30ή Δημοπρασία Κυπριακών και Ελλαδικών Έργων Τέχνης στη Λευκωσία

Δημοσιεύτηκε στις 26 Νοεμβρίου 2021

Η Βασίλισσα της Κύπρου Αικατερίνη Κορνάρο και η αδελφή της Κορνηλία (€24.000 – 35.000) είναι ένα αριστοτεχνικό διπλό πορτρέτο που φιλοτεχνήθηκε κατά το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα σε ένα από τα εργαστήρια των Great Masters της Βενετικής Σχολής. Στις αρχές του 20ου αιώνα το πορτρέτο θεωρήθηκε ως αυθεντικός πίνακας του Τιτσιανού. Στην πορεία του αιώνα εντούτοις έγινε φανερό ότι δεν ίσχυε μια τέτοια θεώρηση. Παρότι υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στο εν λόγω πορτρέτο και στα πορτρέτα των Τιτσιανό, Βερονέζε και Τιντορέτο εντούτοις δεν έχει διαπιστωθεί ότι πρόκειται για αυτόγραφο έργο κάποιου από τους τρείς Masters της Αναγέννησης. Έτσι, το μυστήριο του ζωγράφου που φιλοτέχνησε τον πίνακα παραμένει άλυτο.

Από την άλλη, η προέλευση του πορτρέτου είναι πολύ γνωστή και ανάγεται στον 19ο αιώνα όταν ο πίνακας  βρισκόταν στη συλλογή του Ferdinand d’ Orleans διάδοχου του γαλλικού θρόνου. Στη συνέχεια το πορτρέτο απέκτησε ο Henry Doetch, Γερμανός επιχειρηματίας, γκαλερίστας και συλλέκτης σπουδαίων έργων των μεγάλων ζωγράφων της Αναγέννησης. Ο πίνακας έμεινε στην οικογένεια του Doetch μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. Ο σημερινός κάτοχος του πίνακα τον αγόρασε σε δημοπρασία στη Γερμανία.

Το πορτρέτο Βασίλισσα της Κύπρου Αικατερίνη Κορνάρο και η αδερφή της Κορνηλία θα δημοπρατηθεί από τον Οίκο Ψαθάρη το βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου στο Ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία. Η 30η Δημοπρασία του Οίκου θα δημοπρατήσει συνολικά 143 έργα τέχνης που στη μεγάλη τους  πλειοψηφία είναι πίνακες και γλυπτά. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην σπάνια έκδοση του Tristram James Ellis The Folio of 12 Etchings of the Principal Views & Places of Interest in Cyprus  (εκτ €9.000 – 12.0000). 

Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει τα έργα από κοντά στο Ξενοδοχείο Κλεοπάτρα στη Λευκωσία από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι και την 1η Δεκεμβρίου.  Η δημοπρασία θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω της διεθνούς ψηφιακής πλατφόρμας www.invaluable.com προσφέροντας έτσι την ευκαιρία σε συλλέκτες οπουδήποτε στον κόσμο να υποβάλουν ηλεκτρονικές προσφορές. Ο Οίκος δίνει επίσης την επιλογή τηλεφωνικής και γραπτής υποβολής προσφορών.

Επανεμφανίσεις σπουδαίων έργων
Το έργο Αγρότισσα αναπαύεται δίπλα στη θημωνιά (€14.000 - 22.000) ανήκει στον Έλληνα ζωγράφο Θεόδωρο Ράλλη (1852-1909) τα έργα του οποίου άρχισαν να επανεμφανίζονται στις αγορές στις άρχες του 21ου αιώνα ανεβάζοντας την τιμή τους στο δεκαπλάσιο σε σύγκριση με τον 20ο αιώνα. Ο Ράλλης είχε αναδειχθεί στην καλλιτεχνική σκηνή του Παρισιού τον 19ου αιώνα αλλά μετά τον θάνατο του το έργο του καλλιτέχνη σιγά σιγά ξεχάστηκε. Μόνο μερικοί από τους πίνακες του δημοπρατήθηκαν κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα αποφέροντας μέτριες τιμές.Το 2007 ωστόσο, η σπουδή για τον πίνακα Τραπεζαρία σε ένα Ελληνικό Μοναστήρι (1885) πωλήθηκε σε δημοπρασία των Sotheby’s στο Λονδίνο για €200.0000 ευρώ ενώ ένα χρόνο αργότερο ο ίδιος ο πίνακας δημοπρατήθηκε στο Βέλγιο όπου πωλήθηκε για €670.000 ευρώ. 
“Υπάρχει μια τάση επαναξιολόγησης έργων παλαιώτερων εποχών η οποία φαίνεται να κορυφώνεται αυτή τη στιγμή στις διεθνείς αγορές έργων τέχνης,» αναφέρει ο Νίκος Ψαθάρης, Ιδρυτής του ομώνυμου Οίκου. «Εφόσον το ταλέντο και το διάτρημα του καλλιτέχνη υπάρχει τότε το έργο του δεν μπορεί παρά να ανακαλυφθεί εκ νέου, να επαναξιολογηθεί και να αποκτήσει μια νέα διαδρομή στις διεθνή καλλιτεχνική αγορά.» 

Ο Νεαρός Πότης (€7.500 - 13.000) του Περικλή Πανταζή (1849-1884) αποτελεί ένα εξίσου σημαντικό έργο που θα δημοπρατηθεί την 1η Δεκεμβρίου. Ο πίνακας παλαιότερα ανήκε στην Συλλογή του Jean Renard (1875 – 1938), ενός από τους σημαντικώτερους συλλέκτες βελγικής ζωγραφικής του τέλους του 19ου αιώνα. Έκτοτε το έργο πέρασε σε ιδιωτικές συλλογές.

Στη δημοπρασία της 1ης Δεκεμβριου, φιλότεχνοι και συλλέκτες θα έχουν την ευκαιρία να επενδύσουν σε μια συλλογή από μοναδικά έργα ανάμεσα στα οποία το έργο του Μιχαήλ Κάσιαλου Στον Αργαλειό (€24.000 – 35.000) αναμένεται να γοητεύσει το κοινό με την σχεδόν μυητική περιστροφική του κίνηση. Μεταξύ των έργων που θα δημοπρατηθούν βρίσκονται επίσης η Σύνθεση (€7.500 – 12.000) του Αλέκου Κοντόπουλου, το έργο  Καλύβες στο Χωριό (€7.500 - 13.000) του Γιάννη Σπυρόπουλου, Στο μουράγιο του Ρομάντζου Ορμήδειας (€6.500 – 10.000) του Λευτέρη Οικονόμου, Τοπίο με Αμυγδαλιές (€6.500 – 9.000) του Τηλέμαχου Κάνθου και το έργο Άσπρα Πουλιά σε Κόκκινο Φόντο (€5.500 – 9.000) του Θανάση Τσίγκου.    

Η  Αναμονή (€14.000 - 20.000) του Αλέκου Φασιανού θα συνεπάρει με την φαινομενικά ήρεμη γυναικεία φιγούρα που όμως υποκρύπτει ένταση. Στο έργο κυριαρχεί ένα πανέμορφο βαθύ μπλε που αναδεικνύεται ακόμη πιο έντονα απο το κοκκινοκίτρινο χρώμα του υφάσματος. Η φαινομενικά απλή σύνθεση κρύβει μια μεγάλη δυσκολία εκτέλεσης που ο Φασιανός χειρίζεται με μεγάλη επιδεξιότητα. 

Η Φιγούρα (€5.000 –7.000) του Δημήτρη Μυταρά επίσης θα γοητεύσει με το γρήγορο σκιτσάρισμα και τις αδρές πινελιές όπως και η Ανθισμένη Αμυγδαλιά στην Ευρύχου (€4.000 – 6.000) του Ιωάννη Κισσονέργη (1889 – 1963) με το μεστό χρώμα που αποδίδει την τρυφερότητα του Κυπριακού τοπίου. Ενδεικτικά, το κοινό έχει την δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στα έργα Λουλούδια στο Βάζο (€4.000 – 6.000) του Σολωμού Φραγκουλίδη (1902 – 1981), Οικογενειακή Θαλπωρή (€2.500 – 4.000) του Μίκυ Φοινικαρίδη, Πορτρέτο (€3.000 – 5.000) του Νικόλαου Κουνελάκη καθώς και μια γκουάζ με τον τίτλο Τοπίο (€3.200 – 5.000) του Χριστόφορου Σάββα. Το Κοριτσάκι με τη Κούκλα του (€2.500 – 3.500) του Κυριάκου Ρόκου είναι ένα  περίτεχνο γλυπτό από μπρούντζο και αποπνέει μια ιδιαίτερη ζωντάνια ενω στο Πορτρέτο (€2.000 – 3.000) ο Γιώργος Κοτσώνης αποδίδει το γυνακείο πρόσωπο με σχεδιαστική σαφήνεια και καθαρά λαμπερά χρώματα.

LOTS 
Άγνωστος (16ος Αιώνας), Η Βασίλισσα της Κύπρου Αικατερίνη Κορνάρο και η Αδερφή της Κορνηλία, (λάδι σε καμβά, 116 x 137 εκ, €24.000 – 35.000)
Το αριστοτεχνικό διπλό πορτρέτο από άγνωστο ζωγράφο της Αναγέννησης του 16ου αιώνα παρουσιάζει την Αικατερίνει Κορνάρο, χήρα του βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβου Λουζινιάν Β, και την αδελφή της Κορνηλία. Ο Βασιλικός Θυρεός της Κύπρου, Ιερουσαλήμ και Αρμενίας των Λουζηνιανών και τα οικόσημα των οικογενειών Cornel και Vendramin απεικονίζονται στο άνω κεντρικό μέρος του πίνακα ανάμεσα στις δύο γυναίκες των οποίων η συγγένεια υποδηλώνεται καθαρά στο κάτω κέντρο του πίνακα με την ιταλική λέξη SORORERS (αδελφές) με επιχρυσωμένα γράμματα. Οι δύο εντυπωσιακές γυναικείες μορφές αποπνέουν ένα ιδιαίτερο μυστήριο το οποίο εντείνεται από το κυαρόσκουρο που τις περιβάλλει. Είναι μια σκηνή δοσμένη με μεγαλειώδη απλότητα. Ο ζωγράφος, με ιδιαίτερη μαεστρία αναπαριστά τα δύο ιστορικά πρόσωπα που μέσα από την ρωμαλέα σύνθεση διαπερνούν τα όρια του εφήμερου αγγίζοντας σχεδόν την αθανασία.                     

Μιχαήλ Κάσιαλος, Στον Αργαλειό (λάδι σε κόντρα πλακέ, 119 x 69 εκ, €24.000 - 35.000) 
Στον Αργαλειό είναι μια όμορφη σύνθεση σε επίπεδη επιφάνεια του Κύπριου ναϊφ Μιχαήλ Κάσιαλου (1885 – 1974) το έργο του οποίου διακρίνεται για την αυθεντικότητα και την απλότητα με την οποία καταφέρνει να αποδίδει συνθετικά περίπλοκες σκηνές από την αγροτική Κύπρο του 20ου αιώνα. Ο πίνακας αναπαριστά τα διαφορετικά στάδια της παμπάλαιας υφαντικής τέχνης που οι γυναίκες ασκούσαν μέχρι και τον περασμένο αιώνα. Ο Κάσιαλος χρησιμοποιεί μια έντονη χρωματική γκάμα για να προσδώσει στις φαινομενικά στατικές φιγούρες μια υποκείμενη κίνηση που ζωντανεύει ολόκληρη την επιφάνεια του πίνακα. Το μικρό σύμπαν που δημιουργεί ο Κάσιαλος δίνει την εντύπωση μιας συνεχούς περιστροφικής κίνησης, μιας αίσθησης σιωπηλής μύησης που εντέλει αποτελεί και την γοητεία του έργου.

Θεόδωρος Ράλλης, Αγρότισσα αναπεύεται δίπλα στη Θημωνιά (λάδι σε καμβά, 28, 5 x 39, 5 εκ,  €14.000 - 22.000)
Κατά το δεύτερο μέρος του 19ου αιώνα, ο Έλληνας ζωγράφος Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909) είχε μια πολύ ενεργή παρουσία στην Παρισινή καλλιτεχνική σκηνή εκθέτοντας τακτικά στο Salon de Rouen ενώ παράλληλα υπήρξε μέλος του Societé des Artistes Français έχοντας βραβευτεί το 1889 με το αργυρό μετάλιο.Το έργο του διακρίθηκε για τον ρομαντικό μυστικισμό και τον υποβλητικό αισθησιασμό που παραπέμπει στην οριενταλιστική ζωγραφική. Ο Ράλλης είχε ταξειδέψει εκτενώς στην Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή και για ένα διάστημα είχε ζήσει στο Κάϊρο. Το έργο του Αγρότισσα αναπαύεται δίπλα στη Θημωνιά έχει επιρροές από τον Γάλλο ζωγράφο Jean-Francois Millet και την σχολή Barbizon ενώ το διακρίνει μια νοσταλγική διάθεση για την ζωή της ελληνικής υπαίθρου του 18ου  αιώνα. Η σύνθεση αποπνέει μια φωτεινή διαύγεια ενώ οι στιβαροί όγκοι των πυραμιδοτών δεμάτων και της γυναικείας φιγούρας αποκτούν μια ανεπαίσθητη ρωμαλεότητα που έρχεται σε αντίθεση με τα θερμά κίτρινα και πορτοκαλιά χρώματα προσδίδουν στο φόντο μια αίσθηση νοσταλγικής θαλπωρής.          

Περικής Πανταζής, Ο Νεαρός Πότης (λάδι σε ξύλο, 34 x 22.5 εκ, €7.500 - 13.000)
Ο Περικλής Πανταζής (1849/50-1884) φιλότεχνησε το έργο το 1871 στο Μόναχο όπου είχε εγγραφεί στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Οι αυστηρές κάθετες και οριζόντιες γραμμές, η χρήση του χρώματος στη δημιουργία ανοιχτόχρωμων και σκοτεινών περιοχών και στο τρόπο που φωτίζεται η σύνθεση αποτελούν αισθητικούς κανόνες της Σχολής του Μονάχου. Ωστόσο, το έργο αποπνέει μια φρεσκάδα και μια ιδιαίτερη λάμψη που εντέλει το «απελευθερώνει» από την αυστηρότητα της Ακαδημίας. Η λιτή αλλά στιβαρή σύνθεση, το χυμώδες χρώμα και το ιδιότυπα χιουμοριστικό χρώμα αποτελεί μια εξαιρετική στιγμή του καλλιτέχνη. Ο πίνακας βρισκόταν παλαιότερα στην Συλλογή του Jean Renard (1875 – 1938) ενός από τους σημαντικώτερους συλλέκτες Βελγικής ζωγραφικής του τέλους του 19ου αιώνα. Εκτοτε βρέθηκε σε ιδιωτικές συλλογές. 

Γενικές Πληροφορίες 
Οίκος Δημοπρασιών Ψαθάρης 
Τηλέφωνα: 00357 24621109, 00357 99 564131 
E-mail: psatharisauctions@cytanet.com.cy 
Όλα τα έργα παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα: www.psatharis-auctions.com.cy