμε πάνω σε αυτή τη βάση με τη λογική ότι οι ηθοποιοί θα είναι εδώ εφόσον τους ζητάνε οι σκηνοθέτες με ακροάσεις ή όχι. Δεν υπάρχει κανένας αποκλεισμός από δικής μου πλευράς.

Ποια εικόνα διαμορφώσατε για το κυπριακό θέατρο;
Η αίσθησή μου είναι ότι η γενική εικόνα είναι αυτή που πολύ λογικά περιμένει να δει κανείς σε ένα θέατρο όπου θα βρει και ενδιαφέροντα στοιχεία αλλά και πολύ αρνητικά. Μιλώντας πάντοτε με τον τρόπο που εγώ αντιλαμβάνομαι την αισθητική και το θέατρο. Στο διάστημα αυτό έχω δει παραστάσεις, ηθοποιούς και σκηνοθεσίες που τις έχω καταγράψει και με ενδιαφέρουν, ειδικά τους σκηνοθέτες θα τους καλέσω κάποια στιγμή στον ΘΟΚ. Έχω δει και πράγματα που ομολογώ πως δεν βοηθάνε στην εξέλιξη του θεατρικού τοπίου. Δεν είναι όμως πρωτοφανή. Θα τα δείτε και στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, δεν έχει να κάνει με την Κύπρο. Νομίζω πως μπορούμε να τολμήσουμε περισσότερο και πρέπει να ερεθίσουμε το κοινό ακόμα και αν χρειαστεί να το κάνουμε να αντιδράσει χωρίς να χαλάμε την αισθητική.

Ποιο θα είναι το μέλλον των Βραβείων Θεάτρου ΘΟΚ;
Χρειάζομαι λίγο χρόνο ακόμα για να βάλω κάποιες ιδέες στο τραπέζι. Τα βραβεία πρέπει να δίνονται και να τα θυμόμαστε, να έχουν κάποιο νόημα. Πρέπει να βρεθεί αυτή η χρυσή τομή. Τα βραβεία είναι στις άμεσες προτεραιότητες μου.