Πόσο δύσκολο είναι να παράγεις καλό κρασί σήμερα;

Δημοσιεύτηκε στις 08 Μαΐου 2023

Η Κύπρος διαθέτει πολλά οινοποιεία, άλλα μικρά και άλλα μεγάλα και σχεδόν όλα είναι επισκέψιμα. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο που στο νησί μας πλέον το ενδιαφέρον για τον οινοτουρισμό αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.

Γιατί ένας περίπατος στη φύση, κουβέντα, όλα τα μυστικά της οινοποίησης και ένα ποτήρι κρασί δεν χάλασαν κανέναν. Η βόλτα σε ένα οινοποιείο είναι εμπειρία, και όχι μόνο για τους λάτρεις του κρασιού. Ωστόσο, το παρόν άρθρο φέρνει κοντά σου τους ειδικούς στον τομέα του κρασιού σε συνεντεύξεις εφ' όλης της ύλης.

Οινοποιείο Βασιλικόν
Το οινοποιείο Βασιλικόν το συναντάς βορειοδυτικά της Κύπρου στην περιοχή Λαόνα-Ακάμας και στο χωριό Κάθηκας της Παφού από το 1993. Το οινοποιείο είναι κτισμένο στα 650 μέτρα ενώ η μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας ημέρας με νύχτας δίνει στο σταφύλι τις καλύτερες συνθήκες για το πιο ποιοτικό αποτέλεσμα. Η αυξομείωση της θερμοκρασίας ωφείλεται και στον δροσερό αέρα της θάλασσας του Ακάμα που δροσίζει τους αμπελώνες του οινοποιείου. Η συνολική παραγωγή κρασιού του οινοποιείου φτάνει περίπου στις 350,000 φυάλες κρασί απο διεθνείς αλλά και γηγενείς ποικιλίες.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΥ - ΕΛΠΙΔΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Τι ακριβώς είναι η Οινολογία και ποιος είναι ο ρόλος ενός οινολόγου σε ένα οινοποιείο;
Ετυμολογικά, η οινολογία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την παραγωγή του οίνου. Στην πραγματικότητα όμως περιλαμβάνει τον χειρισμό του σταφυλιού από την παραλαβή του μέχρι την εμφιάλωση του προς κατανάλωση οίνου. Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο ρόλος του οινολόγου έγκειται στη διαμόρφωση και ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε ποικιλίας μέχρι αυτό να φτάσει στο τραπέζι του καταναλωτή.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις το επάγγελμα του οινολόγου και ποιες είναι οι σπουδές σου;
Είμαι τυχερή που ανήκω στην 3η γενιά ανθρώπων που ασχολούνται με το αμπέλι και το κρασί, καθώς ο παππούς μου είχε ιδιόκτητους αμπελώνες και έτσι ο πατέρας μου μαζί με τα δυο του αδέλφια ξεκίνησαν το 1993 την πρώτη οινοποίηση. Συνεπώς, πολλές αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας συνδέονται με τον χώρο του οινοποιείου, τις εικόνες των αμπελώνων, τα αρώματα και τις γεύσεις των κρασιών. Αναπόφευκτο λοιπόν ήταν που αποφάσισα να ακολουθήσω τον κλάδο της Οινολογίας σπουδάζοντας στην Αθήνα στο πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής στο τμήμα Οίνου, Αμπέλου& Πότων.

Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα στη ζωή ενός οινολόγου;
Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον τον τρόπο με τον οποίο ένα όραμα που ξεκινάει στον τρύγο θα συνοδεύσει ιδιαίτερες στιγμές ανθρώπων που δεν γνωρίζεις και οι οποίοι θα γνωρίσουν ένα κομμάτι σου μέσω του κρασιού.

Ονόμασε μία λευκή και μία ερυθρή ποικιλία σταφυλιού που απολαμβάνεις να οινοποιείς και γιατί.
Από τις λευκές ποικιλίες ξεχωρίζω το Ξυνιστέρι ως μία εμβληματική κυπριακή ποικιλία. Τα αρώματα και η γεύση του συνδέονται με τα παιδικά μου χρόνια καθώς ήταν η μοναδική λευκή ποικιλία που παραγόταν τότε στο οινοποιείο. Από τις ερυθρές ποικιλίες ξεχωρίζω το Μαραθεύτικο γιατί πιστεύω ότι είναι η ερυθρή κυπριακή ποικιλία με τη μεγαλύτερη δυναμική.

Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο δύσκολο οινολογικό σου εγχείρημα;
Το πιο δύσκολο οινολογικό μου εγχείρημα πραγματοποιήθηκε στον τρύγο του 2022 όπου το όραμα που είχα για ένα εξ ολοκλήρου δικό μου κρασί υλοποιήθηκε οινοποιώντας την ποικιλία Sauvignon Blanc. Ήταν μια διαδικασία η οποία παρά το άγχος της ευθύνης και τις προκλήσεις της οινοποίησης το διασκέδασα και έτσι, γεννήθηκε το Omma, που είναι η νέα ετικέτα του οινοποιείου.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου κρασί στο Οινοποιείο όπου εργάζεσαι και γιατί;
Μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο, πως θα μπορούσα άλλωστε; Αν και το Omma είναι το πρώτο δικό μου κρασί, αγαπώ ιδιαίτερα το Vasilikon Ξυνιστέρι γιατί είναι συνυφασμένο με την οινοποιητική ιστορία της οικογένειάς μου.

Θα παρότρυνες νέα παιδιά να ακολουθήσουν σπουδές οινολογίας;
Δεδομένου ότι η Κύπρος διαθέτει μακρά ιστορία και παράδοση στην οινοπαραγωγή η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Το επάγγελμα του οινολόγου απαιτεί το συνδυασμό διαφορετικών επιστημών, από μικροβιολογία, χημεία, βιολογία, μέχρι μηχανολογία, διατηρώντας όμως παράλληλα την επαφή με τη φύση. Είναι απαιτητικό και ταυτόχρονα δυναμικό, απαιτεί μυϊκή δύναμη αλλά και λεπτούς χειρισμούς. Το κρασί είναι ένας ζωντανός οργανισμός το οποίο ανταποκρίνεται σε κάθε σου ερέθισμά. Κατά κάποιο τρόπο το επάγγελμα του οινολόγου αποτελεί μια μορφή τέχνης.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΩΠΟΝΟΥ & ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΑΣ MSc - ΓΚΕΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ποιος ο ρόλος ενός γεωπόνου στο πεδίο των αμπελώνων;
Είναι γνωστό ότι το κρασί ξεκινάει από το αμπέλι. Ο γεωπόνος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, έχει τη σημαντική ευθύνη να φέρει στο οινοποιείο σταφύλια άριστης ποιότητας, με τον επιθυμητό για κάθε τύπο κρασιού που προορίζονται βαθμό ωρίμανσης. Ο ρόλος του είναι να καθοδηγεί την ομάδα του και τους συνεργαζόμενους αμπελουργούς. Παρέχει τις απαραίτητες συμβουλές και κατευθύνσεις σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε αμπελώνα και τις απαιτήσεις της χρονιάς.

Ποιοι είναι οι προσωπικοί στόχοι;
Έχοντας ασχοληθεί κατά τη διάρκεια της μεταπτυχιακής μου διατριβής με την Αμπελουργία Ακριβείας (Precision Viticulture), από την πρώτη μου επαφή με τον κυπριακό αμπελώνα έθεσα ως στόχο τη σύνδεση της νεότερης αμπελουργικής επιστημονικής έρευνας με τις παραδοσιακές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην Κύπρο.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που συναντάς;
Το αμπέλι δίνει μια και μοναδική εσοδεία ετησίως, από την οποία εξαρτάται η παραγωγή οίνου ολόκληρης της χρονιάς. Η διαφύλαξη αυτής της σοδειάς εξαρτάται από πολλούς αστάθμητους παράγοντες με κυριότερο τις καιρικές συνθήκες. Λόγω της Παγκόσμιας Κλιματικής Αλλαγής, κάθε χρονιά είναι τόσο διαφορετική από την προηγούμενη που δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός. Ο κυπριακός αμπελώνας είναι στο μεγαλύτερο σύνολο του μικροτεμαχισμένος, με δύσκολο ανάγλυφο, ασβεστώδη εδάφη, φτωχά σε θρεπτικά συστατικά και μη αρδευόμενα. Σε όλα τα παραπάνω, πρέπει να προστεθεί και το ιδιαίτερα θερμό κλίμα του νησιού, ιδιαίτερα κατά την περίοδο ωρίμανσης.

Κατά την άποψή σου, ποια είναι τα πιο σημαντικά στάδια (εποχή) για να καθορίσουν την ποιότητα του σταφυλιού;
Όλα τα στάδια είναι σημαντικά για την ποιότητα του σταφυλιού: από την εκβλάστηση μέχρι τη συγκομιδή. Η ανώτατη ποιότητα σταφυλιού καθορίζεται από την αρχή με τη φύτευση, που περιλαμβάνει τη σωστή επιλογή ποικιλίας με βάση τις εδαφοκλιματικές συνθήκες. Με αυτόν τον τρόπο, το αμπέλι δύναται να έχει μια ομαλή και απρόσκοπτη ανάπτυξη κατά την βλαστική περίοδο, ώστε να καταλήξει σε μια ισορροπημένη περίοδο ωρίμανσης.

Πώς και γιατί επέλεξες τον συγκεκριμένο τομέα;
Στο πρώτο μάθημα Αμπελουργίας που παρακολούθησα στη Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ, με συνεπήρε η διαφορετικότητα της φυσιολογίας της αμπέλου σε σχέση με τα υπόλοιπα φυτά. Η διαφορετικότητα αυτή έγκειται στο πόσο εύπλαστο φυτό είναι στις καλλιεργητικές τεχνικές, πως καταφέρνει να ευδοκιμεί στις πιο αντίξοες συνθήκες και φυσικά η μακραίωνη σχέση του με την παράδοση και τον πολιτισμό.

Από τις κυπριακές ποικιλίες που υπάρχουν στον εθνικό κατάλογο, με ποια έχεις τη μεγαλύτερη επαφή; Για ποιο λόγο ασχολείσαι με αυτήν; (ανάγκες, δυσκολίες, ερευνά, ιστορία, κρασί)

Η πλειονότητα των κυπριακών ποικιλιών έχει κερδίσει το ενδιαφέρον μου για διαφορετικούς λόγος η κάθε μια. Η κυρίαρχη ποικιλία που διαχειριζόμαστε στο οινοποιείο είναι το Ξυνιστερι, μια αξιοθαύμαστη ποικιλία που έχει την ικανότητα να εγκαθίσταται στα πιο δύσκολα εδάφη και να δίνει σταφύλια άριστης ποιότητας. Ως αποτέλεσμα λαμβάνουμε οίνους αρωματικούς, με πλούσιο όγκο και αντοχή στο χρόνο. Από τις υπόλοιπες θα σταθώ στο Μαραθευτικο και την Βασίλισσα, δυο εξαιρετικές ποικιλίες που δυστυχώς εμφανίζουν κάποια προβλήματα στην καρπόδεσή τους. Προσωπικά πειραματίζομαι συνεχώς κυρίως με την Βασίλισσα, με σκοπό να βρεθεί κάποιος πρακτικός τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα καρπόδεσης. Έτσι , εξασφαλίζεται μια βιώσιμη παραγωγή για να αναδειχθεί περαιτέρω ο ιδιαίτερός της χαρακτήρας. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει στοχευμένες έρευνες πάνω στις κυπριακές ποικιλίες που συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση των αμπελιών. Παρόλα αυτά, κάποιες ποικιλίες όπως το Ξυνιστερι, Μαραθευτικο, Ντόπιο Μαύρο θα μπορούσαν να υποστηριχτούν περισσότερο από έρευνες για την κλωνική τους επιλογή. Τέλος, θα ήθελα να σταθώ στην διαφορετικότητα του terroir της Κύπρου, ως μια από τις ελάχιστες περιοχές στον πλανήτη που καλλιεργούνται αυτόρριζα αμπέλια. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που έχω την ευκαιρία να δουλεύω με αυτόχθονες ποικιλίες σε αμπελώνες μεγάλης ηλικίας, με εξαιρετική ικανότητα να αντέχουν σε αντίξοες εδαφοκλιματικές συνθήκες.

(26 633999) Κάθηκας, 8573, επ. Πάφου.
Website
Facebook
Instagram

Οινοποιείο Βλασίδη
Το Οινοποιείο Βλασίδη το συναντάμε σε υψόμετρο περίπου 750 μέτρων στο χωριό Κοιλάνι, στα Κρασοχώρια Λεμεσού. Είναι κτισμένο κυριολεκτικά μέσα στο βουνό και βρίσκεται στην καρδιά της Κολώνης, μέσα σε ένα αμπελοτόπι 80 στρεμμάτων, ανάμεσα στο Κοιλάνι και το Βουνί. Οι ιδιόκτητοι του αμπελώνες ξεκινούν από τα 700 και φτάνουν έως τα 1100 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Το οινοποιείο καλλιεργεί και διαχειρίζεται 210 στρέμματα γης φυτεμένης με αμπέλια με διεθνείς και γηγενείς ποικιλίες όπως τις ερυθρές Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Γιαννούδι, Αγιωργίτικο και Μαραθεύτικο και τις λευκές Ξυνιστέρι, Sauvignon blanc, Chardonnay, Ασύρτικο και Πρωμάρα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΥ - ΠΑΝΟΣ ΜΑΓΑΛΙΟΣ

Τι ακριβώς είναι η Οινολογία και ποιος είναι ο ρόλος ενός οινολόγου σε ένα οινοποιείο;
Η Οινολογία είναι η επιστήμη που ερευνά σε βάθος τον οίνο σε όλα τα στάδια της παραγωγικής του διαδικασίας με τη χρήση φυσικών, χημικών, μικροβιολογικών και οργανοληπτικών αναλύσεων. Μία από τις βασικές εργασίες ενός οινολόγου είναι η έκφραση στον οίνο των επιθυμητών οργανοληπτικών χαρακτηριστικών της εκάστοτε ποικιλίας την οποία οινοποιεί. Ταυτόχρονα, καθοδηγεί τη μεταποιητική διαδικασία και συμμετέχει ενεργά σε όλα τα στάδια της, τα οποία ξεκινάνε από τον τρύγο των σταφυλιών και καταλήγουν μέχρι την εμφιάλωση και παλαίωση του οίνου.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις το επάγγελμα του οινολόγου και ποιες είναι οι σπουδές σου;
Το ταξίδι μου στον κόσμο της Οινολογίας ξεκίνησε το 2010 όταν ο θείος μου φύτεψε τους πρώτους του αμπελώνες στην Τήνο και μου ζήτησε να συμμετέχω ενεργά κι εγώ σε αυτή την προσπάθεια. Η πρόταση του θείου μου έγινε δεκτή με επιφυλακτικότητα. Αφενός, γιατί οι προπτυχιακές και μεταπτυχιακές μου σπουδές ήταν κυρίως στον τομέα των οικονομικών και αφετέρου, ως ένα παιδί που μεγάλωσε στην Αθήνα, δεν είχε καμία απολύτως γνώση πάνω στην αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή οίνου. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή που ήρθα σε άμεση επαφή με το αμπέλι και ακολούθως με την οινοποίηση, ήταν σαν να ανακάλυπτα από την αρχή τον εαυτό μου, μέσα από τη μαγεία που γεννά το αίσθημα της δημιουργίας στην ύπαιθρο. Είχα ανακαλύψει έναν κόσμο όπου φωτόνια ταξιδεύουν εκατομμύρια χιλιόμετρα (ηλιακή ενέργεια) και στο τέλος του ταξιδιού τους μετατρέπονται σε σάκχαρα (χημική ενέργεια), τα οποία μόλις βρεθούν στις κατάλληλες συνθήκες καταναλώνονται σαν να μην υπάρχει αύριο από πολύ πολύ μικρούς μονοκύτταρους οργανισμούς (ζύμες). Στη συνέχεια αυτοί οι σακχαρομύκητες πεθαίνουν από το ίδιο τους το πάθος και αυτολύονται, ενώ έχουν ήδη φροντίσει για την κληρονομιά τους προς εμάς, τον οίνο.

Αυτή η πρόκληση έγινε η αφορμή να ξεκινήσω να παρακολουθώ σεμινάρια αμπελοκαλλιέργειας και οινοποίησης. Αισθανόμουν όμως την ανάγκη να εμβαθύνω με περισσότερη ακαδημαϊκή γνώση. Συνέχισα και ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Ειδίκευσης «Επιστήμη Οίνου» στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, στη Σχολή Επιστημών και Τροφίμων, στο Τμήμα Επιστημών Οίνου, Αμπέλου και Ποτών. Από τον Ιανουάριο του 2016, έχω εγκατασταθεί μόνιμα στην Κύπρο λόγω της γυναίκας μου με την οποία έχουμε αποκτήσει δύο παιδιά και εκ τότε, εργάζομαι ως οινολόγος και υπεύθυνος παραγωγής στο Οινοποιείο Βλασίδη.

Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα στη ζωή ενός οινολόγου;
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα στη ζωή ενός οινολόγου που εργάζεται σε οινοποιείο είναι ο δημιουργικός συνδυασμός της οινοποιητικής παράδοσης μαζί με τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις σε όλα τα στάδια παραγωγής. Επίσης, η κάθε εποχή του χρόνου περιλαμβάνει διαφορετικές οινοποιητικές δραστηριότητες και αυτές οι εναλλαγές κρατάνε τον οινολόγο σε εγρήγορση και δεν προλαβαίνει να νιώσει την πλήξη της καθημερινής εργασίας.

Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο δύσκολο οινολογικό σου εγχείρημα;
Το πιο δύσκολο οινολογικό μου εγχείρημα θεωρώ ότι ήταν ο πρώτος μου επαγγελματικός τρύγος. Βέβαια τότε ένιωθα άγνοια κινδύνου και ότι πληρωνόμουν για να κάνω αυτό που μου αρέσει. Ωστόσο, μόλις ξεκίνησε ο τρύγος και άρχισαν να καταφθάνουν τα σταφύλια συνειδητοποίησα και το μέγεθος της ευθύνης που είχα.

Θα παρότρυνες νέα παιδιά να ακολουθήσουν σπουδές οινολογίας;
Αρκετοί φίλοι μου έχουν την εντύπωση ότι είμαι όλη μέρα στο οινοποιείο και δοκιμάζω κρασιά από τα βαρέλια σε χαλαρή διάθεση ή ότι είμαι κλεισμένος στο χημικό εργαστήριο και κάνω αναλύσεις. Η πραγματικότητα όμως δεν είναι ακριβώς αυτή. Αυτά πράγματι συμβαίνουν, αλλά σε πολύ μικρό βαθμό και όχι κάθε μέρα. Τις περισσότερες φορές οι εργαζόμενοι σε οινοποιεία γυρνάνε στο σπίτι τους κυριολεκτικά με βρεγμένες κάλτσες. Η δουλειά στο αμπέλι και στο οινοποιείο είναι αρκετά επίπονη και μόνο αν αρέσει σε κάποιον πραγματικά μπορεί να την αντέχει και να την απολαμβάνει. Από την άλλη, πιστεύω ότι η χαρά της συμμετοχής σε όλα τα στάδια παραγωγής, από το σταφύλι μέχρι τη φιάλη, σε ένα τόσο εξαιρετικά ιδιαίτερο αγροτικό προϊόν όπως είναι ο οίνος, είναι μεγάλη.

Ωστόσο οι σπουδές οινολογίας δεν ταυτίζονται μόνο με την εργασία στα οινοποιεία. Η επαγγελματική αποκατάσταση μίας/ενός οινολόγου έχει ένα ευρύ ορίζοντα, ξεκινάει από το ερευνητικό ή ακαδημαϊκό πεδίο, οινολογικά εργαστήρια, οινοποιεία ή άλλες επιχειρήσεις σχετικές με τον οινικό κλάδο και μπορεί να καταλήξει σε “ιπτάμενη/ο” σύμβουλο οινολόγο σε όλο τον κόσμο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΩΠΟΝΟΥ - ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

Πώς και γιατί επέλεξες τον συγκεκριμένο τομέα;
Το ενδιαφέρον μου για τη φύση, η έφεση σε επιστήμες όπως η Γεωπονία, η Χημεία, και η Γενετική με οδήγησαν στο να επιλέξω τη Σχολή της Γεωπονίας. Θεώρησα πως αυτή η επιστήμη είναι η καλύτερη επιλογή για μένα, καθώς με κρατά σε συνεχή εγρήγορση, με εμπνέει και ταυτόχρονα ικανοποιεί το ερευνητικό μου ενδιαφέρον. Σπούδασα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο τμήμα Φυτικής παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος. Μετά το πέρας των σπουδών μου συνέχισα στο μεταπτυχιακό Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, ενώ από το 2018 εργάζομαι στο χώρο της οινοπαραγωγής.

Ποιος ο ρόλος ενός γεωπόνου στο πεδίο των αμπελώνων;
Η συμβολή του γεωπόνου στο οινοποιείο είναι καθοριστική για την πορεία του κρασιού. Ο γεωπόνος πεδίου είναι υπεύθυνος για την ομαλή και ορθή διαχείριση του κάθε αμπελώνα. Η δουλειά του γεωπόνου διαμορφώνεται από μεταβαλλόμενους παράγοντες, με τον πιο σημαντικό από αυτούς, τον καιρό. Η παρατήρηση, η μελέτη, η οργάνωση, και η εφαρμογή αποτελεσματικών πρακτικών για την προσαρμογή των αμπελώνων στις απαιτήσεις της κάθε χρονιάς είναι ο στόχος του γεωπόνου, με σκοπό να παραδώσει στον οινοποιό έναν πλούσιο και υγιή καρπό.

Κατά την άποψή σου, ποια είναι τα πιο σημαντικά στάδια που καθορίζουν την ποιότητα του σταφυλιού;
Η παραγωγή κρασιού είναι μια φυσική διαδικασία που επηρεάζεται από την ανθρώπινη παρέμβαση. Διαφορετικές τεχνικές επηρεάζουν με διαφορετικό τρόπο τα πέντε βασικά στάδια της διαδικασίας παραγωγής κρασιού: τη συγκομιδή, τη σύνθλιψη και πίεση, τη ζύμωση, τη διαύγαση, την ωρίμανση και εμφιάλωση. Κάθε στάδιο είναι εξίσου σημαντικό και συμμετέχει με το μοναδικό δικό του τρόπο στην παραγωγή του κρασιού.
Η μέρα της φύτευσης ενός καινούργιου αμπελώνα είναι η σπίθα που θα ξεκινήσει την αλυσιδωτή αντίδραση της οινοπαραγωγής. Η διαδικασία δημιουργίας ενός αμπελώνα είναι μια μακροχρόνια διαδικασία που απαιτεί πολλή υπομονή και λήψη περίπλοκων αποφάσεων. Η επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας και του σωστού κλώνου, η θέση του αγροτεμαχίου, ο προσανατολισμός του αμπελώνα, οι πρακτικές που θα ακολουθηθούν για την εγκατάσταση του θα καθορίσουν την πορεία του αμπελώνα για πολλές δεκάδες χρόνια μετά. Από την εγκατάσταση του αμπελώνα μέχρι τον επιτυχημένο τρύγο, την εμφιάλωση και τη φύλαξη ακόμη του κρασιού η προσπάθεια είναι αδιάλειπτη και ανταμείβεται με ένα παράσημο στον «κόσμο του κρασιού».

Από τις κυπριακές ποικιλίες που υπάρχουν στον εθνικό κατάλογο, με ποια έχεις μεγαλύτερη επαφή; Για ποιο λόγο ασχολείσαι με αυτήν; (ανάγκες, δυσκολίες, ερευνά, ιστορία, κρασί).
Οι αιωνόβιοι αμπελώνες τις Κύπρου έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο για την παγκόσμια χαρτογράφηση του αμπελουργικού κόσμου όσο και για την οινοπαραγωγή. Με ενδιαφέρουν όλες οι ποικιλίες αλλά περισσότερο ενδιαφέρομαι για το το Ξυνιστέρι (λευκή) και το Γιαννούδι (ερυθρή). Η καθεμία έχει το δικό της τρόπο να κεντρίζει το ενδιαφέρον του γεωπόνου αμπελουργού. Το κοινό τους γνώρισμα είναι η μοναδικότητα τους. Οι κυπριακές ποικιλίες έχουν ένα βασικό πλεονέκτημα: η προσαρμογή τους στο νησί τούς έχει δώσει την ικανότητα να αντεπεξέρχονται όλες τις δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες και να μπορούν να δώσουν ξεχωριστά χαρακτηριστικά στο παραγόμενο κρασί.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που συναντάς;
Πίσω από κάθε σταγόνα κρασί κρύβεται ο κόπος και η προσπάθεια πολλών ανθρώπων. Ο χρόνος, ο κόπος και η μεθοδικότητα φέρνουν το σωστό αποτέλεσμα. Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται οι άνθρωποι που δουλεύουν στα αμπέλια. Ο συντονισμός όλων των συμμετεχόντων στη διαδικασία με τρόπο αποτελεσματικό και οι καιρικές συνθήκες συνιστούν δύο βασικούς άξονες στην επιτυχημένη οινοπαραγωγή.

Ποιοι είναι οι προσωπικοί στόχοι;
Η περαιτέρω μελέτη και η εξέλιξη της έρευνας των κυπριακών ποικιλιών είναι ο πιο σημαντικός στόχος για μένα. Στο οινοποιείο του Σοφοκλή Βλασίδη υπάρχουν οι προϋποθέσεις να προωθήσω την έρευνα και να οδηγήσω την παραγωγή της πρώτης ύλης στο βέλτιστο ποιοτικό επίπεδο κάθε χρόνο.

(97789560) Κοιλάνι 4776, Λεμεσός.
Website
Facebook
Instagram

Οινοποιείο Τσιάκκας
Το οινοποιείο Τσιάκκας βρίσκεται κτισμένο σε ψηλό λόφο κοντά στο χωριό Πελένδρι της Λεμεσού στην περιοχή της Πιτσιλιάς. Ανάμεσα σε ψηλά, καταπράσινα πεύκα και σε υψόμετρο 1000 μέτρων, το οινοποιείο θεωρείται ένα από τα ορεινότερα οινοποεία στην Ευρώπη και παράγει 200.000 φιάλες ετησίως. Η έκταση των ιδιόκτητων και συνεργαζόμενων αμπελώνων του οινοποιείου φθάνουν στα 25 εκτάρια. Ακόμα, οι ιδιόκτητοι αμπελώνες του ξεκινούν από τα 800 μέτρα και με το πιο ψηλό αμπέλι στα 1460 μέτρα (θεωρείται από τα πιο ψηλά αμπέλια στη Ευρώπη).

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΥ- ΟΡΕΣΤΗΣ ΤΣΙΑΚΚΑΣ

Τι ακριβώς είναι η Οινολογία και ποιος είναι ο ρόλος ενός οινολόγου σε ένα οινοποιείο;

Η οινολογία ουσιαστικά είναι η μελέτη του οίνου. Ένας οινολόγος σε ένα οινοποιείο είναι υπεύθυνος από την παραλαβή των σταφυλιών μέχρι και την εμφιάλωσή του. Παρ' όλα αυτά ας τονίσουμε κάτι. Η φυσική πορεία του χυμού του σταφυλιού είναι να γίνει ξύδι. Η δουλεία του οινολόγου είναι να δημιουργήσει και να συντηρήσει το μεσαίο στάδιο αυτής της φυσικής εξέλιξης, δηλαδή το κρασί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις το επάγγελμα του οινολόγου και ποιες είναι οι σπουδές σου;
Μετά την επιστροφή μου στην Κύπρο από τις σπουδές στη χημεία και μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων, μπήκα απευθείας στην εταιρεία διανομής μας. Εκεί αντιλήφθηκα πως η πραγματική μαγεία του κρασιού για εμένα βρίσκεται στη δημιουργία και όχι στην πώληση. Επομένως, έφυγα για το μεταπτυχιακό Vinifera στην οινολογία στη Γαλλία, Γερμάνια και Ισπανία.

Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα στη ζωή ενός οινολόγου;
Η καθημερινότητα είναι κάθε φορά διαφορετική. Την ίδια μέρα μπορεί να είσαι στους αμπελώνες, ακολούθως στο οινοποιείο, για τις καθημερινές δουλειές που ποτέ δεν είναι οι ίδιες. Από φιλτραρίσματα, σε αναμίξεις δεξαμενών, εμφιαλώσεις και γεμίσματα των βαρελιών είναι λίγα από τα πολλά. Η πιο όμορφη περίοδος είναι όμως ο τρύγος, καθώς εκεί είναι η πραγματική δημιουργία. Με βάση το φρούτο που βλέπεις μπροστά σου, πρέπει να καταφέρεις να σχηματίσεις μια φυσική εξέλιξη για τον μούστο, ούτως ώστε να αναδείξει τις πραγματικές του δυνατότητες όταν καταλήξει στο μπουκάλι.

Ονόμασε μία λευκή και μία ερυθρή ποικιλία σταφυλιού που απολαμβάνεις να οινοποιείς και γιατί.
Για λευκή ποικιλία θα διάλεγα την Πρωμάρα. Την θεωρώ απίστευτη σαν ποικιλία λόγω της πολυπλοκότητας που μπορεί να σου βγάλει στο μπουκάλι σε βάθος χρόνου. Κάθε φορά που τη δοκιμάζω με εκπλήσσει για το πόσο τρομερή δυναμική παλαίωσης έχει. Για ερυθρή ποικιλία θα επέλεγα το Μαύρο το κυπριακό. Αυτό έχει να κάνει καθαρά με το γεγονός πως ήτανε μια παραμελημένη ντόπια ερυθρή ποικιλία που θέλει μια ιδιαίτερη οινοποίηση κατά την άποψη μου, ώστε να εκφράσει σωστά τον πραγματικό της χαρακτήρα. Μπορεί να φτιάξει κρασιά που πραγματικά ταιριάζουν με το κλίμα της περιοχής της Κύπρου. Δηλαδή κρασιά που μπορείς να απολαύσεις παγωμένα ακόμα και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Κρασιά μοναδικά, εύκολα αλλά και απολαυστικά.

Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο δύσκολο οινολογικό σου εγχείρημα;
Το πιο δύσκολο μου εγχείρημα ήταν να αποδείξω τόσο στους συναδέλφους μου οινοποιείους αλλά και τον κύπριο καταναλωτή πως το Ντόπιο Μαύρο μπορεί να βγάλει κρασιά ποιοτικά. Στην Κύπρο, τόσο οι καταναλωτές αλλά και οι Κύπριοι οινοποιοί είναι μαθημένοι στο να καταναλώνουν και να φτιάχνουν αντίστοιχα, ερυθρά κρασιά που είναι πλούσια με μεγάλο δυναμικό παλαίωσης. Το να καταφέρεις να πείσεις τον καταναλωτή πως μπορούμε να φτιάξουμε ερυθρά κρασιά τα οποία μπορούν να καταναλωθούν παγωμένα αλλά και φρέσκα αποτελεί ένα στοίχημα που θεωρώ πως σχεδόν επάξια το έχουμε κερδίσει. Και αυτό αποδείχτηκε με καινοτόμους τρόπους οινοποίησης όπως είναι η καρβονική διαβροχή.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου κρασί στο Οινοποιείο όπου εργάζεσαι και γιατί;
Αν θα επέλεγα κάποιο θα έλεγα το Μερλοτ Κεράμης. Θεωρώ πως αντιπροσωπεύει το οινοποιείο σε όλα του φάσματα. Αυτό το κρασί έχει μέσα το όραμα του πατέρα μου να φυτέψει αυτή την ξένη ποικιλία σε ένα δύσκολο αλλά πραγματικά μοναδικό μικρόκλιμα. Υπάρχει το πραγματικό μεράκι του αδερφού μου αλλά και όλης της ομάδας των αμπελώνων να παράξουν ένα ποιοτικό φρούτο. Στο οινοποιείο παίρνει τα εύσημα όλη η οινοποιητική ομάδα που το δημιουργεί και το φυλάει για 3 χρόνια μέχρι να βγει στην αγορά. Στο τέλος βλέπεις στο κρασί και την προσπάθεια του πωλητή να πείσει πως μια ξένη ποικιλία ανάμεσα σε τόσες αναδυόμενες ντόπιες βγάζει ένα εξαιρετικό κρασί από το συγκεκριμένο αμπελοτόπι. Μου αρέσει το συγκεκριμένο για τα τόσα συλλογικά που αντιπροσωπεύει. Το να φτιάξεις ένα σπουδαίο κρασί παλαίωσης χρειάζεσαι μια ομάδα και ποτέ ένα άτομο.

Θα παρότρυνες νέα παιδιά να ακολουθήσουν σπουδές οινολογίας;
Σίγουρα θα έλεγα ναι, φτάνει να τους αρέσει όμως. Είναι ένας τομέας ο οποίος αναπτύσσεται όλο και περισσότερο. Ο καταναλωτής πλέον είναι πολύ πιο προσεκτικός για την πληροφορία αλλά και την ποιότητα που θα αγοράσει, παρά την ποσότητα. Επομένως, σιγά - σιγά όλο και περισσότερα οινοποιεία θα δώσουν έμφαση στο να έχουν όχι μόνο ένα αλλά και δύο οινολόγους στα οινοποιεία τους. Πέραν τούτου, ένας οινολόγος μπορεί να βρει δουλεία και σε άλλους τομείς όπως είναι η εστίαση, ο οινοτουρισμός, η πώληση σε κάβες, τα οινολογικά εργαστήρια αλλά και η προμήθεια οινολογικών προϊόντων.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΩΠΟΝΟΥ - ΕΚΤΟΡΑΣ ΤΣΙΑΚΚΑΣ

Ποιος ο ρόλος ενός γεωπόνου στο πεδίο των αμπελώνων;
Ο κάθε αμπελουργός αντιλαμβάνεται τον ρόλο του διαφορετικά. Ο δικός μου ρόλος είναι το αμπέλι να μην καταπονείται από τους βιοτικούς ή αβιοτικούς παράγοντες. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί με το να γνωρίζεις το αμπέλι σου, να ξέρεις τι χρειάζεται την κατάλληλη στιγμή και να ενεργείς στοχεύμενα, έτσι ώστε να σου δώσει ένα καλό ποιοτικό σταφύλι.

Ποιοι είναι οι προσωπικοί σας στόχοι;
Στόχος μου είναι να προωθήσω τη βιοποικιλότητα στο αμπέλι, υπαίθρια και υπόγεια. Με το να έχεις ένα ανεπτυγμένο και υγείες "οικοσύστημα" στο αμπέλι σου, αυτό δίνει τη δυνατότητα στο αμπέλι να είναι πιο ανθεκτικό σε φυσικές απειλές και αυτό με τη σειρά του βοηθάει εμένα να μειώσω τις επεμβάσεις μου, είτε αυτό είναι η καλλιέργεια, είτε το πότισμα κ.ά. Ταυτόχρονα, αυτές οι τεχνικές βοηθούν στη μείωση των ρύπων.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που συναντάτε;
Oι δυσκολίες στις κυπριακές ποικιλίες είναι σχετικά λίγες. Ωστόσο, οι κύριες που αντιμετωπίζω προέρχονται από διεθνείς ποικιλίες και ο λόγος έγκειται στο ότι οι γηγενείς ποικιλίες έχουν προσαρμοστεί στις κλιματολογικές συνθήκες της Κύπρου, σε αντίθεση με τις διεθνείς. Οπόταν, πρέπει να γίνουν περισσότερες δράσεις για να καταφέρεις να έχεις το ίδιο ποιοτικό προϊόν. Σχετικά με το αμπέλι, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε από τη βλαστική περίοδο μέχρι τον τρύγο είναι περιορισμένες και ο κύριος λόγος έχει να κάνει με το ξηρό και θερμό κλίμα που επικρατεί τους μήνες Ιούνιο - Σεπτέμβριο.

Ποια είναι τα πιο σημαντικά στάδια (εποχή) που καθορίζουν την ποιότητα του σταφυλιού;
H ποιότητα του σταφυλιού καθορίζεται από τις αρχές της βλάστησης. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν μπορούν να βοηθήσουν το αμπέλι να αναπτύξει φύλλωμα που με τη σειρά του θα βοηθήσει στην ωρίμανση και συσσώρευση σακχάρων στο σταφύλι. Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο, χρειάζονται ταυτόχρονα οι ενέργειες του αμπελουργού, ο οποίος θα παρέχει στο αμπέλι προστασία και τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία.

Πώς και γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τομέα;
Η φύση μού άρεσε από πάντα, και κατ’ επέκταση το αμπέλι με ωθείσαι στο να ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο και τι καλύτερο από το επάγγελμα ενός γεωπόνου. Γνωρίζεις ότι ο γεωπόνος μπορεί να ονομαστεί και φυτογιατρός, το ίδιο ισχύει και για τον αμπελουργό, ένας γιατρός των φυτών με εξειδίκευση πάνω στο αμπέλι. Νιώθω πως τα αμπέλια στην Κύπρο είναι λίγο παραμελημένα (σε θέμα γνώσεων, εξειδίκευσης και σωστών πρακτικών), αυτό είναι κάτι για το οποίο θέλω να συμβάλω στην αλλαγή του.

Από τις κυπριακές ποικιλίες που υπάρχουν στον εθνικό κατάλογο, με ποια έχετε μεγαλύτερη επαφή; Για ποιο λόγο ασχολείστε με αυτήν; (ανάγκες, δυσκολίες, ερευνά, ιστορία, κρασί).
Ασχολούμαι περισσότερο με το Γιαννούδι. Όχι μόνο επειδή έχει προοπτική σαν ποικιλία, αλλά γιατί είναι μια αρκετά "δύσκολη" ποικιλία σε θέμα παραγωγής, χρειάζεται σωστές πρακτικές (κλάδεμα, τρόπος φύτευσης, πότισμα) και καινοτόμες ιδέες για να καταφέρουμε να πάρουμε μια σταθερή παραγωγή από τη συγκεκριμένη ποικιλία.

(99 244795) Πελένδρι 4878, επ. Λεμεσού.
Website
Facebook
Instagram

Οινοποιείο Ζαμπάρτας
Το οινοποιείο Ζαμπάρτας θα το συναντήσεις στο χωριό Άγιος Αμβρόσιος, νότια της οροσειράς του Τροόδους και σε υψόμετρο 575 μέτρα από τη θάλασσα. Η παραγωγή του οινοποιείου είναι 120,000 φιάλες κρασιού με τα brands Single Vineyard, Zambartas και Κουκουβάγια. Οι αμπελώνες του οινοποιείου είναι 17 εκτάρια και βρίσκονται σε υψόμετρο 600 μέχρι 1000 μέτρα. Καλλιεργούνται οι ποικιλίες Πρωμάρα, Μαραθεύτικο, Ξυνιστέρι, Λευκάδα, Γιαννούδι, Μαύρο, Shiraz και Cabernet Sauvignon.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΥ - ΧΑΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ

Ποιος είναι ακριβώς ο ρόλος/ η εργασία ενός οινολόγου;
Αναλύοντας τη λέξη οινολογία στα συνθετικά, αυτή προέρχεται από το ελληνικό οίνος, που σημαίνει «κρασί», και το επίθημα -λογία, που σημαίνει «μελέτη». Ο οινολόγος, έχοντας την αποκλειστική ευθύνη της ποιοτικής παραγωγής κρασιού, ασχολείται με το σύνολο των διεργασιών που απαιτούνται για την παραγωγή και τη χημική ανάλυση του οίνου, από τη συγκομιδή των σταφυλιών μέχρι και την κατανάλωση του κρασιού.

Γιατί το κρασί; Ποιος δηλαδή είναι ο λόγος που ασχοληθήκατε μαζί του;
Το εύρος και οι δυνατότητες που παρέχει η παραγωγή κρασιού, συνταιριάζοντας αρμονικά την επιστήμη και την τέχνη, αποτελούν το εισιτήριο για τη γνωριμία με καινούργιες κουλτούρες, φιλοσοφίες και πολιτισμούς. Η επαφή μου, ήδη από την παιδική μου ηλικία, με τους αμπελώνες της οικογένειάς μου στο χωριό μου, την Αναφωτία, σε συνδυασμό με το αντικείμενο των βασικών μου σπουδών, υπήρξαν αρκετά για να ασχοληθώ επαγγελματικά με την παραγωγή του.

Ποιες είναι οι σπουδές σας;
Είμαι απόφοιτος του Τμήματος Γεωπονικών Επιστημών, Βιοτεχνολογίας και Επιστήμης Τροφίμων του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, και κατέχω τίτλο σπουδών με κατεύθυνση την Επιστήμη και Τεχνολογία Τροφίμων. Επιπλέον, παρακολούθησα μεταπτυχιακές σπουδές στην Οινολογία, την Αμπελουργία και την επιχείρηση οίνου ( business) στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Vinifera EuroMaster.

Ποιες είναι οι προοπτικές εργοδότησης στην Κύπρο;
Πέρα από την αλλαγή των τάσεων στην κατανάλωση αλκοόλ και παρά το μεγάλο πλήγμα που δέχθηκε ο κλάδος λόγω της οικονομική κρίσης και της πανδημίας, οι προοπτικές εργοδότησης κυμαίνονται σε σταθερά επίπεδα. Η κυπριακή οινοπαραγωγή τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή αυξητική τάση. Όλο και περισσότεροι νέοι ασχολούνται συνειδητά και επιστημονικά με το αντικείμενο, δημιουργώντας ένα σοβαρό υπόβαθρο γνώσης και εμπειρίας στο νησί.

Ποιο ήταν το πιο δύσκολο οινολογικό εγχείρημά σας;
Ανάμεσα στους υψηλότερους στόχους μου, υπήρξε η παραγωγή κουμανδαρίας. Η επιτυχία της πιστοποίησης της κουμανδαρίας ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), τονίζει την ευθύνη που έχουμε να κρατήσουμε ζωντανή την ιστορία του εν λόγω κρασιού και να τη μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές. Οφείλουμε να βελτιστοποιήσουμε την παραγωγή του, αναδεικνύοντας έτσι τη μοναδικότητά του.

Ποια είναι το μέλλον του κυπριακού κρασιού;
Τα τελευταία χρόνια, επενδύοντας στη μοναδικότητα των κυπριακών ποικιλιών σταφυλιού και του κυπριακού αμπελώνα, έχουμε επιτύχει άλματα όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα παραγωγής κρασιού. Εκείνο που απαιτείται, είναι να επικοινωνήσουμε συντεταγμένα το οινικό προϊόν που παράγει η Κύπρος, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Ήδη οι καταναλωτές παρουσιάζουν μια στροφή στα παραδοσιακά και τα προϊόντα ντόπιας παραγωγής. Παραμένοντας προσηλωμένοι στην οινική κληρονομιά της πατρίδας μας, αξιοποιώντας τη σύνδεση με τον ακαδημαϊκό τομέα και συνεχίζοντας τα σταθερά βήματα, θα επιτύχουμε την αναγέννηση και την περαιτέρω αναγνώριση του κυπριακού κρασιού.

Ποια πιστεύετε είναι η σημαντικότερη κυπριακή ποικιλία σταφυλιού;
Τη δεδομένη στιγμή τη σημαντικότερη ντόπια ποικιλία αποτελεί το Ξυνιστέρι, το οποίο συνιστά το 30% του κυπριακού αμπελώνα. Η εν λόγω ποικιλία παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε ψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία. Ως εκ τούτου, η ποικιλία είναι δυνατόν να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή που επικρατεί στον πλανήτη τις τελευταίες δεκαετίες. Η ποικιλία Ξυνιστέρι παρουσιάζει ευελιξία, επιτρέποντας τη χρήση της σε διαφορετικές μεθόδους οινοποίησης, για την παραγωγή κουμανδαρίας και ξηρού κρασιού. Πολλά οινοποιεία προχωρούν με επιτυχία στην παλαίωση της ποικιλίας σε δρύινα βαρέλια, ενώ πειραματίζονται για την παραγωγή αφρώδων οίνων και οίνων παρατεταμένης εκχύλισης.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας κρασί από το Οινοποιείο σας και γιατί;
Κάθε κρασί που παράγεται στο οινοποιείο αποτελεί προϊόν ιδιαίτερης αγάπης και επιστάμενης μελέτης. Ξεχωρίζω το Single Vineyard Margelina, το οποίο παράγεται από ένα μοναδικό αμπελώνα ο οποίος φυτεύτηκε το 1921. Το αμπέλι καλλιεργείται βιολογικά, περιέχει έξι διαφορετικές κυπριακές ποικιλίες σταφυλιού οι οποίες συν-οινοποιούνται με αυτόχθονες ζύμες από το σταφύλι. Δοκιμάζοντας το κρασί από τον συγκεκριμένο αμπελώνα, θεωρώ πως γεύεσαι ένα κομμάτι της κυπριακής και ευρωπαϊκής οινικής κληρονομιάς.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΩΠΟΝΟΥ- ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗΣ

Πόσο σημαντικός είναι ο γεωπόνος σε ένα οινοποιείο και πώς συνεισφέρει στην ποιότητα του κρασιού;
Αν σκεφτούμε ότι πολλά από τα αρωματικά και γευστικά συστατικά που περιέχει το κρασί προέρχονται από το σταφύλι τότε ο γεωπόνος που ελέγχει την ποιότητα των σταφυλιών έχει σημαντικό ρόλο να παίξει σ' ένα οινοποιείο. Ο γεωπόνος είναι υπεύθυνος για όλα όσα γίνονται στα αμπέλια που διαχειρίζεται το οινοποιείο και στα αμπέλια των συνεργαζόμενων παραγωγών. Λόγω των γνώσεων και της εμπειρίας του, αντιλαμβάνεται το αποτέλεσμα από κάθε παράγοντα που επηρεάζει το αμπέλι είτε αυτό είναι κάποια καλλιεργητική φροντίδα, είτε είναι οι καιρικές συνθήκες και ενεργεί ώστε να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή ποιότητα.

Ποιες είναι οι κυπριακές ποικιλίες σταφυλιών;
Οι κυπριακές ποικιλίες είναι 13 αναγνωρισμένες με τη μέθοδο DNA ή/και αμπελογραφίας. Μαύρο, Ξυνιστέρι, Μαραθεύτικο, Γιανούδι, Πρωμάρα, Βασίλισσα, Μοροκανέλα, Κανέλλα, Όφθαλμο, Σπούρτικο, Κατωμηλίτικο, Φλούρικο, Μαρούχο.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του κυπριακού αμπελώνα;
Ο κυπριακός αμπελώνας έχει κάποιες μοναδικές ιδιαιτερότητες. Είναι ο μοναδικός συμπαγής αμπελώνας της Ευρώπης που συνεχίζει αδιάκοπα την ύπαρξή του από τα αρχαία χρόνια, αφού δεν έχει προσβληθεί ποτέ από το έντομο φυλλοξήρα, το οποίο κατέστρεψε τον ευρωπαϊκό αμπελώνα στα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι επίσης, ο πιο ορεινός αμπελώνας στην Ευρώπη με εκτενή ποικιλομορφία, λόγω του αναγλύφου της Κύπρου. Είναι συνάμα δύσκολος στη διαχείριση λόγω αυτού του αναγλύφου αλλά και λόγω του μικροτεμαχισμού και της πολυιδιοκτησίας.

Έχει υπερβολική ζέστη η Κύπρος για να παράγει ποιοτικά σταφύλια και κρασιά;
Σε γενικές γραμμές οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν αρνητική επίπτωση στην ποιότητα των σταφυλιών, αλλά αυτό δεν συμπεριλαμβάνει τις κυπριακές ποικιλίες γιατί έχουν προσαρμοστεί. Έχει αποδειχθεί επιστημονικά και εμπειρικά ότι οι κυπριακές ποικιλίες σταφυλιού είναι πολύ καλά προσαρμοσμένες στο μεσογειακό κλίμα σε σύγκριση με τις διεθνείς ποικιλίες που καλλιεργούνται στο νησί μας. Αυτό οδήγησε και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα να ενδιαφερθεί για τις γηγενείς μας ποικιλίες, κυρίως το Ξυνιστέρι και το Μαραθεύτικο ως μέρος της λύσης στην κλιματική αλλαγή και είναι πλέον γεγονός ότι καλλιεργούνται αυτές οι ποικιλίες στην Αυστραλία για εμπορικούς και ερευνητικούς σκοπούς και στη Γαλλία, για μόνο ερευνητικούς σκοπούς προς το παρόν.

Γιατί η καλλιέργεια των αμπελώνων του οινοποιείου σας είναι βιολογική εξ ολοκλήρου;
Είναι πεποίθηση του Μάρκου Ζαμπάρτα ότι καλλιεργώντας τον αμπελώνα του οινοποιείου βιολογικά είναι η υπεύθυνη στάση απέναντι στο περιβάλλον και ότι η ποιότητα των σταφυλιών είναι καλύτερη. Οταν εντάχθηκα στο δυναμικό του οινοποιείου Ζαμπάρτα, μείωσα σταδιακά όλες τις επεμβάσεις με συμβατικά μέσα και εισαγάγαμε όλους τους όρους που διέπουν τη βιολογική καλλιέργεια αμπελώνων. Σήμερα, τα αμπελοτόπια από τα οποία παρασκευάζονται τα κρασιά Single Vineyard Ξυνιστέρι και Single Vineayrd Μαρτζελίνα είναι πιστοποιημένα βιολογικά και θα ακολουθήσουν και άλλες ετικέτες. Πλέον, καλλιεργούμε όλα τα αμπέλια μας πιστοποιημένα βιολογικά. Στόχος μας στο μέλλον είναι να ενταχθούν στη βιολογική γεωργία και όλοι οι συνεργάτες αμπελουργοί.

Ποιο είναι το μέλλον του Κυπριακού αμπελώνα;
Η αμπελουργία αλλάζει όπως κάθε τι στον κόσμο μας. Η μετάβαση για να είναι ομαλή πρέπει να επενδύσουμε στη γνώση για τις ποικιλίες που έχουμε στο νησί μας ώστε να παράγουμε κρασιά τα οποία θα αναδείξουν την ποιοτική υπεροχή της Κύπρου. Για να γίνει αυτό χρειάζεται συλλογική προσπάθεια από όλους τους φορείς ώστε να διατηρηθεί ο ιστορικός αμπελώνας της Κύπρου και να εγκαταστήσουμε νέους αμπελώνες με τις αξιόλογες γηγενείς μας ποικιλίες σταφυλιού.

( 25 942424) Γρηγόρης Αυξεντίου 39, Άγιος Αμβρόσιος , επ. Λεμεσού.
Website
Facebook
Instagram

Οινοποιείο Vinea Ardua
Ένα καινούργιο εγχείρημα ξεκίνησε στο όμορφο χωριό Φαρμακάς, του οποίου οι αμπελώνες βρίσκονται σε πολύ απότομες πλαγιές και στα 900 – 1200 μέτρα υψόμετρο. Πίσω από αυτό το οινοποιείο λοιπόν, βρίσκονται ο επιχειρηματίας Δανιήλ Αναστάση και ο οινοποιός - αμπελουργος Βαγγέλης Μπακαλέξης. Ο κ. Μπακαλέξης, επικεφαλής οινολόγος του οινοποιείου, το 2019 ήρθε σε επαφή με τους παραδοσιακούς και αιωνόβιους αμπελώνες του Φαρμακά και ένιωσε αμέσως την ανάγκη να κάνει ενέργειες, ώστε να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες προκειμένου να διασωθούν και να αναδειχθούν μέσα από οίνους με ιδιαίτερη ταυτότητα. Παράλληλα, επιμελείται την παραγωγή των οίνων του οινοποιείου Santa Irene, το οποίο βρίσκεται στις ίδιες εγκαταστάσεις στον Φαρμακά. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2022 κυκλοφόρησαν οι τρεις πρώτες ετικέτες από την εσοδεία του 2020. Μάθε μάλιστα, πως σύντομα τίθενται σε κυκλοφορία δύο ακόμα ετικέτες, ένα ροζέ και ένα Blanc de Noir από την ποικιλία Μαύρο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΥ - ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΠΑΚΑΛΕΞΗΣ

Τι ακριβώς είναι η Οινολογία και ποιος είναι ο ρόλος ενός οινολόγου σε ένα οινοποιείο;
Είμαι από εκείνους που πιστεύουν και εφαρμόζουν την αρχή πως η οινολογία εξασκείται μέσα στον αμπελώνα και με βάση αυτή τη φιλοσοφία νιώθω έντονα ότι αποκτά πραγματικό νόημα ο προσδιορισμός μου ως αμπελουργός – οινοποιός. Χαιρομαι πραγματικά για την πρόοδο που έχει σημειώσει ο οινοποιητικός τομέας στην Κύπρο τα τελευταία 15 χρόνια. Έχω όμως την άποψη ότι, αυτό δεν οφείλεται μόνο στην επάνδρωση των οινοποιείων με καταρτισμένους οινολόγους, αλλά και στο γεγονός ότι δόθηκε μεγάλη σημασία στην παραγωγή ποιοτικής πρώτης ύλης από ιδιόκτητους αμπελώνες. Συνεπώς, για εμένα ο ρόλος ενός οινολόγου – οινοποιού είναι να καταφέρει να δημιουργήσει το κρασί που έχει στο μυαλό του μέσα στο αμπέλι, διά μέσου της παραγωγής του κατάλληλου σταφυλιού. Εντέλει όμως, ειδικά στην περίπτωση που αναφερόμαστε σε οίνους που αποτελούν αποτύπωμα του τόπου τους, ύψιστο στόχο του οινολόγου αποτελεί η παραγωγή εκείνου του οίνου που θα είναι σε θέση να εκφράσει με τον πιο άμεσο τρόπο την ιδιαιτερότητα της ποικιλίας, του αμπελώνα και όλων των παραγόντων που απαρτίζουν αυτό που καλούμε οινοπεδίο. Αυτό ισχύει απόλυτα και στην περίπτωσή μας, με τους αιωνόβιους παραδοσιακούς αμπελώνες που διαχειριζόμαστε.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις το επάγγελμα του οινολόγου και ποιες είναι οι σπουδές σου;
Αυτός που με ώθησε να εγγραφώ στη Σχολή Οινολογίας του ΤΕΙ Αθηνών ήταν ένας χημικός που επιθυμούσε να ήταν οινολόγος και ο οποίος μου έκανε ιδιαίτερα μαθήματα στη Γ’ Λυκείου. Δεν ήταν τα όσα μου είπε που με επηρέασαν τόσο, αλλά το γεγονός ότι τα είπε ένας άνθρωπος με ήθος, αξίες και πιστεύω, ένας άνθρωπος που σεβόμουνα όχι για αυτά που γνωρίζει αλλά γι’ αυτό που είναι. Αυτός ο άνθρωπος ήταν η αιτία όχι μόνο για να επιλέξω την οινολογία, αλλά και για να συνειδητοποιήσω την αμεσότατη σχέση της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του οινοποιού με το κρασί που αυτός φτιάχνει. Και κάτι ακόμα: Με βοήθησε να αντιληφθώ πως για όσους από εμάς κάθε σοδειά εμπεριέχει ένα μικρό κομμάτι του εαυτού μας, η οινολογία δεν αποτελεί επάγγελμα αλλά τρόπο ζωής.

Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα στη ζωή ενός οινολόγου;
Δυστυχώς πλέον, η επικράτηση της απόλυτης εξειδίκευσης στον επαγγελματικό τομέα στερεί από τον άνθρωπο κάτι πολύ σημαντικό, την αίσθηση της δημιουργίας. Η ζωή ενός αμπελουργού – οινοποιού είναι από τις λίγες περιπτώσεις που αποτελούν εξαίρεση και που προσφέρουν την αίσθηση της πληρότητας, της ολοκλήρωσης και της εξέλιξης. Από το χώμα και το πρέμνο, στο σταφύλι, στον οίνο και στο ταξίδι εκείνου στον χρόνο.

Ονόμασε μία λευκή και μία ερυθρή ποικιλία σταφυλιού που απολαμβάνεις να οινοποιείς και γιατί.
Το Μαύρο Αμπελίσιμο και το Ξυνιστέρι, γιατί μόνο αυτές μπορεί να βρει κάποιος στα παραδοσιακά αμπέλια που φροντίζουμε στο Vinea Ardua. Στόχος μας είναι να ανακαλύψουμε τα αμπελουργικά και οινολογικά όρια καθεμιάς από αυτές.

Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο δύσκολο οινολογικό σου εγχείρημα;
Αυτό με το οποίο έχουμε καταπιαστεί στον Φαρμακά τα τρία τελευταία χρόνια. To Vinea Ardua (επίπονη / απόκρημνη άμπελος στα Λατινικά) έχει αφιερώσει την ύπαρξή του στη διάσωση των αιωνόβιων παραδοσιακών αμπελώνων της ευρύτερης περιοχής του Φαρμακά που βρίσκεται στην ορεινή Λευκωσία. Αυτό θα καταστεί εφικτό μέσα από την παραγωγή ποιοτικών και ιδιοσυγκρασιακών οίνων με έντονο το αποτύπωμα του τόπου. Μαύρο και Ξυνιστέρι αποτελούν τις μοναδικές ποικιλίες που συναντά κανείς στα αμπέλια μας, άρα και στην ποικιλιακή σύνθεση των οίνων μας. Η ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος έχει να κάνει τόσο με την ενασχόληση με αιωνόβια φυτά μέσης ηλικίας 120-150 ετών, όσο και με την οινοποίηση μίας υποτιμημένης από τον οινολογικό κόσμο γηγενούς ποικιλίας όπως είναι το Μαύρο.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι εντός της επόμενης τριετίας θα θέσουμε νέα δεδομένα για τη συγκεκριμένη ποικιλία.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου κρασί στο Οινοποιείο όπου εργάζεσαι και γιατί;
Το Ετεόν, που είναι φτιαγμένο από Ξυνιστέρι από αιωνόβια αμπέλια. Το 50% ζυμώνει σε πιθάρια με τα στέμφυλα, ενώ το υπόλοιπο 50% σε ανοξείδωτη δεξαμενή. Ωριμάζει σε βαρέλι, αποτελώντας ένα κρασί ήπιας παρέμβασης. Κυκλοφορεί στην αγορά σχεδόν δύο χρόνια μετά την παραγωγή του και αποτελεί την προσπάθειά μας να δείξουμε τη δυναμική της συγκεκριμένης ποικιλίας στην παραγωγή πολύπλοκων οίνων με δυνατότητα εξέλιξης στον χρόνο.

Θα παρότρυνες νέα παιδιά να ακολουθήσουν σπουδές οινολογίας;
Κάνε αυτό που αγαπάς και αγάπα αυτό που κάνεις, οτιδήποτε και αν είναι αυτό. Έτσι θα μπορέσουμε να κάνουμε τον κόσμο μας λίγο καλύτερο και εμάς λίγο πιο ευτυχισμένους.

(99 837187 / 97 734567) Δημοκρατίας 1, 2620 Φαρμακάς, επ. Λευκωσίας.
Website
Facebook
Instagram

Οινοποιείο Κυπερούντας
Το οινοποιείο Κυπερούντας βρίσκεται σχεδόν στα μισά της απόστασης της επαρχίας Λευκωσίας με την επαρχία της Λεμεσού αλλά επίσημα θεωρείται επάρχία Λεμεσού στην περιοχή της Πιτσιλιάς. Απο το 1990 λοιπόν το οινοποείο βρίσκεται στο συγκεκριμένο χωριό στα 1200 μέτρα, με την παραγωγή σήμερα να ξεπερνάει τις 300.000 φυάλες ετησιώς ενώ θεωρείται ένα απο τα υψηλότερα οινοποιεία της Ευρώπης. Τα εδάφη που συναντάμε στην περιοχή της Κυπερούντας και της Μαδαρής είναι απότομα και φτωχά και κυρίως αμμοαργιλώδη και στις υπόγειες κάβες ωριμάζουν 300 δρύινα βαρέλια των 225 και 300 λίτρων. Oι αμπελώνες του οινοποιείου ξεχωρίζουν γιατί θεωρούνται απο τους υψηλότερους στην Ευρώπη.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΥ - ΜΗΝΑΣ ΜΗΝΑ

Τι ακριβώς είναι η Οινολογία και ποιος είναι ο ρόλος ενός οινολόγου σε ένα οινοποιείο;

Η οινολογία είναι η επιστήμη που κωδικοποιεί την παραγωγή του κρασιού και έχει τη βάση της στη χημεία, τη βιολογία και λιγότερο τη φυσική. Ο ρόλος που καλούμαστε οι οινολόγοι να έχουμε σε ένα οινοποιείο, τον παρομοιάζω πολλές φορές σαν τον ρόλο που έχει ένας μάγειρας σε μια κουζίνα. Θα πρέπει να αξιολογήσουμε την πρώτη ύλη που μας δίνεται και θα πρέπει μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα και με φόρτο εργασίας να δώσουμε το καλύτερο αποτέλεσμα από το σταφύλι που μας έχουν παραδώσει. Η αποστολή μας είναι ένας συνεχής αγώνας με μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς που θα πρέπει να ισορροπήσεις για το αποτέλεσμα που είναι στο ποτήρι του καταναλωτή.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις το επάγγελμα του οινολόγου και ποιες είναι οι σπουδές σου;
Οι σπουδές μου ήταν στην Οινολογία και στη Βιοτεχνολογία Τροφίμων. Το επάγγελμα του οινοποιού με γοήτευσε γιατί μέσα από τη μεταποίηση ενός καρπού (του σταφυλιού), μπορείς να παράγεις ένα τόσο μοναδικό προϊόν, το κρασί. Το κρασί μπορεί να συνοδεύσει κάθε γεύμα μας και μπορούμε να μοιραστούμε την εμπειρία της απόλαυσης του με την οικογένεια και τους φίλους μας, σε κάθε περίσταση.

Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα στη ζωή ενός οινολόγου;
Η παραγωγή του κρασιού έχει εποχιακούς κύκλους. Ξεκινώντας από τον «Τρύγο» που είναι από τον Αύγουστο μέχρι τον Νοέμβριο. Μετά ακολουθεί η ωρίμανση και η σταθεροποίηση του κρασιού και τέλος, η εμφιάλωση. Η ένταση και η αγωνία κατά τη διάρκεια του τρύγου και της ωρίμασης είναι κάτι που όλοι αποζητούμε. Το ενδιαφέρον όμως είναι η οινοποίηση ενός νέου αμπελώνα που θα πρέπει να προσμετρήσεις και να εκτιμήσεις τη δυναμική του, βλέποντας μόνο ένα μέρος του χαρακτήρα του, ένα χαρακτήρα που θα πρέπει εσύ να δώσεις στο κρασί που θα παράγεις.

Ονόμασε μία λευκή και μία ερυθρή ποικιλία σταφυλιού που απολαμβάνεις να οινοποιείς και γιατί.
Το σταφύλι είναι κάτι πολυδιάστατο, εξ ου και όταν το βλέπουμε μόνο από τη σκοπιά της ποικιλίας μάς στερεί μια ευρύτερη οπτική γωνιά που θα πρέπει να έχουμε. Για την κατανόηση του κρασιού θα πρέπει να βλέπουμε και να εκτιμούμε όλες τις παράμετρούς του οινοπεδίου «Terroir», το κλίμα και το έδαφος μιας περιοχής διαδραματίζουν ενδεχομένως τον πιο καθοριστικό ρόλο στο κρασί. Ωστόσο, εάν θέλω να υποδείξω μια ποικιλία, αυτό θα πρέπει να είναι το Ξυνιστέρι.

Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο δύσκολο οινολογικό σου εγχείρημα;
Το δύσκολο κομμάτι τις δουλείας μας είναι όταν συμβιβαζόμαστε με το μέτριο σταφύλι σε μια κακή χρονιά. Ευτυχώς, στον τόπο μας αυτό είναι μια πολύ σπάνια κατάσταση λόγω του ξηρού και θερμού κλίματος που έχουμε.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου κρασί στο Οινοποιείο όπου εργάζεσαι και γιατί;
Αγαπημένο κρασί για μένα είναι ο Πετρίτης, γιατί είναι ένα κρασί που πραγματικά αντανακλά τόσο τα στοιχεία του “Terroir” όσο και τη δουλειά που γίνεται στο οινοποιείο.

Θα παρότρυνες νέα παιδιά να ακολουθήσουν σπουδές οινολογίας;
Οι νέοι που θα ήθελαν να ασχοληθούν με αυτό το επάγγελμα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι ότι ο ρόλος αυτός θέλει δέσμευση, αλλά το να παράγεις κρασί και να μπορεί να το μοιραστείς με την οικογένειά σου είναι κάτι ανεπανάληπτο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΩΠΟΝΟΥ - ΒΑΡΝΑΒΑΣ ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟΥ

Ποιος είναι ο ρόλος ενός γεωπόνου στο πεδίο των αμπελώνων;
Ο ρόλος του γεωπόνου στο πεδίο των αμπελώνων είναι πολύ σημαντικός, πρέπει να ελέγχει καθ’ όλη τη βλαστική περίοδο τις εργασίες που γίνονται στα αμπέλια αλλά και την υγεία των φυτών. Μάλιστα, από τις πιο σημαντικές εργασίες που γίνονται στα αμπέλια είναι η φυτοπροστασία, η οποία εμπίπτει στα καθήκοντα του γεωπόνου, κατά την οποία χρειάζεται να βρεθούν τα κατάλληλα σκευάσματα και δοσολογίες έτσι ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ποιοι είναι οι προσωπικοί σου στόχοι;
Θέλω να διευρύνω τις γνώσεις μου σε ό,τι αφορά τους αμπελώνες και τη διαχείρισή τους. Ένας ακόμα στόχος είναι να προσπαθήσω να συνδέσω το ερευνητικό κομμάτι με το πρακτικό, έτσι ώστε να έρχονται στο οινοποιείο τα καλύτερης ποιότητας σταφύλια.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που συναντάς;
Οι κυριότερες δυσκολίες αφορούν το ανάγλυφο της περιοχής, που οδηγούν σε περιορισμό των μηχανημάτων που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Επίσης, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες οι καιρικές συνθήκες είναι ακραίες.

Ποια είναι τα πιο σημαντικά στάδια (εποχή) για να καθορίσουν την ποιότητα του σταφυλιού.
Αναμφισβήτητα, όλα τα βλαστικά στάδια της αμπέλου είναι αρκετά σημαντικά για την ποιότητα του σταφυλιού, καθώς στο κάθε στάδιο εφαρμόζονται διαφορετικές πρακτικές που οδηγούν σε ένα ποιοτικό αποτέλεσμα. Αν έπρεπε να επιλέξω ένα στάδιο, αυτό θα ήταν ο περκασμός, στον οποίο με την πρακτική του ξεφυλλίσματος αλλά και την αφαίρεση τσαμπιών βοηθούμε στο να έχουμε καλύτερης ποιότητας σταφύλι.

Πώς και γιατί επέλεξες τον συγκεκριμένο τομέα;
Η ενασχόληση με τη φύση ήταν κάτι το οποίο μου άρεσε από την παιδική μου ηλικία, εξ ου και επέλεξα να ασχοληθώ με αυτό, σπουδάζοντας γεωπόνος. Αργότερα, στα φοιτητικά μου χρόνια, μέσω της πτυχιακής μου είχα την ευκαιρία να κάνω πειράματα σε αμπελώνες. Κάποιοι από τους αμπελώνες ήταν του Οινοποιείου Κυπερούντας, ενώ μετά από πρόσκλησή τους και μετά το πέρας των σπουδών μου, άρχισα να εργάζομαι εκεί.

Από τις κυπριακές ποικιλίες που υπάρχουν στον εθνικό κατάλογο, με ποια έχετε μεγαλύτερη επαφή; Για ποιο λόγο ασχολείστε με αυτήν; (ανάγκες, δυσκολίες, ερευνά, ιστορία, κρασί).
Η κυριότερη κυπριακή ποικιλία με την οποία ασχολούμαι στο οινοποιείο είναι το Ξυνιστέρι. Το ποσοστό του Ξυνιστεριού σε σχέση με τις υπόλοιπες ποικιλίες τις οποίες έχουμε εγκαταστημένο στους αμπελώνες μας, αλλά και οινοποιούμε, είναι αρκετά μεγάλο και γι' αυτό τον λόγο η ενασχόλησή μου με τη συγκεκριμένη ποικιλία είναι μονόδρομος. Ακόμα, λόγω της έκτασης που διαθέτει το Οινοποιείο Κυπερούντας, διεξάγει έρευνες με στόχο την αύξηση της ποιότητας της πρώτης ύλης και με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας του κρασιού.

(25 532043) Γρίβα Διγενή 102, 4876, Κυπερούντα, επ. Λεμεσού.
Website
Facebook
Instagram