Δημοσιεύτηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2025
Καθώς η δεύτερη σεζόν του The Last of Us πλησιάζει, η δημοφιλής σειρά της HBO έχει επαναφέρει στο προσκήνιο τη μυστηριώδη πλευρά του μύκητα Cordyceps, που στη φαντασία της σειράς μετατρέπει τους ανθρώπους σε ζωντανούς-νεκρούς δολοφόνους. Στον πραγματικό κόσμο, ωστόσο, το συγκεκριμένο μανιτάρι θεωρείται φυσικό φάρμακο με πολλαπλά οφέλη, ενώ στα Ιμαλάια είναι γνωστό ως «Viagra των Ιμαλάια» και πωλείται τέσσερις φορές ακριβότερα από τον χρυσό.
Ο μύκητας Cordyceps sinensis αναπτύσσεται από τις νεκρές προνύμφες σκόρων, αφού οι σπόροι του εισχωρήσουν στο σώμα τους και τις μολύνουν. Στις απομονωμένες περιοχές του Νεπάλ, της Κίνας, της Ινδίας και του Μπουτάν, το «φάρμακο των βουνών» είναι γνωστό με διάφορα ονόματα, όπως το Tibetan yartsa gunbu («καλοκαιρινό χορτάρι, χειμερινό σκουλήκι») ή «μανιτάρι-κάμπια».
Το πορτοκαλί έως σκούρο καφέ μανιτάρι, που μοιάζει με παραμορφωμένο σπίρτο και έχει έντονη μυρωδιά σήψης, συλλέγεται προσεκτικά, καθαρίζεται με χτένες και οδοντόβουρτσες, και καταναλώνεται σε τσάι, χάπια ή ακόμα και μέσα σε ουίσκι.
Στις ΗΠΑ, το Cordyceps μπορεί να βρεθεί ως διατροφικό συμπλήρωμα στο Amazon και στα Whole Foods, με συνθετικές εκδοχές του να πωλούνται έναντι 19 δολαρίων για ένα μπουκάλι 90 χαπιών. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις εκδόσεις είναι απομιμήσεις, σύμφωνα με τον Γερμανό μυκολόγο Daniel Winkler, που πέρασε 20 χρόνια εξερευνώντας το Θιβέτ.
Η αγορά του Cordyceps εκτιμάται ότι αγγίζει τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ενώ στην Κίνα, η υψηλής ποιότητας μορφή του μπορεί να πωλείται έως και 136.000 δολάρια το κιλό.
Στην Κατμαντού, το εμπόριο του yartsa gunbu ανθεί. Οι αγορές της πρωτεύουσας του Νεπάλ κατακλύζονται από μανιτάρια και αγοραστές από το εξωτερικό, ιδιαίτερα πλούσιους Κινέζους, που πληρώνουν έως και 10 δολάρια το κομμάτι – ποσό πέντε φορές υψηλότερο από το μέσο ημερομίσθιο στην περιοχή.
«Όσο μεγαλύτερο το yartsa, τόσο πιο ισχυρό», εξηγεί ο πωλητής K.C. Bastola σε μία αγορά του Κατμαντού. «Είναι καλό για τις αρθρώσεις, την καρδιά, το συκώτι, τη λίμπιντο. Αυτό είναι το φάρμακο των βουνών μας».

Το αιματηρό εμπόριο του Cordyceps
Η αναζήτηση του Cordyceps έχει γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη. Το 2024, περισσότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους συλλέγοντας το μανιτάρι απ’ όσους πέθαναν επιχειρώντας να κατακτήσουν την κορυφή του Έβερεστ.
Οι ακραίες θερμοκρασίες, οι χιονοστιβάδες και οι ξαφνικές πλημμύρες αποτελούν θανατηφόρους κινδύνους σε υψόμετρα που ξεπερνούν τα 4.500 μέτρα. Όμως, όπως σε κάθε ιστορία που θυμίζει «ζόμπι», οι πραγματικοί κίνδυνοι προέρχονται από τους ανθρώπους.
Ένοπλες συμμορίες έχουν καταγραφεί να ληστεύουν και να δολοφονούν για το Cordyceps, ενώ το φαινόμενο της παιδικής εργασίας έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ολόκληρα χωριά εγκαταλείπουν τα σπίτια τους κάθε άνοιξη για να περάσουν εβδομάδες σκυμμένοι στο έδαφος, ψάχνοντας στα τέσσερα το πολύτιμο μανιτάρι.
Στο χωριό Purano Mugu, στα σύνορα με την Κίνα, σχεδόν 100 οικογένειες εξαρτώνται αποκλειστικά από τη συγκομιδή του Cordyceps. Για πολλούς, η αναζήτησή του αποτελεί τη μοναδική ευκαιρία οικονομικής επιβίωσης.
Οι ισχυρισμοί ότι το Cordyceps αυξάνει τη σεξουαλική απόδοση το έχουν μετατρέψει σε ένα από τα πιο περιζήτητα αφροδισιακά στην Ασία. Ωστόσο, οι επιστημονικές αποδείξεις είναι αμφιλεγόμενες. Έρευνες που εξέτασαν την επίδρασή του στην καρδιαγγειακή λειτουργία και τη φλεγμονή έχουν δείξει κάποιες θετικές ενδείξεις, αλλά μια μελέτη οκτώ εβδομάδων που εξέτασε τη σύνδεσή του με τη λίμπιντο δεν βρήκε σημαντικά αποτελέσματα, πέρα από το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες ένιωθαν περισσότερη ενέργεια.
«Οι Θιβετιανοί γελάνε με αυτά. Λένε ότι δεν χρησιμοποιείται έτσι παραδοσιακά», δηλώνει η καθηγήτρια Kelly Hopping του Πανεπιστημίου Boise State.
Ωστόσο, η βιοπολιτισμική ανθρωπολόγος Tawni Tidwell από το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν επιμένει: «Είναι ένα απίστευτο φάρμακο που αξίζει περισσότερη προσοχή». Παρότι δεν παρατήρησε κάποια ιδιαίτερη αύξηση της δικής της σεξουαλικής επιθυμίας, ανέφερε ότι «άνδρες δηλώνουν πως έχουν ισχυρότερες και μεγαλύτερης διάρκειας στύσεις», ενώ και γυναίκες σημειώνουν ενίσχυση της σεξουαλικής τους διάθεσης.

Ένα φάρμακο της φύσης ή μια πολιτισμική αυταπάτη;
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της φαρμακευτικής εταιρείας NuCana Plc διερευνούν τις πιθανότητες να χρησιμοποιηθεί μια συνθετική εκδοχή του Cordyceps για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Παράλληλα, στην Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, το μανιτάρι έχει γίνει πολυτελές δώρο και ένδειξη κοινωνικού status.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Tashi Dorji, ειδικός στη βιοποικιλότητα από το Διεθνές Κέντρο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Βουνών στο Κατμαντού, «η άγρια προέλευση του είναι η πραγματική του γοητεία». «Αν όλοι λένε ότι έχει αξία, θα το πιστέψεις κι εσύ», λέει χαμογελώντας.
Το αν το Cordyceps είναι θαυματουργό φάρμακο ή προϊόν μύθου παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η ζήτηση του καταστρέφει το περιβάλλον, εκμεταλλεύεται ανθρώπους και τροφοδοτεί ένα αδυσώπητο εμπόριο εκατομμυρίων.
Σχετικά

Πώς θα λειτουργήσουν την Πέμπτη σχολεία, αεροδρόμια και νοσοκομεία (λόγω απεργίας)
Παναπεργία 11ης Σεπτεμβρίου: Ποιοι επηρεάζονται και πώς θα λειτουργήσει η χώρα

Οι ευρωπαϊκοί προορισμοί που συνδυάζουν πολυτέλεια και διακριτικότητα
Περιοχές που βρίσκονται «κάτω απο το ραντάρ» και (ακόμα) τις γνωρίζουν λίγοι τουρίστες

"Καλά θα πάει κι αυτό": Η νέα κωμική σειρά του Δημήτρη Αποστόλου στο Σίγμα
Πρωταγωνιστεί ένα all star cast ηθοποιών

Πραγματοποιήθηκε η 99η συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου της Κυπριακής Εταιρείας Αγροτουρισμού (ΚΕΑ)
Λόγω των πρόσφατων γεγονότων από την καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε την περιοχή, η συνεδρία φιλοξενήθηκε στο ξενοδοχείο ‘’Απόκρυφο’’

Αναμένονται βροχές και καταιγίδες στα ορεινά - Στους 36 βαθμούς η θερμοκρασία
Αναλυτικά η πρόγνωση του καιρού

Τα 10 πιο επισκέψιμα μέρη του πλανήτη
Είτε αναζητάτε ιστορία, περιπέτεια ή πολυτέλεια, αυτές οι πόλεις τα έχουν όλα!

Η Ryanair ανακοίνωσε νέα προσφορά για ταξίδια στην Αθήνα και σε άλλους 5 προορισμούς, με €14.99
Μόο για δύο μέρες


Σήμερα η αποκάλυψη του iPhone 17: Τα μοντέλα, οι τιμές και η τεχνητή νοημοσύνη
Η παρουσίαση του iPhone 17 θα πραγματοποιηθεί στην έδρα της εταιρείας, στο θέατρο Steve Jobs του Cupertino

Oktoberfest 2025: Ένας πλήρης οδηγός για όλα όσα θα γίνουν φέτος στο Μόναχο
Το μεγαλύτερο φεστιβάλ μπύρας στον κόσμο επιστρέφει


Αυτή είναι η ευρωπαϊκή πόλη που θα στολιστεί πρώτη φέτος τα Χριστούγεννα
Η αντίστροφη μέτρηση για τα Χριστούγεννα έχει ήδη ξεκινήσει.