Οι γυναίκες οινολόγοι στο Οινοποιείο Τσιάκκας

Δημοσιεύτηκε στις 08 Μαρτίου 2024

Έχει το κρασί ένα συγκεκριμένο χρώμα; Σίγουρα όχι! Όχι ότι είναι άχρωμο! Πολύχρωμο είναι. Και σαν πολύχρωμο έχει πολλές εκφάνσεις. Είναι λευκό ή ροζέ, είναι γλυκό ή ημίξηρο, αφρώδες ή ήρεμο, λευκό από κόκκινες ποικιλίες ή όραντζ, όπως το λέει ο Πάμπος Χαραλάμπους, εμπνευστής του όραντζκρασιού του Οινοποιείου Τσιάκκας. Και σαν πολύχρωμο έπρεπε να εκφραστεί μέσα από την πολυσυλλεκτικότητα που επιδιώκει το κάθε οινοποιείο, τόσο στις ποικιλίες που χρησιμοποιεί, αλλά και τους ανθρώπους πίσω από τη δημιουργία και παρουσίαση των κρασιών.

Τέσσερεις οινολόγοι λοιπόν ανέλαβαν με πολλή επιτυχία αυτό τον σκοπό σε ένα από τα πιο γνωστά οινοποιεία στην Κύπρο. Δυο στην παραγωγή του κρασιού και δυο στην παρουσίαση των κρασιών κατά τις επισκέψεις σας στο οινοποιείο.

Με την ευκαιρία της Ημέρας της Γυναίκας λοιπόν και θέλοντας να τιμήσουμε τις γυναίκες στον κόσμο του κρασιού παρουσιάζουμε σήμερα τις τέσσερεις πρωτοπόρες επιστήμονες του κρασιού που κέρδισαν επάξια μια θέση εργασίας σε ένα ανδροκρατούμενο μέχρι σήμερα επάγγελμα.

Πιο κάτω οι Κωνσταντίνα Πεύκαρου, Κωνσταντίνα Νικολάου, η Αναστασία Χριστοφόρου και η Κατερίνα Krynkina μάς περιγράφουν πώς είναι να δουλεύεις στον μαγικό κόσμο του κρασιού.

Κωνσταντίνα Πεύκαρου
Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι οινοπαραγωγοί;
Όπως σε όλα τα επαγγέλματα έτσι και στον κόσμο του κρασιού υπάρχουν αρκετές δυσκολίες. Ας αναφερθώ πιο συγκεκριμένα στη συγκομιδή του 2023, που ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για τους οινοποιούς όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ευρώπη, όπου οι ακραίες καιρικές συνθήκες έφεραν σε πολλές περιπτώσεις ασθένειες που ήταν δύσκολο να καταπολεμηθούν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή. Υπήρχαν οινοποιεία που δεν τρύγησαν ένα τσαμπί! Παρόλα αυτά ενώ ήταν αρκετά μειωμένη η παραγωγή μας υπήρξε πολύ καλύτερος έλεγχος στις οινοποιήσεις μας.

Τι κάνει έναν καλό οινοποιό;
Το πάθος που έχει για το κρασί! Θα μιλήσω με βάση τη δική μου πείρα στον κόσμο του κρασιού, που είμαι στην παραγωγή σχεδόν 4 χρόνια. Είναι ένα επάγγελμα το οποίο αν δεν αγαπούσα δεν θα το συνέχιζα. Απαιτεί αρκετές ώρες εργασίας κατά την περίοδο της συγκομιδής και όχι μόνο, απαιτεί δύναμη και υπομονή. Ένας καλός οινοποιός πρέπει να αγαπά το κρασί και να το προσέχει.

Ποια είναι μια από τις πρώτες αποφάσεις του οινοποιού όταν φτιάχνει ένα κρασί;
Ανέκαθεν πίστευα ότι τα μεγάλα κρασιά γίνονται στο αμπέλι. Και όπως είχε αναφέρει ο Jamie Goode: «Τα μεγάλα κρασιά καθορίζονται από το terroir». Για μένα η πρώτη απόφαση είναι η πρώτη μου ύλη, το σταφύλι.

Ποιοι είναι οι 5 παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα του κρασιού;
Η ποικιλία του κρασιού που φτιάχνει ένα κρασί είναι το πρώτο βασικό στοιχείο αφού κάθε ποικιλία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά που συχνά τα μεταφέρει στο κρασί που φτιάχνει. Έπειτα, ο τρόπος διαχείρισης ενός αμπελώνα όπως το κλάδεμα, η λίπανση, το πότισμα και άλλες καλλιεργητικές πρακτικές επιτρέπουν στους οινοποιούς να καθοδηγήσουν και να διαμορφώσουν την παραγωγή αμπελώνων προς την επιθυμητή ποιότητα. Ακολούθως, οι συνθήκες οινοποίησης, παλαίωσης και εμφιάλωσης του οίνου. Καθώς και ο τρόπος αποθήκευσης του κρασιού μας (θερμοκρασίες και συνθήκες αποθήκευσης).

Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι εξατομίκευσης της οινογευστικής εμπειρίας;
Η συνεχή επαφή του γευσιγνώστη, οινοποιού ή καταναλωτή με το προϊόν. Όσα περισσότερα κρασιά δοκιμάζεις τόσο περισσότερο «εξασκείς» τις αισθήσεις σου.

Ποια είναι η προσέγγισή σας στην παραγωγή κρασιού;
Η παραγωγή κρασιού για εμένα είναι ένα πολύ ωραίο συναίσθημα, δίνω προσοχή και εστιάζω στο στόχο μου. Στόχος μου; Να μεταδώσω την αγάπη που έχω για το κρασί στο κρασί.

Πώς βρίσκετε την ισορροπία μεταξύ εργασιακών απαιτήσεων και ζωής;
Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις βρίσκεις με πολύ ευκολία την ισσοροπία μεταξύ αυτών των δύο. Φυσικά κατά την περίοδο συγκομιδής είναι λίγο πιο δύσκολα τα πράγματα, πολλές ώρες εργασίας και λίγη ξεκούραση... Παρόλα αυτά το αποδέχεσαι και το προσπαθείς.

Ποια είναι τα διαφορετικά πράγματα που θα κάνει μια γυναίκα στην οινοποίηση σε σύγκριση με έναν άντρα;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν διαφορετικά και μη πράγματα τα οποία θα κάνει μια γυναίκα σε σύγκριση με ένα άνδρα στην οινοποίηση. Αντιθέτως, όταν υπάρχει μια ενωμένη ομάδα και επικρατεί ένα ομαδικό κλίμα θα έχεις αποτελεσματικά και καλό κρασί.

Τι θα συμβούλευες ένα νεαρό κορίτσι να κάνει για να κυνηγήσει τα όνειρά της;
Να μην επηρεαστεί από το οικογενειακό της περιβάλλον, να θέσει τους δικούς της στόχους, να ακολουθήσει το επάγγελμα που θα έχει πάθος και όνειρα για αυτό.

Ekaterina Krynkina
Bsc in Chemistry, Msc in viticulture and enology

Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι οινοπαραγωγοί;
Στις μέρες μας υπάρχει ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων για τους οινοπαραγωγούς που ξεκινά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, την έλλειψη νερού και κατά συνέπεια την υψηλή συγκέντρωση ζάχαρης στο σταφύλι, γεγονός που προκαλεί προβλήματα στην ολοκλήρωση μιας ζύμωσης.

Τι κάνει έναν καλό οινοποιό;
Ο κόσμος του κρασιού γενικότερα καθώς και οι τεχνικές οινοποίησης, ο εξοπλισμός και οι προσεγγίσεις, αλλάζουν πολύ γρήγορα. Ως εκ τούτου, ο οινοπαραγωγός θα πρέπει να παρακολουθεί τις καινοτομίες, τις νέες έρευνες και τις εξελίξεις και να εκπαιδεύεται διαρκώς.

Ποιοι είναι οι 5 παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα του κρασιού;
Πρώτα απ 'όλα, το κλειδί για ένα καλό κρασί είναι η ποιότητα των σταφυλιών. Επιπλέον, τα υψηλά πρότυπα υγιεινής στο οινοποιείο είναι ζωτικής σημασίας για την ποιότητα του κρασιού, καθώς και για τον έλεγχο της θερμοκρασίας κατά τη ζύμωση και την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας οξείδωσης κατά τη διαδικασία οινοποίησης. Άλλωστε, το κρασί όταν είναι ε μπουκάλια πρέπει να φυλάσσεται σε σωστές συνθήκες, διαφορετικά όλες οι προσπάθειες του οινοποιού θα αποβούν μάταιες.

Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι εξατομίκευσης της οινογευστικής εμπειρίας;
Απλά αφήγηση. Είναι πάντα ενδιαφέρον να έχουμε πληροφορίες όχι μόνο για τις οινοποιητικές προσεγγίσεις, αλλά και για την περιοχή, τη χώρα, την ιστορία ενός συγκεκριμένου οινοποιείου και, φυσικά, πολλά αστεία, καθώς και την ανταλλαγή προσωπικών εμπειριών για τα κρασιά. Σημαντικά στοιχεία είναι ακόμα η ατμόσφαιρα, η διακόσμηση της αίθουσας γευσιγνωσίας και η μουσική. Όλες αυτές οι μικρές λεπτομέρειες βοηθούν στην επίτευξη της σωστής διάθεσης και αντίληψης των πελατών. Με κακή διάθεση ακόμα και τα καλύτερα κρασιά στον κόσμο δεν θα σας εντυπωσίαζαν.

Ποια είναι η προσέγγισή σας στην παραγωγή κρασιού;
Προσοχή στη λεπτομέρεια, παρακολούθησης όλων των ενεργειών κατά την οινοποίηση, επίσης, γευσιγνωσία όλων των προϊόντων, από τα μούρα πριν από τη σύνθλιψη έως το κρασί κατά την περίοδο ζύμωσης και ωρίμανσης.

Πώς βρίσκετε την ισορροπία μεταξύ εργασιακών απαιτήσεων και ζωής;
Την περίοδο του τρύγου, ειλικρινά, δεν υπάρχει ισορροπία ή ζωή έξω από το οινοποιείο. Η συγκομιδή απαιτεί 10, 12-14 ώρες εργασίας την ημέρα, 6-7 ημέρες την εβδομάδα. Ως εκ τούτου, 1-2 μήνες τον χρόνο υπάρχει μόνο σκληρή δουλειά. Τον υπόλοιπο χρόνο είναι πολύ εύκολο να εξισορροπηθεί η δουλειά και η ζωή λόγω του αργού ρυθμού εργασίας στο οινοποιείο που περιλαμβάνει απλώς μεταφορά και φιλτράρισμα κρασιού, ανάμειξη και εμφιάλωση. Έτσι, μπορούμε να προγραμματίσουμε τη δουλειά μας και να έχουμε χρόνο για οτιδήποτε άλλο στη ζωή μας. Αν θέλετε να εργαστείτε στον κόσμο του κρασιού, πρέπει απλώς να αποδεχτείτε το γεγονός ότι για κάποιους μήνες δεν θα είστε διαθέσιμοι για κανέναν, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειας και των φίλων σας. Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνουμε.

Ποια είναι τα διαφορετικά πράγματα που θα κάνει μια γυναίκα στην οινοποίηση σε σύγκριση με έναν άντρα;
Ειλικρινά, η διαδικασία οινοποίησης απαιτεί πολύ καλή φυσική κατάσταση και δύναμη. Οι γυναίκες προφανώς δεν μπορούν να σηκώσουν το ίδιο βάρος με τους άντρες, επομένως πρέπει να είμαστε πιο έξυπνες και να σκεφτόμαστε ένα βήμα μπροστά, να είμαστε δημιουργικές για να λύνουμε προβλήματα που δεν αντιμετωπίζουν οι άνδρες στο οινοποιείο.

Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στο επάγγελμά σας, το οποίο που μέχρι πρόσφατα χαρακτηριζόταν ως αντρικό;
Μέχρι στιγμής, δεν αντιμετώπισα κανένα πρόβλημα με άντρες συναδέλφους, πιθανώς λόγω της προηγούμενης εμπειρίας μου να δουλεύω με άνδρες σε περίπλοκα εργασιακά περιβάλλοντα. Ωστόσο, βέβαια, αυτή η δουλειά απαιτεί κάποια δυναμικότητα, θέληση και αυτοπεποίθηση, γιατί ο κόσμος του κρασιού αλλάζει τις τελευταίες δεκαετίες και γίνεται πιο εύκολος και φιλόξενος για τις γυναίκες, αλλά όχι αρκετά γρήγορα.

Τι θα συμβούλευες ένα νεαρό κορίτσι να κάνει για να κυνηγήσει τα όνειρά της;
Η καλύτερη συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου όσο περισσότερο μπορείς. Μην ακούτε κανέναν που αμφιβάλλει για τα όνειρα και τις ιδέες σας. Κάντε ένα πλάνο και βάλτε τα δυνατά σας για να πετύχετε τον στόχο. Τα βήματα θα μπορούσαν να είναι πολύ μικρά, ακόμη και αόρατα, αλλά προχωράτε μπροστά και αυτό είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε.

Κωνσταντίνα Νικολάου

Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι οινοπαραγωγοί;
Το περασμένο έτος αντιμετωπίσαμε τεράστιες προκλήσεις στην εξεύρεση υψηλής ποιότητας σταφυλιών, της βασικής μας πρώτης ύλης. Αντιμετωπίσαμε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως καύσωνες, ξηρασία, χαλάζι, καθώς και ασθένειες που προέκυψαν λόγω των βροχών το καλοκαίρι. Πιστεύω ότι η κλιματική αλλαγή, με τον ελάχιστο χειμώνα και τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον Κυπριακό αμπελώνα και όχι μόνο.

Τι κάνει έναν καλό οινοποιό;
Η κατανόηση των αναγκών της αγοράς είναι καθοριστική, καθώς παράγουμε κρασιά για να καταναλωθούν άμεσα είτε ακόμα και σε δέκα χρόνια. Επιπλέον, η αντίληψη των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων των αποφάσεων μας, όπως η επιλογή ποικιλιών στα αμπέλια ή τα βαρέλια για κάθε κρασί πέζουν ρόλο για το τελικό αποτέλεσμα.

Ποια είναι μια από τις πρώτες αποφάσεις του οινοποιού όταν φτιάχνει ένα κρασί;
Η πρώτη ερώτηση που τίθεται είναι: “Τι κρασί θέλω να φτιάξω; Γιατί; Σε ποιον ανταποκρίνεται;” Αυτό καθορίζει τη διαχείριση της πρώτης ύλης, καθοδηγεί τις αποφάσεις σου και το τελικό αποτέλεσμα που θα προκύψει.

Ποιοι είναι οι 5 παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα του κρασιού;
Ξεκινάμε με την ποιότητα του ίδιου του σταφυλιού –πόσο υγιές και καθαρό είναι, πόσο έντονο το άρωμά του, και πώς ισορροπεί ανάμεσα σε σάκχαρα και οξύτητα. Η περιοχή το “teroir” βοηθά πολλές φορές χωρίς ιδιαίτερες επεμβάσεις να έχεις άρτιο αποτέλεσμα.Συνεχίζουμε με την διαχείριση της πρώτης ύλης στο οινοποιείο, όλο το προσωπικό θα πρέπει να γνωρίζει τι κάνει, πότε το κάνει και γιατί , καθώς ότι κέρδισες από το σταφύλι μπορεί να χαθεί. Ακολουθεί ο εξοπλισμός του οινοποιείο, σαφώς μπορεί να έχεις αξιόλογο αποτέλεσμα και με ελάχιστα μηχανήματα αλλά αν θες το επόμενο βήμα θα πρέπει να έχεις και τον ανάλογο εξοπλισμό έτσι ώστε να μπορέσεις να διατηρήσεις το αποτέλεσμα. Το πιο σημαντικό απ’ όλα η επένδυση στη γνώση και στο ανθρώπινο δυναμικό, οι καλές ομάδες φτιάχνουν κρασιά με πολυπλοκότητα, χαρακτήρα και ισορροπία.

Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι εξατομίκευσης της οινογευστικής εμπειρίας;
Το κρασί είναι ιστορία και αναμνήσεις. Απολαμβάνουμε ένα κρασί επειδή μας φέρνει αρώματα και μνήμες από το σπίτι μας, το σπίτι της γιαγιάς, τον κήπο μας, ακόμα και από τα ταξίδια μας. Οπότε θα έλεγα να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να επικεντρωθεί σε αυτές τις εμπειρίες, αντί να εγκλωβιζόμαστε στα πρέπει των σημειώσεων και στο τι πρέπει να μυρίζει ένα κρασί.

Ποια είναι η προσέγγισή σας στην παραγωγή κρασιού;
Παρεμβαίνουμε όπου χρειάζεται, προσπαθώντας να περιορίσουμε τις προσθήκες όσο το δυνατόν περισσότερο, πάντα με οικολογικά προϊόντα. Αναδεικνύουμε την κάθε ποικιλία ξεχωριστά με την δική της ανάλογη διαχείριση από την πρώτη ημέρα που φτάνει στο οινοποιείο.

Πώς βρίσκετε την ισορροπία μεταξύ εργασιακών απαιτήσεων και ζωής;
Δεν είναι η κάθε εποχή εύκολη. Κατά τη διάρκεια του τρύγου, που διαρκεί περίπου τρεις μήνες στην Κύπρο, η ζυγαριά κλίνει προς την εργασία - το γνωρίζεις πριν καν μπεις στο επάγγελμα. Παρόλα αυτά, η περίοδος είναι τόσο απαιτητική αλλά και δημιουργική που δεν σε αφήνει να το καλοσκεφτείς.

Ποια είναι τα διαφορετικά πράγματα που θα κάνει μια γυναίκα στην οινοποίηση σε σύγκριση με έναν άντρα;
Δεν ξέρω αν είμαι αντικειμενική σε αυτήν την ερώτηση, αλλά πολλές φορές μας λένε ότι είναι η οργάνωσή μας, η καθαριότητα που είναι σημαντική στην παραγωγή ποιοτικού κρασιού, και η αντίληψη του ρίσκου. Επιπλέον, πιστεύεται ότι έχουμε πιο εξειδικευμένη αίσθηση της γεύσης, αλλά προσωπικά, δεν έχω διακρίνει τη διαφορά αυτή.

Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στο επάγγελμα σας, το οποίο που μέχρι πρόσφατα χαρακτηριζόταν ως αντρικό;
Δεν μπορώ να πω ότι αντιμετώπισα τεράστιες δυσκολίες στη δουλειά μου λόγω του ότι είμαι γυναίκα. Παρόλο που κατά τις πρώτες επαφές με προμηθευτές ή παραγωγούς ορισμένοι μπορεί να έχουν αρχαϊκές προκαταλήψεις, γρήγορα συνειδητοποιούν τη θέση μου, τη γνώση και τον χαρακτήρα μου.

Ποιο είναι το πιο τρελό πράγμα που έκανες ενώ έφτιαξες κρασί και δεν έχεις μετανιώσει;
Η εμπειρία μου είναι ακόμα μικρή στον χώρο, οπότε δεν έχω κάνει τεράστια βήματα. Ετοιμάζομαι, όμως, να υλοποιήσω ένα από τα μεγαλύτερα μου όνειρα, με κάποιους φόβους, και να τρυγίσω την επόμενη χρονιά στην άλλη άκρη του

κόσμου.

Τι θα συμβούλευες ένα νεαρό κορίτσι να κάνει για να κυνηγήσει τα όνειρά της;
Να μην ακούει αντιρρήσεις, να έχει πίστη στον εαυτό της και να διεκδικά τα θέλω της.

Aναστασία Χριστοφόρου

Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι οινοπαραγωγοί;
Ως οινολόγοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με αρκετές προσκλήσεις, όπως οι κλιματικές αλλαγές που είναι σημαντικός παράγοντας αφού επηρεάζει τη βιωσιμότητα, ζωηρότητα και υγεία του αμπελώνα. Ως αποτέλεσμα τη δυσκολία του οινολόγου στην αντιμετώπισή του καθώς και πιθανότατα μειωμένη παραγωγή. Επίσης η κάθε χρονιά-εσοδεία είναι διαφορετική οπότε ο στόχος μας ως οινολόγοι είναι να έχουμε γρήγορες και σωστές λύσεις σε κάθε πρόβλημα έτσι ώστε να κρατάμε την ποιότητα και τον χαρακτήρα που έχει το κάθε μας κρασί.

Τι κάνει έναν καλό οινοποιό;
Στην οινολογία χρειάζεται αγάπη, πάθος, έμπνευση για δημιουργία για το κρασί. Επίσης δίψα για γνώση αφού το κρασί είναι επιστήμη, τέχνη και έχει διαρκώς εξέλιξη.

Ποιοι είναι οι 5 παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα του κρασιού;
Η υγεία του σταφυλιού, η κρυοεκχύλιση, το είδος και ο τύπος δεξαμενών-βαρελιών για οινοποίηση και παλαίωση, η μέθοδος κάλυψης των φιαλών στην εμφιάλωση (το είδος πώματος), το είδος φιάλης φύλαξης κρασιού -αν είναι διαυγές υπάρχει πιθανότητα οξείδωσης.

Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι εξατομίκευσης της οινογευστικής εμπειρίας;
Οι καλύτεροι τρόποι θα ήταν η επιλογή κρασιών στις ατομικές προτιμήσεις, η θεματική γευσιγνωσία και η επιλογή κρασιών με διαφορετικές περιοχές, με πληροφορίες για κάθε κρασί, έτσι η προσέγγιση γίνεται πιο ενδιαφέρουσα. Ως αποτέλεσμα η γευσιγνωσία να είναι πιο εύκολη στην κατανόηση αλλά και απολαυστική για τους συμμετέχοντες.

Πώς βρίσκετε την ισορροπία μεταξύ εργασιακών απαιτήσεων και ζωής;
Όταν κάνεις μια δουλειά που αγαπάς και έχεις πάθος γι' αυτήν, τότε δεν θεωρείται δουλειά, αλλά ενσωματώνεται ως μεγάλο δημιουργικό κομμάτι της ζωής σου και μαθαίνεις να διαχειρίζεσαι τον χρόνο σου με αποτέλεσμα μια ισορροπημένη ζωή.

Ποια είναι τα διαφορετικά πράγματα που θα κάνει μια γυναίκα στην οινοποίηση σε σύγκριση με έναν άντρα;
Η άποψή μου είναι ότι γυναίκες και άντρες είμαστε ίσοι, οπότε δεν υπάρχει διαφοροποίηση ούτε στον δικό μας κλάδο. Αντιθέτως εξαρτάται από τον χαράχτηκα, τη θέληση και τη γνώση που έχει το κάθε άτομο.

Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στο επάγγελμα σας, το οποίο που μέχρι πρόσφατα χαρακτηριζόταν ως αντρικό;
Προσωπικά δεν έχω αντιμετωπιστεί διαφορετικά αλλά αντιθέτως υπάρχει θέληση και ισότητα στο συγκεκριμένο επάγγελμα.

Τι θα συμβούλευες μια νεαρή κοπέλα να κάνει για να κυνηγήσει τα όνειρά της;
Η άποψή μου είναι ότι κάθε κοπέλα αλλά και κάθε άνθρωπος πρέπει να ακολουθεί τα όνειρά του με όραμα την προσωπική εξέλιξη. Με θετική σκέψη, μικρά σταθερά βήματα αλλά και αποδοχή ότι μπορεί να υπάρξουν αποτυχίες στη ζωή σε οποιοδήποτε κλάδο. Αλλά το σημαντικό είναι να μαθαίνουμε μέσα από αυτές και να εξελισσόμαστε για να γινόμαστε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.